Helsińska Fundacja Praw Człowieka wyjaśnia, że w obecnym stanie prawnym pokrzywdzony przestępstwem, który uzyskał dwukrotne postanowienie organów ścigania o odmowie wszczęcia postępowania albo umorzeniu postępowania karnego ma prawo wniesienia do sądu subsydiarnego aktu oskarżenia. Od pewnego czasu czynność tę musi jeszcze poprzedzić wniesieniem zażalenia do prokuratora nadrzędnego nad prokuratorem, który wydał ostatnie postanowienie w sprawie.
Subsydiarny akt oskarżenia pozwala pokrzywdzonemu na ściganie karne sprawcy przestępstwa na jego szkodę bez udziału prokuratury. "Jest więc istotnym elementem realizacji przez pokrzywdzonego jego konstytucyjnego prawa do sądu. Pozwala na obchodzenie sytuacji, w których organy ścigania pozostają bierne albo w odmienny sposób od niego oceniają zgromadzony materiał dowodowy. Ma przy tym istotne znaczenie dla dochodzenia przez pokrzywdzonego sprawiedliwości. Doprowadzenie do ukarania sprawcy przestępstwa w ten sposób, może także znacznie ułatwić pokrzywdzonemu dochodzenie od niego odszkodowania i zadośćuczynienia" - podkreśla HFPC.