Prof. Ewa Marciniak: PiS jest teraz między młotem a kowadłem

Nie z każdego polityka da się „ulepić” politycznego lidera – mówi prof. Ewa Marciniak, politolożka i dyrektorka CBOS.

Publikacja: 12.03.2025 20:56

Prof. Ewa Marciniak

Prof. Ewa Marciniak

Foto: rp.pl

Wybór Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych ucieszył polityków PiS. Jak powinni zachować się teraz?  

PiS znalazł się między młotem a kowadłem, a więc między zdecydowanym poparciem dla Ukrainy a tym, co robią Stany Zjednoczone. Wydaje mi się, że po awanturze w Gabinecie Owalnym poczuli się zapędzeni w kozi róg. Moim zdaniem to rzutuje na notowania Karola Nawrockiego.

Które nie są zbyt optymistyczne.

To prawda. Karol Nawrocki miał rosnąć w sondażach i uzyskać co najmniej takie poparcie, jakie ma PiS, czyli ok. 30 proc. Tymczasem sondaże pokazują, że ma od 22 do 25 proc. poparcia. To nie jest zadowalające z uwagi na wysiłki i pieniądze, które już w tę kampanię zostały włożone.  

Dlaczego Karolowi Nawrockiemu nie idzie? 

Po pierwsze, nie ma żadnego doświadczenia politycznego, nie brał nigdy udziału w żadnych wyborach. Po drugie, wydaje się, że styl komunikacji, który preferuje Karol Nawrocki – oparty na podniesionym tonie i bez treści, jednocześnie z poczuciem, że to on ma rację – nie przemawia do wyborców, którzy może by zagłosowali na polityka PiS, ale nie zagłosują na kogoś wskazanego przez PiS. Oczywiście, mogą zostać podjęte działania, które będą nadawać tej kampanii jakąś nową dynamikę. Ale wydaje mi się, że obecnie sztab Nawrockiego bardziej stawia na liderów PiS, którzy będą jeździć po Polsce i go promować, niż na samego kandydata.

Czytaj więcej

Michał Szułdrzyński: Sondaże bezlitosne dla kandydata PiS. Czy wystawienie Karola Nawrockiego było błędem?

Czy to dobra strategia?  

Moim zdaniem lepiej, żeby w imieniu Karola Nawrockiego przemawiał ktoś inny. Nie każdy może być kandydatem na prezydenta, nie każdy jest politykiem wiecowym. I nie jest prawdą, że z każdego – jak kiedyś mówiono w marketingu politycznym – można „ulepić” lidera. Karol Nawrocki nie ma predyspozycji osobowościowych do tego, żeby zyskiwać sympatię i wchodzić w bezpośrednie, serdeczne interakcje. Inwestycja w Karola Nawrockiego raczej się nie zwróci.

Na ile Nawrockiemu szkodzą memy?  

Memy są elementem kultury masowej, która dzisiaj bardziej przemawia do wyobraźni wyborców niż poważny program. Seria memów ośmiesza kandydata.

Czy będzie druga tura i kto do niej wejdzie?

Myślę, że tak, i wyścig o drugie miejsce będzie zauważalny. Ukazał się właśnie sondaż, w którym Sławomir Mentzen uzyskuje 15 proc. Uwzględniając błąd statystyczny, można uznać, że poparcie dla niego waha się między 12 a 18 proc. Sławomir Mentzen jest na fali popularności, zbiera publiczność w takich nieoczywistych miejscach, jak parki, rynek miasta itp. I nie jest to publiczność selekcjonowana. To jest ważne, bo w przypadku innych kandydatów jest tak, że za plecami kandydata stoi ktoś z jakichś powodów wskazany. Myślę, że Mentzen premiowany jest za tę odwagę.

Ale też kandydata Konfederacji popiera sporo młodych ludzi, a oni wbrew wcześniejszym deklaracjom nie zawsze chodzą na wybory.

CBOS zbadał, w jakim stopniu tę partię tworzą osoby, które preferują orientację narodową, czyli mówiąc w skrócie, są wyborcami i wyborczyniami Bosaka, a w jakim stopniu popierają Mentzena, czyli wybierają orientację wolnościową ekonomicznie. Okazało się, że dominują ci, dla których ważna jest wolność ekonomiczna.

