Chociaż może wydawać się inaczej, darowizna nie stanowi jednostronnej czynności prawnej, ale umowę między darczyńcą zobowiązującym się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku a obdarowanym, który świadczenie to ma otrzymać. Umowa darowizny ma natomiast charakter jednostronnie zobowiązujący, co nie oznacza jednak, że obdarowany nie ma pewnych obowiązków wobec darczyńcy, wynikających z przepisów prawa. Umowa darowizny przyjmuje również konsensualny charakter, jako że zostaje zawarta przez złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli, które powinny zawierać obowiązkowe elementy stosunku prawnego, tj. określenie przedmiotu darowizny i wskazanie osoby obdarowanego, a także wyjaśnienie, że darczyńca czyni darowiznę nieodpłatnie, kosztem swojego majątku. Ważną cechą darowizny jest właśnie jej nieodpłatny charakter, gdyż obdarowany nie jest bezpośrednio zobowiązany do wynagrodzenia darczyńcy za uczynioną przez niego darowiznę. Umowa darowizny jest także czynnością kauzalną, w ramach której przyczyną świadczenia na rzecz obdarowanego jest dokonanie przysporzenia na jego rzecz. Co do zasady, bez znaczenia pozostają zaś motywy, dla których darczyńca czyni przysporzenie na rzecz obdarowanego (np. ze względu na więzi rodzinne, przyjaźń, z wdzięczności czy charytatywnie), o ile oczywiście pozostają one zgodne z prawem, w szczególności nie mają np. na celu pokrzywdzenia wierzycieli darczyńcy.
