Kolejna czystka w Sądzie Najwyższym. Znamy szczegóły projektu PiS

Obok likwidacji Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego (co jest jednym z kluczowych warunków Brukseli) czeka nas dużo większa reforma na sądowych szczytach. Sąd Najwyższy ma przejść rewolucyjną zmianę porównywalną z utworzeniem na nowo tego sądu po zmianach ustrojowych z 1989 r.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Będą nowe izby w Sądzie Najwyższym. Sędziów czeka weryfikacja przed KRS

Kto chce orzekać w nowych izbach SN, musi stanąć przed Krajową Radą Sądownictwa. To uwiarygadnianie KRS – ostrzegają eksperci.

W myśl projektu dojdzie nie tylko do spłaszczenia struktury sądów powszechnych. Gruntownie zreformowany SN nie będzie duży, bo zamiast obecnych pięciu izb, byłyby tylko dwie: Izba Prawa Publicznego i Izba Prawa Prywatnego. Zajmowałyby się one tylko skargami nadzwyczajnymi, oceną ważności wyborów i rozstrzyganiem pytań prawnych, co miałoby zapewnić jednolitość orzecznictwa.

Obecni sędziowie izb: Karnej, Cywilnej, Pracy, Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Dyscyplinarnej mieliby zaś na ręce I prezes SN składać oświadczenia, czy chcą dalej orzekać, czy nie.

Ci, którzy są już w SN od co najmniej dziesięciu lat, mogliby przejść w stan spoczynku, płatny w stu procentach.

Chcący dalej orzekać, musieliby się poddać ocenie Krajowej Rady Sądownictwa, której opinia trafiałaby do prezydenta. Ten wskazałby sędziom SN miejsce w jednej z dwóch nowych izb lub też w nowych sądach regionalnych.

To samo czekałoby negatywnie zaopiniowanych przez KRS. Odesłani w teren sędziowie zachowaliby swe uposażenie i tytuł: były sędzia SN.

– Jeśli projekt miałby wejść w życie, to jest pytanie, czy celem jest usprawnianie postępowań i czynienie sądownictwa przyjaźniejszego obywatelowi, czy pacyfikacja SN i odesłanie w stan spoczynku krytyków władz? – pyta sędzia Michał Laskowski, prezes Izby Karnej SN. Uważa on, że oferta dla „starych” sędziów SN jest pomyślana tak, by wybierali stan spoczynku.

– To wręcz niemoralna propozycja – ocenia prof. Anna Rakowska-Trela, konstytucjonalistka z Uniwersytetu Łódzkiego.

– Tego typu rozwiązania co do zasady ewidentnie kolidują z gwarancjami niezawisłości sędziowskiej, chronionej przez zasadę ich nieusuwalności. Wprawdzie konstytucja przewiduje w art 180 ust. 5 możliwość zaistnienia wyjątków w tej mierze, na wypadek zmian w ustroju wymiaru sprawiedliwości, jednak rozwiązania takie wymagają daleko idącej ostrożności – komentuje Aleksander Stępkowski, sędzia SN i jego rzecznik prasowy. – Redukcja liczby sędziów wiązałaby się z jakimś mechanizmem oceny i weryfikacji, który z całą pewnością pierwsza prezes SN uzna za niedopuszczalny, jak to wielokrotnie podkreślała.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Prawnicy o rewolucji PiS w SN: niemoralna propozycja dla sędziów

Ujawniony przez "Rzeczpospolitą" rządowy projekt zmian w Sądzie Najwyższym oceniają Michał Laskowski - prezes Izby Karnej SN, Aleksander Stępkowski - rzecznik prasowy SN, dr Paweł Filipek z biura Rzecznika Praw Obywatelskich oraz konstytucjonalistka Anna Rakowska-Trela z Uniwersytetu Łódzkiego.

Jest też problem z Krajową Radą Sądownictwa i jej obecną, upolitycznioną formułą, w której, w odróżnieniu od czynników unijnych, nic złego nie widzi rząd ani polski TK. Jeśli jej kształt się nie zmieni, skutki wadliwości jej rekomendacji do nowego SN czy sądów regionalnych dotkną także starych sędziów, którzy nie mieli dotychczas z nią do czynienia.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Jarosław Kaczyński: Trzeba opanować anarchię, która panuje w polskich sądach

Jarosław Kaczyński w rozmowie z Krzysztofem Ziemcem w radiu RMF FM odniósł się do obecnie panującej sytuacji w systemie sądownictwa.

Główne założenia projektu

- Sąd Najwyższy ma się składać tylko z dwóch izb: Izby Prawa Publicznego i Izby Prawa Prywatnego.

- Sędziowie SN z co najmniej 10-letnim stażem mogą odejść w stan spoczynku. Oświadczenie tej treści złożą na ręce I prezes SN, a ta przekaże je prezydentowi. Ci, którzy skorzystają z tej procedury, zachowają pełne uposażenie sędziego SN do 65. roku życia.

- Jeśli sędzia SN będzie chciał orzekać dalej, musi się poddać ocenie KRS. Nie wiadomo, czy kształt Rady ulegnie zmianie.