Mocna strona polskich pracowników. Firmy mogą na niej skorzystać

Możliwość zdobycia nowych kompetencji jest dla Polaków ważniejsza niż awans. Choć przegrywa z podwyżką.

Publikacja: 17.06.2024 04:30

Mocna strona polskich pracowników. Firmy mogą na niej skorzystać

Foto: Adobe Stock

Aż 92 proc. polskich pracowników uważa doskonalenie umiejętności zawodowych za jedną z najważniejszych rzeczy w swej pracy w perspektywie najbliższego roku. Niewiele mniej, bo prawie dziewięciu na dziesięciu pracujących Polaków, podkreśla też znaczenie zdobywania nowych umiejętności, w tym tych, które mogą im pomóc w zmianie ścieżki kariery – pokazuje badanie „Future of Work & Career Development”, które na zlecenie firmy Amazon w maju tego roku Ipsos przeprowadził w dziesięciu krajach, w tym w Polsce.

„Rzeczpospolita” jako pierwsza opisuje wyniki badania, w którym o kwestie dotyczące rozwoju kariery i przyszłości pracy zapytano 2 tys. osób w wieku 16–75 lat, w tym ponad tysiąc pracowników. Okazało się, że dla większości z nich rozwój zawodowy (doskonalenie obecnych i nauka nowych umiejętności) byłby teraz ważniejszy niż awans, który zazwyczaj wiąże się z podwyżką i jest przejawem uznania w pracy.

Gotowi do zmiany

Rozwój zawodowy jest na tyle ważny, że dwie trzecie badanych pracowników (w tym 45 proc. zdecydowanych) byłyby gotowe pokryć koszt kursów czy szkoleń, które wspierają rozwój kariery, a niewiele mniejsza grupa zapłaciłaby za szkolenia pozwalające zdobyć nowe kompetencje albo podwyższyć umiejętności potrzebne w obecnej pracy.

– Cieszę się, że kolejne badania potwierdzają, że jesteśmy uczącym się społeczeństwem – podkreśla prof. Barbara Worek z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, która w Bilansie Kapitału Ludzkiego PARP odpowiada za badanie aktywności edukacyjnej dorosłych.

Jak zaznacza, wyniki badania Ipsos dobrze korespondują z obrazem rozwijania kompetencji Polaków w badaniach BKL. – Pokazują, że uczymy się nie tylko po to, aby rozwijać karierę w obecnym miejscu pracy, ale także po to, aby się przekwalifikować. Wskazuje to na elastyczność pracowników, gotowość do sprawdzenia się w innych rolach zawodowych czy w innych sektorach, co jest ważne w tak dynamicznej sytuacji jak obecna – podkreśla prof. Worek.

Co pomaga w karierze

Sławomir Płonka, dyrektor ds. operacji na Europę w Amazonie, zwraca uwagę, że również rosnące od dziesięciu lat zainteresowanie programem Amazona „Postaw na swój rozwój” (na świecie znanym jako „Career Choice”) wskazuje na silną potrzebę rozwoju kariery wśród pracowników w całej Polsce i potrzebę wsparcia ze strony pracodawcy.

– W ciągu dekady ponad 6,5 tys. naszych pracowników w Polsce skutecznie podniosło swoje kwalifikacje i skorzystało z nowych możliwości kariery zarówno w naszej organizacji, jak i poza nią – zaznacza dyrektor Płonka.

Według danych Amazona w ubiegłym roku o 56 proc. wzrosła w Europie liczba uczestników „Career Choice”; skorzystało z niego prawie 10 proc. uprawnionych pracowników Amazona (firma pokrywa koszty wybranych przez uczestników kursów rozwojowych czy studiów do kwoty 26 tys. zł). W Polsce, gdzie szczególną popularnością cieszą się zajęcia z technologii i transportu, w tym roku będzie mogło skorzystać z programu prawie 15 tys. pracowników firmy, mając do wyboru zajęcia m.in. w Future Collars i Coders Lab, a także kursy językowe.

