Sala prestiżowego pałacu Pugetów w Krakowie wypełniona szczelnie sześćdziesięciolatkami. Trochę znanych twarzy dawnego Krakowa. Jan Widacki, pani Bińczycka, wdowa po słynnym aktorze, Mieczysław Święcicki z Piwnicy pod Baranami, Mieczysław Czuma, słynny dawny naczelny „Przekroju”, redaktor Leszek Mazan, Stefan Jurczak – dawny czołowy działacz „Solidarności”. Najmłodsza jest chyba Brygida Kuźniak, szefowa Partii Demokratycznej. – Pamięta pan tę partię? – pyta jeden z gości. Jest…, jeszcze chyba jest.

Wieczór wyborczy Jacka Majchrowskiego. Ukłony, uśmiechy, zapewne wygra. Panowie tylko narzekają, że wiejską kiełbasę muszą popijać słodkim winem. – My cenimy spokój, współpracę, nie lubimy tu wojen. Prezydent Majchrowski zawsze dystansował się od polityki – tłumaczy mi jeden z gości. – Najlepsi prezydenci w historii Krakowa byli prawnikami. A nasz prezydent jest prawnikiem – dodaje drugi.

Miny rzedną, gdy na ekranie telewizora pojawiają się wyniki sondażu, z którego wynika, że Stanisław Kracik z PO przegonił Majchrowskiego. Zapada cisza. – Milczenie owiec – syczy ktoś. Przy drzwiach tłok, połowa towarzystwa chyłkiem opuszcza pałac. Rano się okaże, że sondaż mocno rozmijał się z prawdą i Majchrowski prowadzi siedmioma punktami nad Kracikiem.

Jak to się dzieje, że w Krakowie, mieście uchodzącym za tak konserwatywne, od ośmiu lat rządzi i jest szansa, że dalej będzie rządził, były członek PZPR i SLD Jacek Majchrowski? I to mimo długiej listy pretensji i zarzutów wobec niego?

Mecenas Jerzy Widacki uzasadnia: – Bo bierze ludzi według kompetencji, a nie klucza politycznego. I najważniejsze – jest prawnikiem, a w Krakowie to się liczy. Mieczysław Czuma: – Był pierwszym, który powiedział Komisji Majątkowej „stop”. Jest solidny, konkretny. My oddzielamy pianę od prawdziwych wartości. Rokita był politykierem. Takich nie lubimy, cenimy stałość, spokój.

Stefan Jurczak: – Nie jest awanturnikiem. Jest wyważony i robi swoje. To on jako wojewoda w latach 90. przeniósł groby żołnierzy rosyjskich spod Barbakanu na cmentarz. Wtedy to nie było łatwe. Byłem wtedy szefem regionu „Solidarności” i miałem z nim wiele spraw. Był lojalny i konkretny, wiele dało się z nim załatwić.

Leszek Mazan: – Zrezygnował z populizmu. I dodaje: – On jest profesor i ma brodę. Wygląda nobliwie. A to w Krakowie najważniejsze.

[srodtytul]Prawica walczy ze sobą[/srodtytul]

Prawie wszyscy przeciwnicy dają prostą odpowiedź: zawsze miał słabych konkurentów. Za pierwszym razem w 2002 roku wygrał trochę przez przypadek. Podobno sam miał być tym zszokowany. Lewica ciągle jeszcze była na fali, a naprzeciw niego stanęli prawie nieznany wówczas Zbigniew Ziobro, Jan Rokita oraz poprzedni prezydent Józef Lassota. Rokita z Ziobrą walczyli ostro ze sobą, nie lubili się od początku. Czterech słabych kandydatów uzyskało zbliżony wynik. Do II tury weszli Lassota i Majchrowski. Ziobro i Rokita wezwali do bojkotu II tury. De facto, zapewne wbrew swojej woli, wsparli tym samym Majchrowskiego, który wygrał kilkuset głosami.

Cztery lata później nie było lepiej. Ryszard Terlecki z PiS miał małe szanse, a Platforma wystawiła byłego wiceprezydenta Tomasza Szczypińskiego, o którym wiadomo było, że grożą mu zarzuty prokuratorskie. Wyglądało na to, że PO, która sama ze sobą nie mogła się dogadać, oddała Majchrowskiemu prezydenturę. Na Stanisława Kracika, o którym mówiło się, że miałby szansę, nie chciała się wówczas zgodzić liberalna część władz Platformy.

I to jest jeden z kluczy do sukcesów Jacka Majchrowskiego. Przez lata w Krakowie walczyły ze sobą dwie prawicowe partie, a w każdej z nich trwały ostre walki wewnętrzne. W PiS – frakcji Ziobry z frakcją Wassermanna, w PO – „gowinowców” ze zwolennikami Róży Thun. Teraz dawni „gowinowcy” też się między sobą dzielą. Taka dobra prawicowa tradycja.

[srodtytul]Gafy wojewody[/srodtytul]

Stanisław Kracik zrobił oszałamiającą karierę jako burmistrz Niepołomic: sprowadził tam wielkich inwestorów, z zadłużonej dziury zrobił tętniący życiem mały ośrodek ze słynnymi koncernami, wieloma miejscami pracy. W kampanii prezydenckiej radzi sobie jednak w umiarkowany sposób.

– Zrobiliśmy go wojewodą, żeby miał dobry start – mówi jeden z działaczy Platformy Obywatelskiej. – Ale popełnia masę gaf. A to w trakcie mrozów, kiedy kilkanaście wsi było pozbawionych prądu, nie wybrał się do żadnej z nich. Miał powiedzieć, że od jego przyjazdu nic tam się nie zmieni. To prawda, ale – jak mówią nawet zwolennicy Kracika – jego odpowiednik na Mazowszu Jacek Kozłowski, kiedy coś się dzieje, jest wszędzie, dwoi się i troi, pokazuje w mediach, wszystko wie, tłumaczy, przejmuje. A Kracika nie widać.

Kiedy przyszła powódź, robił awantury Majchrowskiemu. Zostało to fatalnie odebrane. Po pogrzebie prezydenta nie chciał rozliczyć jakichś pieniędzy i to z kolei pamiętają mu pisowcy. – Jak miałem zapłacić, kiedy roboty, za które miałem płacić, nie zostały wykonane – tłumaczy mi racjonalnie sam Stanisław Kracik. Ale wtedy liczyły się emocje i wrażenie, a nie racjonalne argumenty.

A Majchrowski został zapamiętany jako człowiek, który w sprawie pogrzebów zachował się wzorowo. – Jeszcze kilka miesięcy po śmierci Zbigniewa Wassermanna nawet nie pytał, kto będzie płacił za jego biuro. Zachowywał się z wielkim wyczuciem i klasą – mówi współpracownik posła PiS Jakub Bator. Ale mówią to i inni. Z lewicy, z PO i PiS. W elektoracie pisowskim swoim godnym zachowaniem podczas pogrzebów Majchrowski zapunktował bardzo mocno.

[srodtytul]A Wrocław ma lepiej[/srodtytul]

Ale lista poważnych zarzutów wobec Majchrowskiego jest długa. Przede wszystkim opóźnianie inwestycji, niemrawość w działaniu. Złośliwi opowiadają w Krakowie dowcip: „Dlaczego Majchrowski wstaje teraz o 5, a nie o 6 rano? By móc godzinę dłużej nic nie robić”. Kiedy opowiadam komuś, że byłem na spotkaniu w gabinecie prezydenta, pada pytanie: – A nie zauważył pan, żeby zasnął? Na spotkaniach z gośćmi, zwłaszcza z inwestorami, to mu się zdarza. Zarzutów słyszę dużo: zgoda na stawianie koszmarów architektonicznych, opóźnianie inwestycji, odstraszanie wielkich firm, brak planów zagospodarowania, zadłużanie miasta, przypadkowość w podejmowaniu decyzji, wykorzystywanie instytucji miejskich do promowania siebie.

Symbolem opóźnień ma być centrum kongresowe, które zapowiadał wiele lat temu, a którego budowa ruszyła dopiero teraz, niedługo przed wyborami. Albo stadion Wisły, który wciąż jest nieskończony, a jego modernizacja kosztowała znacznie więcej, niż powinna. Dyżurnym zarzutem jest dbanie o dzielnicę, w pobliżu której funkcjonuje prywatna uczelnia, którą zakładał prezydent. Kraków nie dostał Euro 2012, a krytycy porównują skok, jakiego dokonał Wrocław, z tym, co się dzieję w dużo wolniej zmieniającym się Krakowie

Jacek Majchrowski spokojnie odrzuca zarzuty i kontruje: – Proszę sprawdzić, jak bardzo zadłużone Niepołomice zostawił Kracik. Ilu planów zagospodarowania tam brakowało. I jak bardzo w inwestycjach wspierało go państwo – mówi poirytowany.

[srodtytul]A może ten większy prezydent?[/srodtytul]

Siedzimy w pięknym gabinecie prezydenta Krakowa. Stylowe meble, na ścianach Malczewski, w powietrzu delikatny zapach kubańskich cygar. – Nikt nie próbuje porównać tego, jak wyglądał Kraków osiem lat temu, i jak wygląda dziś. Łatwo sprawdzić, co powstało, co się zmieniło. Jak wtedy działała komunikacja, jak działa teraz. Ja nie obiecuję rzeczy niemożliwych i nie obiecam cudów. Mówię o tym, co można zrobić. Ludzie narzekają na korki, bo remontujemy drogi, ronda i budujemy obwodnice.

Elegancki, miły, kulturalny starszy pan. Do PZPR wstąpił, kiedy miał 18 lat. Musiało mu to pomóc w karierze, bo szybko dochodził do dobrych posad uniwersyteckich. Został dyrektorem Instytutu Religioznawstwa UJ. Ciekawe, dlaczego historyk myśli politycznej został dyrektorem Instytutu Religioznawstwa? – Ten instytut został utworzony jako taki nowoczesny gierkowski sposób na walkę z Kościołem – mówi Zbigniew Fijak, znany krakus, dawny działacz opozycji demokratycznej.

Ale Majchrowski wydał też historyczne książki o prawicy, na których wychowywali się niektórzy konserwatyści. Legitymację partyjną rzucił 14 grudnia 1981 roku. Później został m.in. członkiem Klubu Zachowawczo-Monarchistycznego. O pezetpeerowcach wyrażał się czasem z pogardą, od SLD się dziś dystansuje, choć był wojewodą z nadania SdRP za rządu Włodzimierza Cimoszewicza. – Ale moją kandydaturę wrzucił wtedy Bogdan Pęk z PSL – mówi. Pęk przeszedł potem do LPR. Bo Majchrowski ma w swym otoczeniu ludzi z różnych stron, od lewa do prawa.

Całkiem niedawno liderzy lewicy rozmawiali z nim o możliwości kandydowania na prezydenta kraju. Odmówił. – Rozmawiali o tym ze mną i Aleksander Kwaśniewski, i Napieralski, i Olejniczak, i Miller. A dziś w jego sztabie nie ma prawie nikogo z SLD. Podczas wieczoru wyborczego liderów lewicy nie było.

Nikt w Krakowie nie ma wątpliwości co do jednego: Jacek Majchrowski jest mistrzem świata w układaniu się z ludźmi z różnych stron. Kiedy rozpoczął pierwszą kadencję, nie miał poparcia żadnego klubu w radzie miasta. Musiał się układać z różnymi. – I paradoksalnie to stało się jego siłą – mówi Krzysztof Szczerski, krakowski politolog pracujący dziś dla frakcji konserwatywnej w Parlamencie Europejskim. – Radni, żeby odnieść sukces w jakiejś swojej sprawie, by przepchnąć jakieś inwestycje w swojej dzielnicy, musieli się z nim dogadywać. Niemal każdy budżet uchwalał z różnymi koalicjantami. Ze współpracy z różnymi graczami uczynił skuteczną metodę polityczną – tłumaczy.

[srodtytul]Od lewicy do LPR i Samoobrony [/srodtytul]

Potwierdza to Jakub Bator, radny PiS. – Kiedy Platforma nie chciała uchwalić budżetu, porozumieliśmy się z prezydentem. Poparliśmy budżet, tym samym obaliliśmy Platformę, część jej radnych opuściła klub PO. Stworzyliśmy nową większość w radzie. Jak każdy pisowiec byłem wrogo nastawiony do Majchrowskiego, ale dziś muszę przyznać, że z nim się bardzo dobrze współpracuje.

Prezydent Krakowa stworzył system pełnomocników do różnych spraw. I Majchrowski powsadzał tam ludzi związanych i z Platformą, i z prawicą, i z Kościołem, nawet z Samoobroną.

Wokół niego pojawiają się tak różni ludzie, jak z jednej strony charyzmatyczny duchowny ksiądz Andrzej Augustyński, a z drugiej Tadeusz Rusak, były szef WSI. Najmniej otwarcie przyznaje się do lewicy.

– Jest bardzo inteligentny, sprawny, znakomicie rozstawia i korumpuje politycznie ludzi z różnych środowisk, rozdając im stanowiska – tłumaczy Jarosław Gowin.

Pytam Majchrowskiego, jak ocenia obecny rząd. – Bardzo negatywnie. To typowo piarowska ekipa. Politycy dyskutują tylko o tematach zastępczych, zajmują się sprawami doraźnymi, a nie zasadniczymi reformami – mówi.

I zaraz dodaje: – Miałem bardzo dobre zdanie o Lechu Kaczyńskim. Nawiązaliśmy przyjazne relacje – przypomina. Rzeczywiście, Jacek Majchrowski został członkiem prezydenckiej Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez Lecha Kaczyńskiego.