Kiedy wypada pierwszy dzień zimy 2024? Zima kalendarzowa i astronomiczna

Choć póki co grudniowa pogoda niekoniecznie kojarzy się z zimą, to już niedługo nastąpi zmiana pór roku. Moment ten nieodłącznie wiąże się z przesileniem zimowym, gdy dzień jest najkrótszy, a noc najdłuższa. Kiedy dokładnie wypada pierwszy dzień zimy?

Publikacja: 19.12.2024 06:00

Pierwszy dzień astronomicznej zimy, czyli przesilenie zimowe wypada 21 grudnia

Pierwszy dzień astronomicznej zimy, czyli przesilenie zimowe wypada 21 grudnia

Foto: Adobe Stock

Zmiana pór roku jest związana z ruchem obrotowym Ziemi wokół Słońca oraz z nachyleniem osi obrotu naszej planety do płaszczyzny orbity. Gdy na półkuli północnej zaczyna się astronomiczna zima, na południu cieszą się z początku lata. Pierwszy dzień zimy przypada w różnych dniach w zależności od tego, czy mamy na myśli zimę kalendarzową, astronomiczną, czy meteorologiczną.

Przesilenie zimowe 2024. Kiedy zaczyna się zima astronomiczna?

Zima astronomiczna rozpoczyna się wraz z przesileniem zimowym. Mówimy o nim w momencie, gdy Słońce góruje w zenicie w zwrotniku Koziorożca, czyli równoleżniku znajdującym się na półkuli południowej. Przesilenie zimowe nie wypada zawsze w tym samym dniu. Ze względu na długość roku słonecznego oraz stosowanie lat przestępnych może to być 21 albo 22 grudnia.

W tym roku przesilenie zimowe i początek zimy astronomicznej przypadną 21 grudnia. Będzie to jednocześnie najkrótszy dzień w roku. Jego długość będzie różnić się w zależności od regionu Polski, jednak uśredniona wartość dla całego kraju wynosi 7 godzin i 40 minut. Po nim nastąpi najdłuższa noc w roku, trwająca około 16 godzin i 20 minut. Po tej dacie kolejne dni będą już coraz dłuższe, a noce krótsze. Koniec astronomicznej zimy również jest datą ruchomą, zależną od tego, kiedy wypada równonoc wiosenna, czyli astronomiczna wiosna. W 2025 roku przypadnie ona 20 marca.

Czytaj więcej

Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?

Pierwszy dzień kalendarzowej zimy - kiedy przypada?

Kalendarzowa zima, w przeciwieństwie do astronomicznej, ma stały termin. Zaczyna się zawsze 22 grudnia. Data ta została przyjęta na potrzeby kalendarza i nie ma związku z astronomią. Pierwszy dzień kalendarzowej zimy wypadnie w tym roku w niedzielę. Warto dodać, że kalendarzowa zima zawsze trwa tyle samo – 3 miesiące – i kończy się w tym samym dniu, czyli 21 marca, wraz z rozpoczęciem kalendarzowej wiosny.

Czym jest zima meteorologiczna i kiedy się zaczyna?

Oprócz zimy astronomicznej i kalendarzowej wyróżniamy jeszcze zimę meteorologiczną. Została ona ustalona na potrzeby meteorologów i klimatologów, którzy zajmują się obliczaniem średnich statystycznych. Wymagają porównywania zawsze tego samego okresu. Meteorologiczna zima zaczyna się 1 grudnia i trwa do 28 lutego.

Czytaj więcej

Na tę informację czekano 45 lat. Naukowcy odkryli tajemnicę księżyca Io

Jak dawniej obchodzono pierwszy dzień zimy?

Przesilenie zimowe było dawniej hucznie celebrowane i to już od czasów starożytnych. Słowianie świętowali w tym okresie tzw. Szczodre Gody, określane również jako Święto Godowe lub Szczodruszka. Symbolizowało ono zwycięstwo światła nad ciemnością. W tym czasie z radością ucztowano, śpiewano i oddawano cześć zmarłym. Słowianie łamali się także chlebem, a dzieci otrzymywały drobne upominki. Jednym z rytuałów były też wróżby, które dotyczyły pogody oraz przyszłych zbiorów. Rzymianie obchodzili w okolicach przesilenia zimowego Saturnalia, czyli święto ku czci boga rolnictwa Saturna. Celtowie mieli z kolei święto Yule. Do ich dawnych tradycji należało m.in. przystrajanie jodły, dawanie prezentów oraz radosne świętowanie.

Zmiana pór roku jest związana z ruchem obrotowym Ziemi wokół Słońca oraz z nachyleniem osi obrotu naszej planety do płaszczyzny orbity. Gdy na półkuli północnej zaczyna się astronomiczna zima, na południu cieszą się z początku lata. Pierwszy dzień zimy przypada w różnych dniach w zależności od tego, czy mamy na myśli zimę kalendarzową, astronomiczną, czy meteorologiczną.

Przesilenie zimowe 2024. Kiedy zaczyna się zima astronomiczna?

Pozostało jeszcze 87% artykułu
Kosmos
Nowe odkrycie dotyczące pierścieni Saturna podważa wcześniejsze teorie. Wyniki badań
Nauka
Nowy gatunek ptasznika australijskiego. Naukowcy radzą: nie dotykać
Nauka
Badacze odbyli „podróż” do wnętrza Ziemi. Natknęli się na coś nieznanego
Nauka
Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Nauka
Superwulkan Yellowstone: Gdzie może dojść do wybuchu? Najnowsze ustalenia naukowców
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego