Ukraina: Jakie zabytki odnawiają Polacy z budżetu ministerstwa kultury?

W ogarniętej wojną Ukrainie polscy konserwatorzy odnawiają zabytki związane z polskim dziedzictwem. Pracują w kościołach, na zamkach, ale też w bibliotekach. Ich prace finansuje resort kultury.

Publikacja: 14.04.2025 17:25

Zamek w Podhorcach

Zamek w Podhorcach

Foto: Wikimedia Commons/Attribution-ShareAlike 4.0 International/Haidamac

Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas prowadzi konserwację książek z Biblioteki Poturzyckiej, która została założona na początku XIX wieku przez Józefa Kalasantego Dzieduszyckiego. Biblioteka liczyła, przypomina Instytut Polonika, ponad 50 tysięcy rękopisów, m.in. Juliusza Słowackiego, inkunabułów, w tym listy Jana Długosza, atlasów, rycin.

Odnawiają książki z Biblioteki Poturzyckiej

W poprzednim roku przywrócono świetność blisko 20 obiektom z tych zbiorów. Odnowiono m.in. dzieło polskiego przyrodoznawcy Jana Jonstona, dzieło Karola Linneusza, szwedzkiego lekarza i przyrodnika, „Przegląd gospodarstwa lasowego na podstawie regulacyi z roku 1856”, w którym są opisane dobra poturzyckie, i encyklopedię opracowaną przez francuskiego badacza Jeana Guillaume’a Bruguière’a.

W tym roku na odnawianie zabytków związanych z polskim dziedzictwem, które znajdują się w innych państwach, zostanie przeznaczonych 7 mln złotych. Część z nich będzie realizowanych w Ukrainie. Jednym z ciekawszych będą prace prowadzone w zamku w Podhorcach, który znajduje się sto kilometrów na wschód od Lwowa. Założenie to powstało w pierwszej połowie XVII wieku dla hetmana Stanisława Koniecpolskiego. To właśnie to miejsce zostało wykorzystane na plener dla rezydencji Radziwiłłów w Kiejdanach w czasie realizacji filmu „Potop” Jerzego Hoffmana.

Czytaj więcej

Czy cmentarz Stara Rossa w Wilnie jest zaniedbany? Planowane są prace

Prace w zamku w Podhorcach

Melania Dzieduszycka, sekretarz rady Związku Rodowego Dzieduszyckich herbu Sas, poinformowała nas, że celem projektu jest uratowanie ściany północno-wschodniego alkierza zamku w Podhorcach, który uchodził za jeden z piękniejszych obiektów pałacowych będących rezydencją królewską, nazywany kiedyś Wersalem wschodu. Przypomniała, że w lipcu 2024 roku doszło do uszkodzenia bloku alkierza, dlatego konieczne jest podjęcie prac naprawczych, aby nie doszło do katastrofy budowlanej.

W poprzednim roku prace finansowane z budżetu Ministerstwa Kultury prowadzone były także w kościele parafialny w Winnikach pw. Wniebowzięcia Marii Panny, który został wzniesiony w latach 1738–1766 według projektu Bernarda Meretyna. Prace wykonywali przedstawiciele stowarzyszenia Robim Co Możem. Eksperci uznali, że stan wystroju kościoła jest zły. To wynika m.in. z tego, że po II wojnie światowej w obiekcie tym był zlokalizowany magazyn. W 2024 r. odsłonięto oryginalną kolorystykę drewnianego chóru muzycznego, oczyszczono dekorację i przeprowadzono konserwację stolarki.

Czytaj więcej

Na ratunek zamkowi w Podhorcach i innym zabytkom

Z kolei przedsiębiorstwo Artem Renovo Paweł Boliński prowadziło prace w lwowskim kościele Karmelitów pw. św. Michała Archanioła, który powstał w drugiej połowie XVII w. Po wojnie w klasztorze mieściło się muzeum nauki i techniki, a w części pomieszczeń ulokowane były pracownie konserwatorskie. W 1991 r. kościół został przekazany unickiemu zgromadzeniu studytów.

Tam wykonano m.in. skaning laserowy wnętrza kościoła. „Przeprowadzone badania pozwoliły określić stan zachowania dekoracji jako katastrofalny i wymagający podjęcia natychmiastowych prac konserwatorskich” – poinformował Instytut Polonika.

Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas prowadzi konserwację książek z Biblioteki Poturzyckiej, która została założona na początku XIX wieku przez Józefa Kalasantego Dzieduszyckiego. Biblioteka liczyła, przypomina Instytut Polonika, ponad 50 tysięcy rękopisów, m.in. Juliusza Słowackiego, inkunabułów, w tym listy Jana Długosza, atlasów, rycin.

Odnawiają książki z Biblioteki Poturzyckiej

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Dlaczego nie można uczyć o Korczaku? Raport po audycie w Instytucie Pileckiego
Służby
Anna Dyner: Jak w Polsce werbują białoruskie i rosyjskie służby
Społeczeństwo
Wiemy, kiedy rozpoczną się ekshumacje ofiar zbrodni w Puźnikach
Polityka
Dr Kamiński: Rosjanie przegrali wojnę informacyjną, ale wciąż manipulują historią
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Konflikty zbrojne
Gen. Roman Polko: Cios w plecy Ukrainy, ale oni i tak będą walczyć