Inwestycje na torach zagrożone przez drożyznę

Niezrealizowane plany inwestycji infrastrukturalnych, opóźnione lub niedokończone budowy, bankructwa przedsiębiorstw, słowem powtórka z 2012 r. – tak może wyglądać sytuacja na polskim rynku, jeśli nie dojdzie do szybkich działań naprawczych.

Z jednej strony dane GUS mówią o wzroście rynku: w okresie styczeń–maj produkcja budowlano-montażowa była o 24 proc. wyższa niż rok wcześniej. Faktycznie, po zastoju ruszyły inwestycje infrastrukturalne, trwa boom na mieszkania, magazyny czy biura. Potencjał firm wykonawczych jest jednak za mały, by obsłużyć cały rynek. Brakuje materiałów i pracowników. Zmorą branży jest wzrost kosztów stawiający pod znakiem zapytania z jednej strony rentowność realizowanych kontraktów, a z drugiej kosztorysy inwestorskie.

Na sektorze krzyżyk postawili inwestorzy giełdowi, którzy nie wierzą, że z impasu da się wyjść – świadczy o tym zjazd indeksu WIG-budownictwo o prawie 40 proc. w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Wykonawcy boją się i dają wysokie ceny

Wtorek przyniósł kolejny dowód na to, jak trudna jest sytuacja. PKP Polskie Linie Kolejowe odwołały dwa wielkie przetargi na roboty na Magistrali Węglowej, czyli linii kolejowej 131 – na odcinkach Chorzów–Nakło Śląskie i Nakło–Kalina. Powodem są zbyt wysokie oczekiwania cenowe potencjalnych wykonawców wobec budżetu. Rozdźwięk między kosztorysami przyjętymi przez PKP PLK a najtańszymi ofertami złożonymi w postępowaniach jest rzeczywiście ogromny: w przypadku odcinka Chorzów–Nakło to 63 proc., a Nakło–Kalina aż 126 proc. Zamawiający na oba zadania musiałby wysupłać co najmniej 2,24 mld zł (brutto) wobec zaplanowanej kwoty 1,21 mld zł.

To nie koniec kłopotów, bo toczą się postępowania na jeszcze dwa odcinki w ramach tego gigantycznego, finansowanego przy wsparciu funduszy unijnych przedsięwzięcia. Już w styczniu, kiedy ogłaszano cztery przetargi, branża krytycznie odnosiła się do przyjętych przez PLK kwot.

Czytaj także: Kolej jedzie na duże zakupy

Anulując przetarg państwowy, inwestor stwierdził, że nie zdoła dosypać więcej pieniędzy, ale dochodzi do odwrotnych sytuacji.

Niedawno prezes Budimexu Dariusz Blocher przyznał, że firma analizuje, czy podpisywać umowy w ramach przetargów na odcinki autostrady A1 (w konsorcjum ze Strabagiem) i drogi ekspresowej S61 – złożone oferty opiewają na odpowiednio 466 mln i 547 mln zł netto. Dlaczego koncern ma wątpliwości? Bo od złożenia ofert minęło kilka miesięcy, a w tym czasie warunki rynkowe się zmieniły. W niedalekiej przeszłości Budimexowi zdarzało się nie podejmować wygranych zleceń.

– Dziś w zasadzie nie zdarzają się przetargi, w których przedsiębiorstwa mieszczą się w cenach z kosztorysów inwestorskich. Podpisaliśmy właśnie kontrakt na przebudowę linii tramwajowej w Bydgoszczy – zaproponowaliśmy najniższą cenę w przetargu, która była jednak o 100 proc. wyższa od budżetu zamawiającego. Takie są realia – przyznaje Wiesław Nowak, prezes i główny akcjonariusz ZUE. Bydgoski Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej pogodził się z tymi realiami, podpisując ze spółką kontrakt o wartości 65 mln zł brutto przy początkowym budżecie 33 mln zł.

– Są jednak przypadki, że do przetargów nie stają żadne firmy. Takich sytuacji może być coraz więcej. Nie tylko ze względu na kwestie budżetowe, ale i ograniczone zasoby – rynek jest ogromny, a rąk do pracy brakuje – podkreśla prezes Nowak.