Rekordowy Siemiradzki

„Parnas” - obraz Henryka Siemiradzkiego szacowany na 5-7 mln zł ma szansę pobić rekord na nadchodzącej aukcji Polswiss Art w Warszawie.

Publikacja: 06.03.2025 19:30

Henryk Siemiradzki "Parnas", 1900

Henryk Siemiradzki "Parnas", 1900

Foto: Materiały prasowe/Polswiss Art

Wcześniejszy rekord na dzieło tego wybitnego malarza na aukcji w Polsce ustalił obraz „Fryne na Święcie Posejdona w Eulesis”, który w 2015 roku został sprzedany w Rempexie za 3,45 mln zł.

Płótno z Polswiss Art jest malarskim projektem kurtyny dla Teatru Miejskiego we Lwowie, powstałym w 1900 roku. Przedstawia alegoryczną scenę, umiejscowioną na Parnasie - siedzibie Apollina. Artysta opowiadając o genezie teatru umieszcza w centrum kompozycji Natchnienie, które przybiera postać greckiej kapłanki – Pytii, uosabiającej siły twórcze.

Natchnieniu towarzyszą Wyobraźnia i Rozum. Po lewej stronie w dymach i oparach unosi się personifikacja uskrzydlonej Wyobraźni. A widoczna po prawej stronie Minerwa symbolizuje rozum i rozwagę, bo w sztuce obie te cechy powinny się równoważyć.

Synteza teatru i malarstwa

Wielopostaciową kompozycję artysta zaaranżował w konwencji popularnego „żywego obrazu”, łącząc ideę teatru z malarstwem.

Kolejne grupy postaci odpowiadają podziałowi sztuk na gatunki dramatyczne i komediowe. Teatr reprezentuje pięć kobiet z instrumentami. W czerwonym płaszczu stoi Opera z harfą, obok niej Poezja z lirą; uskrzydlona Syrena (Muzyka) gra na piszczałkach. Niżej Operę komiczną wyobraża postać z lirą, a nieopodal Taniec przygrywa pląsającym amorkom na tamburynie.

Odziana w czerń Tragedia spogląda na Teatr Życia, tzn. na tłum ludzki, goniący za marami ziemskiego szczęścia: Fortuną, Sławą i Miłością.. Obok alegoryczna postać Historii trzyma księgę z pytaniem: „Tak było, tak jest, czy tak będzie zawsze?”.

U stóp rozbawionej Komedii z maską satyra widać mały teatrzyk marionetek z sentencją na froncie: „Theatrum vanitas. Risus. Lacrimae” („Teatr marności. Śmiech. Łzy”), która odnosi się także do ludzkiego życia.

Obraz kupił od Siemiradzkiego w 1901 roku Edward Herbst, łódzki przemysłowiec i spadkobierca fabryki Scheiblera. Po raz ostatni był wystawiany publicznie w 1916 roku.

Natomiast monumentalna kurtyna jest od 1901 roku elementem dekoracji lwowskiego teatru (aktualnie Lwowskiego Narodowego Akademickiego Teatru Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej).

Warto przypomnieć, że Henryk Siemiradzki jest też autorem kurtyny Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1894) o podobnej tematyce, ale zobrazowanej w zupełnie innej kompozycji.

Czytaj więcej

Portret przyjaciela Picassa z ukrytą modelką na wystawie w Londynie

Henryk Siemiradzki jest przedstawicielem akademizmu o europejskiej sławie. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, która ukończył ze złotym medalem i dostał stypendium pozwalające mu kontynuować naukę, najpierw w Monachium. Potem osiadł Rzymie, gdzie znalazł główne artystyczne inspiracje. Interesował go antyk, wczesne Cesarstwo Rzymskie oraz losy pierwszych chrześcijan.

Europejska sława

Obrazy Henryka Siemiradzkiego cieszyły się uznaniem w całej Europie, artysta zdobywał najwyższe wyróżnienia na międzynarodowych wystawach i był zapraszany do prestiżowych instytucji, jak np. Académie des Beaux-Arts w Paryżu. Był członkiem Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, Sztokholmie, Berlinie, Turynie, Paryżu oraz Akademii św. Łukasza w Rzymie.

W 1876 roku ukończył monumentalne „Pochodnie Nerona”, które pokazywał na różnych eskpozycjach w Europie i uhonorowany został za nie orderem włoskim Corona d’Italia. W 1879 roku podjął patriotyczną decyzję, by ofiarować swoje dzieło w darze ojczyźnie, przekazując je do nowopowstałego muzeum w krakowskich Sukiennicach, co zainicjowało powstanie Muzeum Narodowego w Krakowie.

Olejny obraz „Parnas” można oglądać obecnie na przedaukcyjnej wystawie w Polswiss Art w Warszawie; aukcja 11 marca.

Wcześniejszy rekord na dzieło tego wybitnego malarza na aukcji w Polsce ustalił obraz „Fryne na Święcie Posejdona w Eulesis”, który w 2015 roku został sprzedany w Rempexie za 3,45 mln zł.

Płótno z Polswiss Art jest malarskim projektem kurtyny dla Teatru Miejskiego we Lwowie, powstałym w 1900 roku. Przedstawia alegoryczną scenę, umiejscowioną na Parnasie - siedzibie Apollina. Artysta opowiadając o genezie teatru umieszcza w centrum kompozycji Natchnienie, które przybiera postać greckiej kapłanki – Pytii, uosabiającej siły twórcze.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Malarstwo
Zamek Królewski: Nowa odsłona Galerii im. Lanckorońskich
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Materiał Promocyjny
Klasyczna prezentacja twórczości Józefa Chełmońskiego
Malarstwo
Portret przyjaciela Picassa z ukrytą modelką na wystawie w Londynie
Malarstwo
Drzeworyty Utamaro: Miłość po japońsku
Malarstwo
Będzie przełom w sprawie akwareli Kandinskiego? Niemcy przekazali akta śledztwa
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”