Jak zasypać naukową przepaść

Twórcy nowej organizacji non profit do uczestnictwa w niej zaprosili wybrane uniwersytety z Europy (z Polski Uniwersytet Jagielloński), biznesmenów i czołowe europejskie gazety, w tym „Rzeczpospolitą” jako jedyną z naszego kraju.

Projekt Atomium Culture zostanie dziś oficjalnie zainaugurowany w Brukseli. Po to, by po fiasku strategii lizbońskiej, zakładającej, że do 2010 r. europejska nauka zbliży się poziomem do amerykańskiej, podjąć na nowo naukowy wyścig z USA.

– Chcemy stworzyć platformę wymiany wiedzy i doświadczeń między światem nauki, biznesu i mediami. Taka platforma ożywi współpracę naukową – mówi „Rz” Erica Widegren z Atomium Culture.

W czasie trwania każdej unijnej prezydencji Atomium Culture będzie organizować europejskie warsztaty z różnych dziedzin nauki. Dzięki nim naukowcy będą mieli okazję do spotkań i nawiązania współpracy z biznesmenami. Atomium Culture uruchamia też portal internetowy, by naukowcy mieli forum wymiany doświadczeń.

Projekt, jak podkreślają specjaliści, jest potrzebny, bo na Starym Kontynencie brakuje innowacyjnych rozwiązań. Według wyliczeń Atomium Culture w europejskim przemyśle zatrudnionych jest średnio na tysiąc pracowników dwóch naukowców, w USA – siedmiu, w Japonii – sześciu. Jeśli nie zatrzymamy tej tendencji, może się okazać, że tylko 10 proc. innowacyjnych technologii będzie pochodziło z Europy.

– Diagnoza jest słuszna – mówi „Rz” Grzegorz Wrochna, dyrektor Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku. Według niego w Europie potrzebna jest zmiana mentalności. – W USA wyznacza się konkretne ambitne cele, o nauce mówią najważniejsze osoby w państwie, a z dokonań naukowców jest dumny każdy Amerykanin – podkreśla.

– Dlatego właśnie gazety, media drukowane, mają pośredniczyć między nauką a społeczeństwem i dostarczać zrozumiałe informacje na temat najistotniejszych problemów przyszłości – ripostuje i wyjaśnia rolę afiliowanych przy projekcie gazet Michelangelo Baracchi Bonvicini, prezes Atomium Culture.

Prof. Maciej Żylicz z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej przyznaje, że między nauką europejską a amerykańską jest przepaść. – Nie chodzi tylko o finanse, choć to prawda, że budżet samego Uniwersytetu Stanforda jest porównywalny z budżetem Polski. Tam jest wolność badań naukowych, nie ma tylu regulacji prawnych, centralizacji ani ministerstwa – wylicza prof. Żylicz. – W fundacji zastanawiamy się nawet, czy nie sponsorować naszym naukowcom stypendiów tylko w USA.

Ale Jan Czekajewski, polski inżynier, który w USA prowadzi firmę produkującą przyrządy naukowe, uważa, że za oceanem wcale tak dobrze nie jest. – Młodzi nie garną się do studiów inżynierskich, bo łatwiej zostać prawnikiem czy bankierem – mówi. – W dodatku specjalistom z zagranicy trudno uzyskać wizy – zauważa. – W tej sytuacji tylko od Europy zależy, czy dogoni USA.

„Świadomi potrzeby wzmocnienia współpracy oraz dialogu między najbardziej wpływowymi instytucjami, liderami w Europie w dziedzinach badań naukowych, rozwoju i komunikacji; pewni pożyteczności inwestycji w powstanie pierwszego europejskiego jądra nauki – niezawodnego, dostępnego i rozpoznawalnego – poświęconego koordynacji, podniesieniu wartości, rozpowszechnieniu oraz dzieleniu się nową wiedzą pochodzącą z badań naukowych; pragnący wykorzystać ewidentny potencjał przestrzeni europejskiej jednolitej w różnorodności oraz jej kultury na korzyść obecnych i przyszłych generacji, niektóre z najbardziej prestiżowych uczelni, dzienników i firm europejskich zjednoczyły się wokół pierwszej stałej platformy poświęconej europejskiej doskonałości. Ten projekt to wynik potrzeby wspólnej pracy na rzecz rozwoju Europy jako społeczeństwa wiedzy”.

Stała platforma Atomium Culture zamierza w sposób apolityczny i niezależny wpłynąć na przyśpieszenie przekształcenia Europy z Europy państw narodowych w Europę obywateli.

Atomium Culture, dzięki niezawodnej informacji pochodzącej od uczestniczących w projekcie dzienników, chce przybliżyć i pomóc rozpowszechnić wiedzę o najbardziej nowatorskich pomysłach pochodzących od czołowych instytutów naukowych i ze świata biznesu. Platforma Atomium Culture skupiła się i będzie się dalej skupiać na następujących działaniach:

1) rozpoznanie, wynagradzanie oraz promocja zasług na poziomie europejskim;

2) gwarantowanie współpracy oraz stworzenie otoczenia korzystnego dla pierwszego europejskiego jądra nauki w celu koordynacji nowej wiedzy oraz jej szerokiej promocji;

3) stworzenie realnego i wirtualnego miejsca spotkań najlepszych europejskich talentów oraz zwiększenie możliwości wymiany pomysłów ze społeczeństwem;

4) promocja dialogu między sektorami i dyscyplinami oraz zwiększenie współpracy między uczestnikami platformy;

5) otwarcie drzwi stałej platformy dla innych graczy europejskiej doskonałości, których cele, wartości i cechy są zgodne z projektem;

6) wspieranie postępu naukowego, technicznego, kulturowego i społecznego Europy jako jednego z niezawodnych graczy globalnego postępu”.

Valery Giscard d’Estaing, honorowy przewodniczący Atomium Culture, oraz Michelangelo Baracchi Bonvicini, przewodniczący Atomium Culture

—tłum. ryb

Gazety:

„Der Standard” (Austria), „Le Soir” (Belgia), „Helsingin Sanomat” (Finlandia), „Le Monde” (Francja), „El País” (Hiszpania), „The Irish Times” (Irlandia), „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (Niemcy), „Rzeczpospolita” (Polska), „The Independent” (Wielka Brytania), „Il Sole 24 Ore” (Włochy).