Jak wynika z badania Amazon Ipsos, Polacy wysoko cenią edukację w miejscu pracy, w tym nie tylko oferowane przez pracodawców szkolenia czy praktyki zawodowe, ale także naukę w praktyce. Aż 70 proc. uczestników sondażu uważa, że młodzi ludzie powinni mieć więcej okazji do zdobycia praktycznych doświadczeń w pracy, zanim podejmą decyzję o wyborze między studiami a nauką zawodu. Tym bardziej że zdaniem ponad połowy badanych uczelnie nie zapewniają umiejętności potrzebnych do osiągnięcia sukcesu zawodowego, a niemal co druga osoba uważa, że szkolenia w miejscu pracy lub praktyki zawodowe lepiej przygotowują do wejścia na rynek pracy niż studia uniwersyteckie. (Choć jednocześnie 57 proc. badanych ocenia, że dyplom uczelni pozwala na wyższe zarobki w przyszłości).

Presja rozwoju AI

Gotowość Polaków do podwyższania i zmiany kompetencji (z ang. upskilling i reskilling) pokazał też niedawny raport GUS, według którego odsetek dorosłych Polaków (w wieku 18–69), którzy w różnych formach zdobywają wiedzę i nowe umiejętności, wzrósł do 2022 r. do rekordowych 54 proc. To o 8 pkt proc. więcej niż w poprzedniej edycji badania z 2016 r. głównie za sprawą szybko rosnącej liczby osób uczących się nieformalnie, m.in. z webinarów, tutoriali czy poradników dostępnych w internecie. Odsetek takich osób wzrósł w tym okresie z 31 do 48 proc.

O ile o nauce nieformalnej decyduje często chęć samorozwoju, o tyle zdecydowana większość (prawie 76 proc.) uczestników kursów i szkoleń kształciła się w związku z wykonywaną pracą zawodową i często w godzinach pracy. Najczęściej były to szkolenia IT i specjalistyczne kursy zawodowe albo szkolenia techniczne. Do zwiększonej aktywności edukacyjnej przyczynia się nie tylko rosnąca oferta szkoleń online, ale też świadomość zmian, które w dużej części zawodów wymusi automatyzacja wsparta przez sztuczną inteligencję.

Wprawdzie 52 proc. uczestników badania Amazon Ipsos ocenia, że innowacje technologiczne pozytywnie wpłyną na rozwój ich kariery, ale dwie piąte obawiają się negatywnego wpływu Gen AI na swoją pracę, a prawie co trzecia osoba martwi się brakiem kompetencji, które w przyszłości będą niezbędne w ich pracy.

Za starzy na naukę?

Rozwiązaniem są szkolenia wspierające rozwój zawodowy, które – zdaniem dwóch trzecich pracowników – są dobre dla osób w każdym wieku. Jednocześnie to wiek (obok finansów) najczęściej ogranicza aktywność edukacyjną Polaków – ponad jedna piąta badanych uważa, że jest już „za stara” na szkolenia. Ten odsetek zawyżają osoby 65+ (44 proc.), ale – jak zaznacza prof. Worek – niepokojące jest to, że aż jedna czwarta badanych w wieku 45–54 lat uważa, że jest zbyt stara, aby się szkolić i rozwijać.

Nawet w grupie 35–44-latków co dziesiąty wskazał, że jest zbyt stary na szkolenia wspierające rozwój czy zmianę kariery. Zdaniem ekspertki, chociaż wyniki badań Ipsos są bardzo pozytywne, pokazują też wyzwania, wśród których szczególne miejsce zajmują te dotyczące wieku i zdolności do uczenia się.

Rynek pracy
Pomimo szturmu na oferty pracy firmom wciąż trudno o talenty
Rynek pracy
Brakuje pracowników w Królewcu. Rosja sięga po Hindusów
Rynek pracy
Jakich pracowników potrzebują firmy w Polsce
Rynek pracy
Płace rosną, ale kosztem miejsc pracy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Rynek pracy
Świąteczny sezon w Polsce bez napływu Ukraińców. Kto ich zastąpi?