Jak nie płacić podatku od spadków i darowizn od rodziny?

Z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn mogą korzystać osoby otrzymujące majątek od członków najbliższej rodziny. Według przepisów podatkowych należą do niej: małżonek, zstępni (dzieci i wnuki), wstępni (rodzice i dziadkowie), rodzeństwo, pasierb i pasierbica, ojczym i macocha. Za rodziców uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.

Za zstępnych uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo‑wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo‑terapeutycznej (o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). Analogicznie za wstępnych uważa się osoby:

Darowizny i spadki między wymienionymi członkami najbliższej rodziny są zwolnione z podatku. Jednak w wielu przypadkach, by móc korzystać ze zwolnienia, osoby obdarowane/spadkobiercy muszą dopełnić odpowiednich formalności. Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa cyklicznie przygotowują na ten temat broszury informacyjne, w których opisują aktualny stan prawny. 

Czytaj więcej

Podatki

Jak rozliczyć donejty od fanów? Jeśli nie są darowiznami, to będzie PIT

Internetowy twórca nie musi się dzielić z fiskusem drobnymi wpłatami od swoich sympatyków. Pod warunkiem, że są to darowizny. Jeśli nie są, będą opodatkowane PIT.

Co trzeba zrobić, by skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?

Ministerstwo Finansów i skarbówka wyjaśniają, że żeby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn (SD) członkowie najbliższej rodziny muszą zgłosić spadek lub darowiznę do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Należy to zrobić w terminie 6 miesięcy od dnia:

Dodatkowo, kiedy przedmiotem darowizny są pieniądze, trzeba udokumentować ich otrzymanie na swój rachunek w banku, w SKOK-u lub przekazem pocztowym. Innymi słowy – pieniądze nie mogą być przekazywane z ręki do ręki, czy na konto lub na nazwisko innej osoby niż ta, która dokonuje zgłoszenia.

Na co trzeba uważać, by zwolnienie z podatku nie przepadło?

Sześć miesięcy na zgłoszenie spadku lub darowizny to termin, którego należy bezwarunkowo przestrzegać. „Jeżeli nie zgłosisz nabycia w ciągu 6 miesięcy (spóźnisz się choćby jeden dzień), nie skorzystasz ze zwolnienia. Termin nie może być przywrócony. Nie ma znaczenia czy spóźnienie było z twojej winy, czy też bez twojej winy” – ostrzegają resort finansów i skarbówka we wspomnianej broszurze.

Czytaj więcej

Podatki

Darowizna przelana na konto wierzyciela obdarowanego jest zwolniona z podatku

To, że darczyńca przeleje pieniądze z darowizny nie na konto obdarowanego, ale jego wierzyciela np. w związku ze sprzedażą mieszkania nie przekreśla prawa do pełnego zwolnienia podatkowego.

Co w sytuacji, kiedy ktoś dowie się o spadku lub darowiźnie po upływie 6 miesięcy? Jest jeszcze szansa na skorzystanie ze zwolnienia, ale pod warunkiem, że spadkobierca/osoba obdarowana zgłosi nabyte rzeczy lub prawa majątkowe w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziała się o ich nabyciu. Dodatkowo musi „uprawdopodobnić”, że dowiedziała się o tym nabyciu później.

Urzędnicy podkreślają, że aby zgłosić spadek, którego nabycie potwierdzono postanowieniem sądu, nie trzeba posiadać prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. „Termin sześciomiesięczny liczy się od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu, a nie od jego otrzymania/odebrania. Jeśli z jakichkolwiek przyczyn nie mogłeś odebrać postanowienia sądu, a twój termin mija – zgłoś nabycie spadku przed upływem tego terminu” – czytamy w ministerialnej broszurze.

Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny i spadku?

Darowizny lub spadku nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego, kiedy wartość przekazanego majątku w ramach najbliższej rodziny nie przekracza 36 120 zł (jest to tzw. kwota wolna, ta stawka obowiązuje od lipca 2023 r.; rządzący mogą ją zmieniać). Warto przy tym pamiętać, że kwota ta dotyczy łącznej wartości rzeczy lub praw majątkowych ostatnio nabytych i tych nabytych dotychczas od tej samej osoby/po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.

Oznacza to np., że jeśli przysłowiowy Kowalski w 2024 roku otrzyma darowiznę od osoby, która obdarowywała go już wcześniej (np. od matki), to przy wyliczaniu, czy nie przekroczył kwoty 36 120 zł powinien uwzględnić zarówno środki otrzymane w tym roku, jak i te, które dostał od tej samej osoby w latach 2019-2023 (w okresie pięciu lat poprzedzających 2024 r.). Trzeba też pamiętać o dokumentowaniu wartości darowizn otrzymywanych w poszczególnych latach – bo nawet jeśli do przekroczenia nie doszło w tym roku, może do niego dojść w latach następnych.

Czytaj więcej

Podatki

Jak ojciec pójdzie do banku, to darowizna będzie zwolniona z podatku

Darowizna od rodzica nie musi być przelana z rachunku na rachunek. Może ją wpłacić na konto dziecka w banku. I ulga nie przepadnie.

Jak podaje Ministerstwo Finansów i skarbówka, druga okoliczność zwalniająca z obowiązku zgłoszenia do urzędu skarbowego dotyczy sytuacji, w której majątek został przekazany na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego albo gdy tylko oświadczenie darczyńcy zostało złożone w tej formie. Wtedy dokonywaniem ewentualnych zgłoszeń zajmuje się notariusz.

Zgłoszenie spadku lub darowizny. Jaki formularz? Do którego urzędu?

Zgłoszenia spadku lub darowizny dokonuje się na formularzu SD‑Z2 (Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych). Można je złożyć przez internet lub w formie papierowej. Szczegółowe informacje o wypełnianiu i składaniu zgłoszenia SD‑Z2 są dostępne na podatki.gov.pl.

Jeżeli przynajmniej jedna z rzeczy nabywanych/praw majątkowych nabywanych w spadku lub darowiźnie to:

a nieruchomość/nieruchomości są położone w terytorialnym zasięgu działania jednego naczelnika urzędu skarbowego – nabycie spadku zgłasza się naczelnikowi właściwemu według miejsca położenia nieruchomości.

W innych przypadkach zgłoszeń dokonuje się: