Zmiana nazwiska dziecka a alimenty: czy potrzebna zgoda biologicznego ojca

Syn nosi moje panieńskie nazwisko, bo

po narodzeniu nie został uznany przez swojego biologicznego ojca. Dopiero sąd na mój wniosek ustalił jego ojcostwo i zasądził alimenty. Teraz jestem w związku z mężczyzną, który pokochał mojego syna jak własnego. Planujemy ślub i oboje chcemy, żeby syn nosił jego nazwisko. Czy biologiczny ojciec może w tym przeszkodzić? Czy syn straci alimenty od niego?

- pyta czytelniczka

Bez obaw,  z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że co innego nazwisko, a co innego alimenty. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża naturalnego ojca nawet wtedy, gdy zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej i nie będzie miał prawa decydowania o istotnych sprawach dziecka.

Alimenty od biologicznego ojca dziecko straci wyłącznie wtedy, gdy mąż matki je przysposobi (adoptuje). Wtedy to na niego przejdzie obowiązek alimentacyjny.

Mąż matki daje nazwisko

Art. 90 kodeksu przewiduje, że jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko.

Na zmianę nazwiska wymagana jest zgoda samego dziecka, jeśli ukończyło ono trzynaście lat.

Jednak zmiana taka możliwa jest tylko wtedy, gdy dziecko nosi nazwisko panieńskie matki. Jeśli ma  nazwisko ojca albo nazwisko dwuczłonowe, z połączenia nazwisk matki i ojca, nie można mu nadać nazwiska ojczyma.

Czy konieczna jest zgoda ojca? Tak, jeśli ma choć trochę władzy rodzicielskiej.

Zmiana nazwiska dziecka może nastąpić w trybie administracyjnym na podstawie ustawy z  17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska. W myśl art. 8 ust. 2 tej ustawy, jeżeli rodzic zmienia nazwisko i chce by jego dziecko także nosiło nowe nazwisko na podstawie decyzji administracyjnej, to wymagana jest zgoda drugiego z rodziców, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub nie jest znany albo jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska dziecka jest potrzebne także wyrażenie zgody przez dziecko.

Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z 13 lipca 1987 (sygn. akt  III CZP 40/87), która dotyczyła niemal identycznego uregulowania w ustawie z 1956 r. o zmianie imion i nazwisk.  Sąd stwierdził, że na zmianę nazwiska dziecka w trybie administracyjnym potrzebna jest zgoda ojca mimo ograniczenia jego władzy rodzicielskiej bez względu na zakres obowiązków i uprawnień określonych w wyroku rozwodowym.