Polska odegra bardzo ważną rolę w negocjacjach WPR

Na jakim etapie są negocjacje w sprawie wspólnej polityki rolnej?

Komisja przedstawiła wnioski dotyczące WPR po 2020 r. już w czerwcu 2018 r. Od tego czasu Parlament Europejski i Rada pracują nad swoimi stanowiskami. Komisja Rolnictwa PE pod przewodnictwem posła Czesława Siekierskiego będzie w kwietniu głosować nad sprawozdaniem. Mamy nadzieję, że obie instytucje szybko ukończą prace, to pozwoli na rozpoczęcie negocjacji nad ostatecznym kompromisem.

Jakie będą największe zmiany w WPR?

Główną zmianą jest nowy model dostawy. To nasza odpowiedź na krytykę obciążeń administracyjnych i ograniczenie podejścia „jeden rozmiar dla wszystkich". Dzięki nowemu modelowi Polska i inne państwa skorzystają z większej elastyczności, będą mogły określić swoje potrzeby dotyczące rolnictwa i obszarów wiejskich. Każde państwo określi swoje cele i zadania, tak by osiągnąć wspólne cele na poziomie unijnym.

Jakie to cele?

Przewidzieliśmy dziewięć celów WPR, trzy cele gospodarcze, trzy środowiskowe i trzy – społeczne. Model ten daje państwom członkowskim szansę na wdrożenie WPR w sposób prostszy dla administracji i beneficjentów. Jednocześnie zapewnia sprawiedliwszy rozdział płatności, większe ambicje w zakresie ochrony środowiska i klimatu, poświęca też większą uwagę młodym rolnikom i zapewnia bardziej nowoczesną politykę.

Jaka jest przyszłość pierwszego i drugiego filaru WPR?

Struktura dwufilarowa pozostanie. Popierałem utrzymanie silnego finansowania WPR i doceniam, że Polska zrobiła to samo. Ostateczny wniosek komisji nt. wieloletnich ram finansowych (WRF) został złożony w trudnym dla budżetu okresie, w związku z brexitem tracimy ważnego płatnika netto. Jest też konieczność sprostania nowym wyzwaniom bezpieczeństwa i migracji.

Zdecydowaliśmy się na priorytetowe potraktowanie ochrony płatności bezpośrednich, ponieważ odgrywają ważną rolę w zapewnianiu podstawowego wsparcia dochodów. Zostaną one ograniczone o mniej niż 4 proc., a poziomy płatności na hektar między państwami członkowskimi będą się nadal zrównywać. Pula środków na płatności bezpośrednie większości państw członkowskich zostanie zmniejszona o 3,9 proc., Polska jednak skorzysta z konwergencji poziomów pomocy między państwami członkowskimi. Alokacje będą stabilne, z redukcją środków mniejszą niż 1 proc. w porównaniu z sytuacją, gdyby alokacje na 2020 r. zostały niezmienione.

W drugim filarze WPR chcemy zrównoważyć finansowanie z budżetu UE i państw członkowskich. Państwa będą mogły zwiększyć poziom współfinansowania rozwoju obszarów wiejskich.

Czy UE nie boi się utraty nadzoru nad WPR, oddając państwom więcej decyzji?

Komisja zawsze będzie gwarantować, że WPR pozostaje wspólną i europejską polityką. Każde państwo członkowskie musi opracować strategiczny plan WPR, który wyjaśni, jak zrealizuje dziewięć kluczowych celów na poziomie UE. Państwa opracują strategie interwencyjne, korzystając z wyboru narzędzi na poziomie UE i dostosowując je do danych okoliczności. Komisja utrzyma rolę strażnika, który upewnia się, że kraje realizują plany i interweniuje w razie konieczności.

Przez ostatnie trzy lata Polska miała słabą pozycję w UE. Jaki wpływ ma pozycja polityczna kraju na wynik negocjacji?

Polska jest jednym z wiodących europejskich krajów rolniczych. Oczywiście odegra bardzo ważną rolę w negocjacjach w sprawie przyszłości WPR.

Czy jest ktoś, kto zyska na brexicie?

Mimo niepewności związanej z ostatecznym kształtem brexitu, jedno jest jasne: relacje z państwem trzecim nigdy nie będą takie same jak z państwem członkowskim. W każdym scenariuszu będą spory w stosunkach handlowych. Pytanie brzmi, ile będzie tych zatargów. Umowa w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE i deklaracje polityczne przewidują okres przejściowy i bliską współpracę regulacyjną i celną. Eksport unijnej żywności do Wielkiej Brytanii wynosi 40 mld euro, import brytyjski na rynek unijny sięga 15 mld euro. Po zakończeniu brexitu Wielka Brytania będzie największym partnerem handlowym. Sektor rolno-spożywczy jest wrażliwy na brak umowy, ponieważ charakteryzuje się międzynarodowymi łańcuchami dostaw, wymogami regulacyjnymi oraz produktami szybko się psującymi. We wszystkich scenariuszach brexit jest operacją, w której obie strony przegrywają.

Jak zareagują rynki żywności?