Zielony Ład poprawi bezpieczeństwo żywności

Oba wielkie kryzysy ostatnich lat, pandemia i napaść Rosji na Ukrainę, pokazały, że długie łańcuchy dostaw są ryzykowne dla wielu branży gospodarki, a już szczególnie dla sektora żywności. Jak więc dziś KE dba o bezpieczeństwo żywności w Europie?

Trzeba rozróżnić dwa pojęcia, bezpieczeństwo żywnościowe, czyli fizyczna i ekonomiczna dostępność żywności. A drugie to bezpieczeństwo żywności, czyli to, czy ona jest zdrowa, czy nie zaszkodzi konsumentom. Większość działań KE polega na tym, by zapewnić dostęp do bezpiecznej żywności, widzieliśmy skomplikowanie tego rynku podczas pandemii i agresji Rosji.

Wydawałoby się, że Europa z tak dofinansowywanym rolnictwem nie powinna mieć problemu z dostępem do żywności?

Globalny indeks bezpieczeństwa żywnościowego (GFSI) obniżył się w 2022 r. ze względu na pandemię, ale na jego wyniki wpływają też zmiany klimatu. Dwa lata temu 46 proc. ziem rolnych w Europie było w warunkach ostrzegawczych dla suszy, a 11 proc. w warunkach alarmowych, zagrożonych brakiem wody. To powodowało niestabilność cen, co wpływa na niedostępność ekonomiczną żywności.

Czytaj więcej

Przemysł spożywczy

Nowy sposób na ograniczenie marnowania żywności

Too Good To Go przygotowała narzędzie, które pomoże sklepom zarządzać żywnością z krótkim terminem ważności, by w ten sposób zmniejszyć skalę jej marnowania.

Polska od kilku lat zajmuje w rankingu GFSI 22 miejsce, to dość wysoko. W takich krajach jak USA czy UE generalnie nie ma problemu z bezpieczeństwem żywnościowym pod względem dostępu do żywności, jesteśmy jej eksporterem netto. Ale nawet w takich gospodarkach jak USA czy Polska istnieją grupy społeczne, które mają problem z dostępem do żywności.

Jak UE może poprawiać dostęp do żywności?

Cała polityka rolna UE jest nastawiona na zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego. Przez wiele poprzednich lat przeważało podejście produktywistyczne, czyli by wyprodukować wystarczająco dużo żywności i do roku 2050 wyżywić dodatkowe kilka miliardów ludzi. Stąd stawianie na intensywną produkcję, co jednak prowadziło do degradacji środowiska. Od kilku lat przeważa pogląd, by zasoby ziemi wykorzystywać w sposób zrównoważony. Nie ma potrzeby aż takiego zwiększania produkcji, bo już dziś, jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę ludzi na ziemi i zapotrzebowanie kaloryczne, to teoretycznie nie powinno być problemu z brakiem żywności, bo tych kalorii produkujemy nawet więcej, niż potrzebujemy. Ale niestety jedni ludzie głodują, a inni spożywają tych kalorii za dużo i pojawiają się problemy cywilizacyjne, jak otyłość. Jest też problem z dystrybucją żywności, który mimo wysiłków ONZ jest daleki od rozwiązania. Tylko wskutek wojny w Ukrainie o 48 mln wzrosła liczba niedożywionych, to właśnie efekt zerwanych łańcuchów dostaw.

Jak Polska wygląda na tle Europy pod względem bezpieczeństwa żywności?

To bezpieczeństwo w dużej mierze zależy od sposobu jej produkcji: czy zawiera pozostałości pestycydów, nawozów, czy dioksyn. Dlatego Zielony Ład zakłada redukcję stosowania pestycydów i antybiotyków o 50 proc., a o 20 proc. zużycia nawozów. O ile zużycie pestycydów w Polsce jest niższe niż poziom unijny, to mamy problem z nadmiernym użyciem antybiotyków, Polska obok Hiszpanii ma najwyższe wskaźniki, inne kraje je redukują, a u nas jest wciąż bardzo wysoki poziom: cztery razy wyższy niż w Danii, dwa razy większy niż we Francji czy Niemczech.

Jakie ryzyka KE dziś dostrzega dla dostępności żywności?