Co to oznacza?  

W ostatnim sondażu CBOS zapytaliśmy o alternatywy wyborcze. I okazało się, że na przykład 30 proc. wyborców Mentzena, gdyby on nie brał udziału w wyborach, zagłosowałoby na Rafała Trzaskowskiego, a 70 proc. na Karola Nawrockiego. Nie ma więc takiego prostego przełożenia głosów.

Jak wypada w tej kampanii Rafał Trzaskowski?  

Kampania Trzaskowskiego nie jest jeszcze bardzo wyrazista. A tuż przed pierwszą turą wyborów tak powinno być. Ale kiedy CBOS zapytał, który z kandydatów na prezydenta najlepiej by się zajął kwestią bezpieczeństwa, stosunkami międzynarodowymi, to zdecydowanie wskazano Rafała Trzaskowskiego z uwagi na doświadczenie międzynarodowe.

Czytaj więcej

Prof. Ewa Marciniak: PiS między młotem a kowadłem. Inwestycja w Nawrockiego raczej się nie zwróci

Efekt flagi?  

Jeżeli to Rafał Trzaskowski byłby uosobieniem tego efektu flagi, to znaczy, że łączono by go z rządem. A on się od niego dystansuje. Myślę, że to jest dobra ścieżka – usytuowanie się nie jako polityka Platformy Obywatelskiej, tylko właśnie jako kandydata na prezydenta.

Ale też widzimy, że zaczyna zwracać się do kobiet. Tak jak KO w 2023 r.  

Obecnie o ich głosy nie jest już tak łatwo, bo od 2023 r. w ważnych dla nich sprawach niewiele się wydarzyło. Dlatego być może zaangażowanie małżonki Rafała Trzaskowskiego spowoduje, że więcej kobiet wyborami się zainteresuje. Małżonka kandydata może być aktywna zupełnie na innych płaszczyznach – bardziej „ludzkich”, jak na przykład profilaktyka zdrowotna. Małżonka w kampanii to osoba, która może definiować swojego męża i pokazywać całość jego obrazu.

Jak wyglądałaby nasza scena polityczna, gdyby do drugiej tury wszedł Mentzen, a nie Nawrocki?  

Dla Sławomira Mentzena otarcie się o drugą turę to wielki sukces, bo to jest budowanie kapitału politycznego na wybory parlamentarne. Natomiast w PiS zapewne miałaby miejsce dezorganizacja. Możliwe, że wokół powstałyby jakieś małe partie. Sam PiS zapewne zacząłby się budować jako chadecja. A przegrana Nawrockiego byłaby porażką dla Jarosława Kaczyńskiego. Myślę jednak, że wszystkie siły i środki będą zaangażowane w to, by jednak to Karol Nawrocki był w drugiej turze.

Wybór Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych ucieszył polityków PiS. Jak powinni zachować się teraz?  

PiS znalazł się między młotem a kowadłem, a więc między zdecydowanym poparciem dla Ukrainy a tym, co robią Stany Zjednoczone. Wydaje mi się, że po awanturze w Gabinecie Owalnym poczuli się zapędzeni w kozi róg. Moim zdaniem to rzutuje na notowania Karola Nawrockiego.

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Tusk i Erdogan rozmawiali o wojnie na Ukrainie. „Dokonaliśmy historycznego przełomu”
Polityka
Turcja przy głównym europejskim stole? Donald Tusk u Recepa Erdogana
Polityka
Prof. Ewa Marciniak: PiS między młotem a kowadłem. Inwestycja w Nawrockiego raczej się nie zwróci
Polityka
Jest nowy sondaż prezydencki: Trzech kandydatów z dwucyfrowym wynikiem
Materiał Promocyjny
O przyszłości klimatu z ekspertami i biznesem. Przed nami Forum Ekologiczne
Polityka
„Ważny krok w kierunku pokoju”. Tusk komentuje ustalenia z rozmów USA-Ukraina