Firmy pożyczkowe „skradły” bankom sporo klientów. Dlaczego Polacy je wybierają?

Instytucje pożyczkowe uzyskały znaczącą dominację, jeśli chodzi o finansowanie potrzeb Polaków na niskie kwoty – wynika z ostatniego, rocznego raportu Biura Informacji Kredytowej. W przypadku „zwykłych” pożyczek i kredytów gotówkowych w wysokości do 1 tys. zł ich udział wynosi ok. 85 proc., podczas gdy w całym tym rynku – ok. 13 proc.

Foto: Rzeczpospolita

W przypadku tzw. finansowań celowych (to np. zakupy ratalne, z odroczoną płatnością typu BNPL i inne pożyczki celowe) firmy pożyczkowe mają ogółem 50-proc. udział, zaś w segmencie do 2 tys. zł – 92-proc., a do 1 tys. – aż 98-proc.

Banki kontra firmy pożyczkowe

Z czego wynika ta dominacja w mikropożyczkach? – To splot kliku czynników – komentuje Maciej Kikta, główny analityk Expander Advisors. – Dla firm pożyczkowych niskie kwoty finansowania to podstawa działalności. Skupiają się więc na wygodzie i szybkości obsługi klientów, pożyczkę można uzyskać online, nawet w kilkanaście minut. Banki wolą skupiać się na wyższych kwotach, bo dla nich to bardziej opłacalny segment, mikropożyczki zostawiły więc instytucjom pożyczkowym – wyjaśnia Kikta.

Czytaj więcej

Finanse

Ile Polacy pożyczą w tym roku? Najnowsze prognozy BIK

Wartość kredytów i pożyczek zaciągniętych przez gospodarstwa domowe w 2024 r. sięgnęła niemal 250 mld zł – podsumowuje Biuro Informacji Kredytowej. W 2025 roku może to być kwota nieco większa.

– Dlaczego po małe kwoty Polacy udają się do firm pożyczkowych częściej niż do banków? To wynika z faktu zwinności podmiotów oferujących tego typu zobowiązania – zaznacza też w komentarzu dla „Rzeczpospolitej” Rafał Tomkowicz, dyrektor ds. rozwoju Związku Firm Pożyczkowych.

– W bankach co do zasady trzeba spełnić więcej formalności przy ubieganiu się o kredyt. Zauważyły to instytucje pożyczkowe działające w obszarze fintech i swoim zaawansowaniem technologicznym szybko zagospodarowały tę niszę. Wyspecjalizowały się w procesie dostosowanym do szybkiego udzielania małych i krótkich zobowiązań – wyjaśnia Tomkowicz.

Jaka oferta firm pożyczkowych

– Banki odpuszczają sobie segment nikskokwotowy do 1 tys. czy 2 tys. zł – przyznaje też Waldemar Rogowski, główny analityk BIK. – Koszty administracyjne udzielenia i zarządzania kredytem, związane np. z oceną ryzyka, monitoringiem spłacalności itp., są zwykle stałe. Dla banków bardziej opłacalne jest więc udzielać finansowania na wyższe kwoty. Tym bardziej że aż 80 proc. mikropożyczek dotyczy krótkich okresów – zaznacza Rogowski.

– Rzeczywiście, w przypadku mikropożyczek obecnie firmy pożyczkowe wygrywają szybkością, sprawnością i nieco łagodniejszym podejściem, jeśli chodzi o zdolność kredytową – komentuje też Jarosław Sadowski, dyrektor departamentu analiz Rankomat.pl.

Wniosek online o pożyczkę jest łatwy do wypełniania, a odpowiedź przychodzi w kilkanaście minut. Co prawda banki też się chwalą cyfrowym i szybkim procesem dla kredytów gotówkowych na kliknięcie, ale to zwykle propozycje dla stałych, sprawdzonych klientów, a do tego tylko niektóre banki mają w ofercie 15-dniowe czy 30-dniowe pożyczki. Instytucje niebankowe w zasadzie dominują też w płatnościach e-commerce, np. BNPL.

Czytaj więcej

Budżet Rodzinny

Firmy pożyczkowe na minusie

Według ekspertów w 2025 roku wzrośnie zadłużenie Polaków. Przybywa bowiem osób, którym brakuje pieniędzy nawet na podstawowe wydatki. Czy skorzystają na tym firmy pożyczkowe? Nie wygląda na to.

Jakie koszty mikropożyczek

– Przy czym warto pamiętać, że w firmach pożyczkowych dostaniemy pieniądze szybciej i wygodniej, ale to nie znaczy, że taniej – przypomina Jarosław Sadowski.

Analityk podkreśla, chociaż firmy pożyczkowe zobowiązane są do trzymania się w ustalonych ustawowo maksymalnych kosztów odsetkowych i kosztów pozaodsetkowych narzucanych na pożyczkobiorców, to wciąż pożyczanie tam jest droższe niż w bankach.

– Przy małych kwotach i na krótki okres te koszty mogą wydawać się nominalnie niewielkie – ocenia Sadowski. Jako przykład podaje pożyczkę na 500 zł, gdzie za miesiąc czy pół trzeba oddać 550 zł czy 570 zł, więc „na oko” – nie tak dużo.

Czy niechęć banków do pożyczania małych kwot oznacza wypychanie Polaków „prosto w ręce” firm pożyczkowych, co ze względu na negatywne historycznie doświadczenia sprzed kilkunastu lat źle się kojarzy? – Nie ma mowy o żadnym wypychaniu – odpowiada Waldemar Rogowski. – Po pierwsze, po zmianach regulacji prawnych w 2023 r. firmy pożyczkowe musiały się jeszcze bardziej sprofesjonalizować, choćby w zakresie zarządzania ryzkiem – zaznacza Rogowski.

Jak Polacy spłacają swoje zadłużenie

Od pewnego więc czasu badają one zdolność kredytową wszystkich klientów i sprawdzają ich historię w Biurze Informacji Kredytowej, a także w BIG-ach. W efekcie, jak podaje Związek Firm Pożyczkowych, średnio ok. 77 proc. wniosków jest odrzucanych.

– Minęły już czasy, gdy bardzo drogą „chwilówkę” mogły dostać osoby bez żadnych dochodów i pracy, co było prostą drogą, by wpaść w spiralę zadłużenia – podkreślają zgodnie znawcy rynku.