Darowizny w ratach: jak liczyć termin na zgłoszenie fiskusowi

Przy darowiźnie wypłacanej w ratach termin na jej zgłoszenie fiskusowi liczy się osobno dla każdego przelewu.

Publikacja: 10.09.2014 09:49

Darowizny w ratach: jak liczyć termin na zgłoszenie fiskusowi

Foto: Fotorzepa, Adam Burakowski

Czasami nawet niewielki błąd może słono kosztować. Zwłaszcza jeśli pomyłka dotyczy podatków. Przekonał się o tym podatnik, który spóźnił się ze zgłoszeniem ponadmilionowej darowizny, stracił zwolnienie i musiał zapłacić spory podatek.

Mężczyzna w 2010 r. dostał od siostry prawie 1,4 mln zł. Umowa darowizny została sporządzona w zwykłej formie pisemnej i zrealizowana czterema przelewami. Pierwsza transza, opiewająca na 1,2 mln zł, trafiła na konto obdarowanego 11 lutego 2010 r. Kolejna, na 122 tys. zł, dzień później. Dwie najmniejsze 15 lutego 2010 r.

Zeznanie o nabyciu własności (SD-Z2) konieczne do zwolnienia darowizny z podatku mężczyzna złożył w urzędzie skarbowym 13 sierpnia 2010 r.

I to był błąd. Fiskus uznał, że podatnik nie zapłaci daniny tylko od pieniędzy otrzymanych przelewami z 15 lutego 2010 r. Pozostałe 1,3 mln zł kazał opodatkować. W jego ocenie ta część darowizny nie skorzysta ze zwolnienia dla najbliższej rodziny, bo mężczyzna nabycie dwóch pierwszych transz zgłosił po upływie sześciomiesięcznego terminu przewidzianego na skorzystanie z preferencji.

Podatnik nie chciał oddać fiskusowi prawie 100 tys. zł. Przekonywał, że dopiero otrzymanie całości kwoty stworzyło obowiązek podatkowy. Dlatego termin do zgłoszenia darowizny należało liczyć od ostatniego przelewu.

Tego stanowiska nie potwierdziły jednak sądy. Oddalając skargę kasacyjną podatnika, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że umowa darowizny nie została zawarta w formie aktu notarialnego (I FSK 1366/13). Taką formę co do zasady przewiduje k.c. Umowa zawarta bez zachowania tej formy staje się jednak ważna, gdy świadczenie zostało spełnione. Przepisy k.c. znalazły odzwierciedlenie na gruncie prawa podatkowego.

Jak podkreślił NSA, jeśli darowizna nie została potwierdzona aktem notarialnym, obowiązek podatkowy powstaje każdorazowo z chwilą spełnienia częściowego świadczenia przez darczyńcę, czyli z wpłatą każdej raty. Tym samym również termin do zgłoszenia każdej takiej transzy trzeba ustalać osobno.

– Gdyby uznać, że jest inaczej, każdy mógłby dzielić darowiznę na raty i unikać podatku. A nie taki przecież był cel ustawodawcy – konkludował sędzia NSA Sławomir Presnarowicz.

Wyrok jest prawomocny.

OPINIA dla Rz

Konrad Filip? Turzyński, doradca podatkowy z kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy

Stanowisko sądów administracyjnych w niniejszej sprawie jest słuszne i zasługuje na aprobatę na gruncie obowiązujących przepisów prawa. Wymaga ono jednak od przeciętnego podatnika znajomości nie tylko ustawy podatkowej, ale także pogłębionej analizy kodeksu cywilnego. Dopiero bowiem łączne zestawienie tych regulacji pozwala na prawidłową interpretację przepisów. Użyte ?w ustawie o podatku od spadków i darowizn pojęcie „spełnienia przyrzeczonego świadczenia" dla wielu podatników może być mylące. Chodzi zwłaszcza o osoby, które nie dokonają tak głębokiej analizy przepisów. Ponieważ ustawa o podatku od spadków ?i darowizn jest jednym z aktów prawnych częściej stosowanych przez Polaków, wskazane wydaje się jej doprecyzowanie, gdy chodzi ?o częściowe, ratalne spełnienie darowizny.

Czasami nawet niewielki błąd może słono kosztować. Zwłaszcza jeśli pomyłka dotyczy podatków. Przekonał się o tym podatnik, który spóźnił się ze zgłoszeniem ponadmilionowej darowizny, stracił zwolnienie i musiał zapłacić spory podatek.

Mężczyzna w 2010 r. dostał od siostry prawie 1,4 mln zł. Umowa darowizny została sporządzona w zwykłej formie pisemnej i zrealizowana czterema przelewami. Pierwsza transza, opiewająca na 1,2 mln zł, trafiła na konto obdarowanego 11 lutego 2010 r. Kolejna, na 122 tys. zł, dzień później. Dwie najmniejsze 15 lutego 2010 r.

Pozostało jeszcze 82% artykułu
Prawo w Polsce
Będzie żałoba narodowa po śmierci papieża Franciszka. Podano termin
Prawo dla Ciebie
Oświadczenia pacjentów to nie wiedza medyczna. Sąd o leczeniu boreliozy
Prawo drogowe
Trybunał zdecydował w sprawie dożywotniego zakazu prowadzenia aut
Zawody prawnicze
Ranking firm doradztwa podatkowego: Wróciły dobre czasy. Oto najsilniejsi
Prawo rodzinne
Zmuszony do ojcostwa chce pozwać klinikę in vitro. Pierwsza sprawa w Polsce