Portret przyjaciela Picassa z ukrytą modelką na wystawie w Londynie

Konserwatorzy rozpoczęli badania „Portretu Mateu Fernándeza de Soto” w trakcie przygotowań do wystawy „Goya to Impressionism. Masterpieces from the Oskar Reinhart Collection”/ „Od Goi o impresjonizmu. Arcydzieła z kolekcji Oskara Reinharta”, która została otwarta 14 lutego w Courtauld Gallery w Londynie.

Początek okresu błękitnego Picassa

Pablo Picasso namalował ten portret w 1901 roku, gdy miał 19 lat. Obraz przedstawia jego przyjaciela, rzeźbiarza Mateu Fernándeza de Soto. Dzieło powstało, gdy młody Picasso przybył z Hiszpanii do Paryża i malował obrazy na swoją pierwsza paryską wystawę. Początkowo tworzył w stylu impresjonistycznym, ale wkrótce zmienił paletę na bardziej melancholijną, co dało początek przedkubistycznemu „okresowi błękitnemu” w jego twórczości, trwającemu od 1901 o 1904 roku.

Bezpośrednio wpływ na tę zmianę obrazowania miała samobójcza śmierć innego przyjaciela Carlosa Casagamesa na początku 1901 roku. W pokojach, w których w Paryżu mieszkał Casagemes, Picasso urządził swoje studio. I tam namalował portret nowego współlokatora de Soto.

Portretowany Mateu Fernándeza de Soto siedzi zamyślony przy stole. Niebieska tonacja kompozycji potęguje wrażenie smutku i melancholii, zadumy nad życiem. W tle, na ścianie wnętrza wiać obraz ze sceną opłakiwania, nawiązująca o śmierci Casagemesa.

Ujawnienie tajemniczej modelki 

Portret de Soto badacze przeanalizowali na zdjęciach rentgenowskich i w poczerwieni, odkrywając zamalowaną postać kobiety, stworzoną kilka miesięcy wcześniej.

Badanie „Portretu Mateu Fernándeza de Soto” obrazu Picassa w podczerwieni uwidacznia pod jego powierzchnią kobiecą postać.

Foto: Materiały prasowe/ Departament of Conservation.The Courtauld Institute of Art, Londyn

Barnaby Wright, zastępca dyrektora galerii Courtauld komentuje odkrycie: „Od dawna podejrzewaliśmy, że za portretem de Soto kryje się inny obraz, ponieważ powierzchnia dzieła ma charakterystyczne ślady i fakturę czegoś poniżej. Teraz wiemy, że jest to postać kobiety. Można nawet zacząć dostrzegać jej kształt, patrząc na obraz gołym okiem. Sposób, w jaki Picasso pracował nad przekształcaniem jednego obrazu w drugi i nad zmianą stylu, definiuje jego sztukę i pomaga mu stać się jednym z gigantów historii sztuki. Wszystko zaczyna się od takiego jak ten obrazu.”

Czytaj więcej

Kultura

Europejskie hity sztuki 2025. Arcydzieła, wystawy „Dolce & Gabbana” i „Cartier”

Na najważniejszych europejskich wystawach wielcy artyści pojawią się w towarzystwie, jak Turner i Constable, Kiefer i van Gogh. Na ekspozycji „Cartier” 23,6-karatowy diament Williamson, który nosiły Elżbieta II (podczas koronacji) i Rihanna.

Badacze nie są pewni tożsamości kobiety, czy była przyjaciółką, kochanką artysty, czy anonimową modelką? Jej charakterystyczna modna na przełomie XIX i XX wieku paryska fryzura, z włosami upiętymi w kok, przypomina inne postacie ze znanych obrazów Picassa z tego okresu, np. „Pijącą absynt” (Ermitaż w Petersburgu) czy „Kobietę ze skrzyżowanymi ramionami (Kunstmuseum w Bazylei).

Dlaczego Picasso porzucił pierwotny zamysł? W młodości nie miał pieniędzy i najpewniej nie mógł sobie pozwolić na zakup nowych materiałów. Płótno przerabiał wielokrotni , jak wskazują badania, więc nie można wykluczyć także innej teorii, że w tracie eksperymentów interesował go proces przekształcania jednego obrazu w drugi.

Pablo Picasso „Portret Mateu Fernándeza de Soto” (1901) © Kolekcja Oskara Reinharta

Foto: Materiały prasowe/ The Courtauld Gallery w Londynie