Minimalna stawka odszkodowania to 1431 zł. ZUS musi odpowiedzieć do 14 dni

Pracownik objęty ubezpieczeniem wypadkowym może domagać się odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, który jest skutkiem wypadku w pracy. Według jakich zasad przelicza się wysokość odszkodowania? Kto i kiedy je wypłaca?

Publikacja: 13.10.2024 10:28

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy składa w imieniu pracownika pracodawca

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy składa w imieniu pracownika pracodawca

Foto: Adobe Stock

Niektóre wypadki na terenie zakładu pracy kończą się poważnym urazem lub długotrwałą niezdolnością do pracy. W takich przypadkach ubezpieczony pracownik może ubiegać się o odszkodowanie. Stan zdrowia pracownika ocenia ZUS, ale dopiero po zakończeniu procesu leczenia lub rehabilitacji. Rodzaje i tryb przyznawania świadczeń z tytułu wypadków przy pracy reguluje Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Czym jest uszczerbek na zdrowiu?

Jednorazowe odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje w przypadkach powstania tzw. stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jak wyjaśnia ZUS, w przypadku długotrwałego uszczerbku na zdrowiu poprawa stanu zdrowia jest przewidziana po ponad 6 miesiącach od wypadku. Przez ten okres sprawność organizmu jest na tyle upośledzona, że osoba, która uległa wypadkowi, nie jest w stanie wykonywać obowiązków związanych z pracą. Warto pamiętać, że długotrwały uszczerbek na zdrowiu może być także skutkiem choroby zawodowej, którą spowodowały szkodliwe czynniki lub sposób wykonywania pracy.

Na skutek choroby zawodowej lub wypadku pracownik może doznać także stałego uszczerbku na zdrowiu. W tym przypadku mowa o naruszeniu i upośledzeniu sprawności organizmu, które nie rokują poprawy.

Czytaj więcej

Firmy nie zdają sobie sprawy z tego ukrytego kosztu. A to ogromne straty. Wyniki badań

Kto i kiedy może składać wniosek o odszkodowanie?

Odszkodowanie dla pracownika nie jest przyznawane automatycznie, a samego wniosku nie składa pracownik, ale pracodawca. W pierwszej kolejności musi jednak zakończyć się proces leczenia lub rehabilitacji. Po jego zakończeniu stan zdrowia pacjenta – i ewentualny poziom uszczerbku na zdrowiu – ocenia lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Kolejny etap to zebranie dokumentacji. Oprócz wniosku o odszkodowanie należy także przygotować zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej (o ile dotyczy) oraz protokół powypadkowy lub kartę wypadku. Kompletną dokumentację w imieniu pracownika składa pracodawca. W przypadku odszkodowania po zmarłym, wniosek można składać w dowolnym czasie.

Jak jest przeliczana kwota odszkodowania?

Za uszczerbek na zdrowiu powstały w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej przyznaje się jednorazowe odszkodowanie. Za każdy 1 procent długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowany może otrzymać kwotę w wysokości 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość tej kwoty – ogłaszanej przez GUS – zmienia się raz w roku i obowiązuje w okresie od 1 kwietnia do 31 marca kolejnego roku.

Czytaj więcej

Miliony Polaków otrzymają list z ZUS. Wiadomość dotyczy 14. emerytury

Kwoty jednorazowych odszkodowań z ZUS. Jakie stawki obowiązują w 2024 roku?

Jak przypomina ZUS, od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku pracownik poszkodowany z tytułu wypadku w pracy (lub choroby zawodowej), może ubiegać się o odszkodowanie w wysokości:

  • 1431 zł - dla każdego procentu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
  • 1431 zł - dla każdego procentu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych,
  • 25 044 zł – przy orzeczeniu całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego pracownika,
  • 25 044 zł z – odszkodowanie dla rencisty przy orzeczeniu całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia.

Kwoty odszkodowania dla członków rodziny

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje również członkom rodziny w przypadku śmierci pracownika na skutek wypadku lub choroby zawodowej. Aktualnie obowiązujące (do 31 marca 2025 roku) kwoty odszkodowania z ZUS wynoszą:

  • 128 799 zł – dla małżonka lub dziecka zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
  • 64 399 zł – dla członka rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (poza małżonkiem lub dzieckiem),
  • 128 799 zł – przy równoczesnym uprawnieniu do odszkodowania małżonka oraz jednego lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (plus 25 044 zł przy zwiększeniu odszkodowania na każde z dzieci),
  • 128 799 zł – przy jednoczesnym uprawnieniu do odszkodowania dwojga lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (plus 25 044 zł przy zwiększeniu odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko),
  • 25 044 zł – dla innych członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, którzy poza małżonkiem lub dziećmi również są uprawnieni do odszkodowania,
  • 64 399 zł – jeżeli do odszkodowania uprawnieni są tylko inni członkowie rodziny (poza małżonkiem lub dziećmi) zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (plus 25 044 zł przy zwiększeniu odszkodowania na drugiego i każdego następnego uprawnionego).

Czytaj więcej

Ekwiwalent za deputat węglowy dla kolejarzy – czym jest i komu przysługuje?

Kiedy ZUS nie przyzna odszkodowania?

Nie każdy wniosek o wypłatę odszkodowania zostanie rozpatrzony pozytywnie. ZUS może odmówić wypłaty m.in., gdy dokumentacja potwierdzi, że do wypadku doszło z winy pracownika – np. przy rażącym zaniedbaniu przez niego przepisów BHP. Podobnie w sytuacji, gdy pracownik w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku będąc pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Jak szybko wydawana jest decyzja?

Wniosek i dokumentację rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Decyzja zostaje wydana w ciągu 14 dni od uprawomocnienia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub otrzymania orzeczenia komisji lekarskiej. W razie braków w wymaganej dokumentacji, ZUS podejmuje decyzję w ciągu 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Wnioskodawca może odwołać się od decyzji ZUS-u do sądu okręgowego w ciągu 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Niektóre wypadki na terenie zakładu pracy kończą się poważnym urazem lub długotrwałą niezdolnością do pracy. W takich przypadkach ubezpieczony pracownik może ubiegać się o odszkodowanie. Stan zdrowia pracownika ocenia ZUS, ale dopiero po zakończeniu procesu leczenia lub rehabilitacji. Rodzaje i tryb przyznawania świadczeń z tytułu wypadków przy pracy reguluje Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Pozostało 92% artykułu
Kadry i Płace
Czy firma może zaoszczędzić na służbie BHP?
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Nieruchomości
Ministerstwo Rozwoju przekazało ważną wiadomość ws. ogródków działkowych
Prawo w Polsce
Sąd ukarał Klaudię El Dursi za szalony rajd po autostradzie A2