Kiedy wypada pierwszy dzień zimy 2024? Zima kalendarzowa i astronomiczna

Choć póki co grudniowa pogoda niekoniecznie kojarzy się z zimą, to już niedługo nastąpi zmiana pór roku. Moment ten nieodłącznie wiąże się z przesileniem zimowym, gdy dzień jest najkrótszy, a noc najdłuższa. Kiedy dokładnie wypada pierwszy dzień zimy?

Publikacja: 19.12.2024 06:00

Pierwszy dzień astronomicznej zimy, czyli przesilenie zimowe wypada 21 grudnia

Pierwszy dzień astronomicznej zimy, czyli przesilenie zimowe wypada 21 grudnia

Foto: Adobe Stock

Zmiana pór roku jest związana z ruchem obrotowym Ziemi wokół Słońca oraz z nachyleniem osi obrotu naszej planety do płaszczyzny orbity. Gdy na półkuli północnej zaczyna się astronomiczna zima, na południu cieszą się z początku lata. Pierwszy dzień zimy przypada w różnych dniach w zależności od tego, czy mamy na myśli zimę kalendarzową, astronomiczną, czy meteorologiczną.

Przesilenie zimowe 2024. Kiedy zaczyna się zima astronomiczna?

Zima astronomiczna rozpoczyna się wraz z przesileniem zimowym. Mówimy o nim w momencie, gdy Słońce góruje w zenicie w zwrotniku Koziorożca, czyli równoleżniku znajdującym się na półkuli południowej. Przesilenie zimowe nie wypada zawsze w tym samym dniu. Ze względu na długość roku słonecznego oraz stosowanie lat przestępnych może to być 21 albo 22 grudnia.

W tym roku przesilenie zimowe i początek zimy astronomicznej przypadną 21 grudnia. Będzie to jednocześnie najkrótszy dzień w roku. Jego długość będzie różnić się w zależności od regionu Polski, jednak uśredniona wartość dla całego kraju wynosi 7 godzin i 40 minut. Po nim nastąpi najdłuższa noc w roku, trwająca około 16 godzin i 20 minut. Po tej dacie kolejne dni będą już coraz dłuższe, a noce krótsze. Koniec astronomicznej zimy również jest datą ruchomą, zależną od tego, kiedy wypada równonoc wiosenna, czyli astronomiczna wiosna. W 2025 roku przypadnie ona 20 marca.

Czytaj więcej

Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?

Pierwszy dzień kalendarzowej zimy - kiedy przypada?

Kalendarzowa zima, w przeciwieństwie do astronomicznej, ma stały termin. Zaczyna się zawsze 22 grudnia. Data ta została przyjęta na potrzeby kalendarza i nie ma związku z astronomią. Pierwszy dzień kalendarzowej zimy wypadnie w tym roku w niedzielę. Warto dodać, że kalendarzowa zima zawsze trwa tyle samo – 3 miesiące – i kończy się w tym samym dniu, czyli 21 marca, wraz z rozpoczęciem kalendarzowej wiosny.

Czym jest zima meteorologiczna i kiedy się zaczyna?

Oprócz zimy astronomicznej i kalendarzowej wyróżniamy jeszcze zimę meteorologiczną. Została ona ustalona na potrzeby meteorologów i klimatologów, którzy zajmują się obliczaniem średnich statystycznych. Wymagają porównywania zawsze tego samego okresu. Meteorologiczna zima zaczyna się 1 grudnia i trwa do 28 lutego.

Czytaj więcej

Na tę informację czekano 45 lat. Naukowcy odkryli tajemnicę księżyca Io

Jak dawniej obchodzono pierwszy dzień zimy?

Przesilenie zimowe było dawniej hucznie celebrowane i to już od czasów starożytnych. Słowianie świętowali w tym okresie tzw. Szczodre Gody, określane również jako Święto Godowe lub Szczodruszka. Symbolizowało ono zwycięstwo światła nad ciemnością. W tym czasie z radością ucztowano, śpiewano i oddawano cześć zmarłym. Słowianie łamali się także chlebem, a dzieci otrzymywały drobne upominki. Jednym z rytuałów były też wróżby, które dotyczyły pogody oraz przyszłych zbiorów. Rzymianie obchodzili w okolicach przesilenia zimowego Saturnalia, czyli święto ku czci boga rolnictwa Saturna. Celtowie mieli z kolei święto Yule. Do ich dawnych tradycji należało m.in. przystrajanie jodły, dawanie prezentów oraz radosne świętowanie.

Zmiana pór roku jest związana z ruchem obrotowym Ziemi wokół Słońca oraz z nachyleniem osi obrotu naszej planety do płaszczyzny orbity. Gdy na półkuli północnej zaczyna się astronomiczna zima, na południu cieszą się z początku lata. Pierwszy dzień zimy przypada w różnych dniach w zależności od tego, czy mamy na myśli zimę kalendarzową, astronomiczną, czy meteorologiczną.

Przesilenie zimowe 2024. Kiedy zaczyna się zima astronomiczna?

Pozostało 87% artykułu
Kosmos
Nowe odkrycie dotyczące pierścieni Saturna podważa wcześniejsze teorie. Wyniki badań
Nauka
Nauka bez uczenia się? To nie sci-fi, a nowe odkrycie
Nauka
Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Materiał Promocyjny
Nest Lease wkracza na rynek leasingowy i celuje w TOP10