Richter woli muzea

Dzieło jest warte tyle, ile nabywca chce za nie zapłacić. Nie zawsze cena idzie w parze z wartością.

Publikacja: 21.02.2021 21:17

Richter woli muzea

Foto: materiały prasowe

Sztuka I pieniądze zawsze szły ręka w rękę. Bez wartości finansowej - niewielu obchodzi. Mnożą się więc targi sztuki, a aukcje stają się emocjonującymi spektaklami.

- Cel sztuki przekształcił się, zmutował. Myślę, że wszyscy o tym wiedzą, że zmierzamy ku jakiemuś końcowi – dzieli się przemyśleniami Gavin Brown, marszand.

Edward Dollman, z domu aukcyjnego Phillips, opowiada w dokumencie „Cena wszystkiego” o wyczerpaniu rynku starej sztuki, kiedy zaczęło brakować dzieł na sprzedaż, a rosła liczba bajecznie bogatych młodych ludzi, którzy chcieliby zostać kolekcjonerami. Tak powstał popyt na sztukę współczesną i jej rosnąca podaż.

- Oczywiście jest to bańka. Ale bańki tworzą piękne rzeczy, więc nie niszczmy jej – mówi Paul Schimmel, kurator.

Tak powstał ekosystem, gdzie sztuka jest kapitałem, zaś aukcje – domami handlowymi aktywów – twierdzą autorzy dokumentu.

Są artyści, dla których taka sytuacja jest w pełni zrozumiała. Warto pamiętać, że Jeff Koons zanim stał się artystą modnym i drogim - pracował jako broker na Wall Street w firmie maklerskiej. W filmie zobaczyć go można w czasie procesu tworzenia obrazów z serii „Gazing Ball”. Choć są jego dziełem - nie dotyka fizycznie żadnego z nich - tylko „przez system”. Pracują nad nimi inni malując je przy pomocy szablonów. Koons zwierza się, że zawsze chciał zostać artystą, bo kiedy miał 3 lata „rodzice dali mu do zrozumienia, że ma talent”. Kurator jednej z jego wystaw jest zachwycony słynnym „Królikiem”, który jakoby przedefiniował pojęcie rzeźby. Wykonana w 1986 roku mierząca 104 cm rzeźba ze stali nierdzewnej została sprzedana w 2019 roku na aukcji za 91,1 mln dolarów.

Gigantyczna cena i świadomość, że istnieją tylko cztery takie króliki, okazała się mobilizująca dla Gael Neeson, amerykańskiej kolekcjonerki z Chicago, która w roku 1991 wylicytowała tę rzeźbę na aukcji za - okazyjną z dzisiejszego punktu wodzenia cenę – 945 tysięcy dolarów. Neeson razem ze Stefanem Edlisem od lat kolekcjonują sztukę według niezmiennych zasad: zawsze są właścicielami 200. prac 40 artystów. Dla Edlisa ta układanka – jak dobrze kupić, korzystnie odsprzedać – jest ulubionym zajęciem pochłaniającym codziennie wiele godzin.

- Są różne style kolekcjonowania: wilk w owczej skórze, owca w wilczej skórze – wyznaje Edlis i śmieje się. - Żeby być skutecznym kolekcjonerem, w głębi duszy trzeba być płytkim. Musisz być dekoratorem. Musisz chcieć, żeby te rzeczy pasowały do dywanów i mebli.

Swoją przygodę z kolekcjonowaniem zaczął w latach 70. XX wieku od nabycia w Christie’s obrazu Pieta Mondriana („Kompozycja z czerwonym, niebieskim i żółty”, 1928). Wygrał aukcję kupując pracę za 600 tysięcy, co było ówczesnym rekordem tego artysty.

Ale – jak się przekonają widzowie – Edlis nie jest egoistą…

Film przedstawia także m.in. Larry Poons’a, amerykańskiego abstrakcjonistę, który twierdzi: „sztuka i pieniądze nie mają żadnego rzeczywistego związku”, „najdroższy nie znaczy najlepszy”. Od 1971 roku artysta maluje jeden gigantyczny obraz nie myśląc o opłacalności swego przedsięwzięcia…

Zobaczyć też można słynnego Gerharda Richtera, który nie kryje, że woli, kiedy jego prace trafiają do muzeów niż do prywatnych kolekcji.

- Pieniądze są brudne – mówi krótko.

Przypadek słynnego i bardzo drogiego Damiena Hirsta, który w 2008 roku sprzedał na aukcjach swoje dzieła za 270 mln dolarów, a rok później zarobił już tylko 18 mln – każe wciąż pytać: czym dziś jest sztuka.

Dokument „Cena wszystkiego” zrealizowany przez Nathaniela Kahna można bezpłatnie oglądać na Ninateka.pl.

Warto.

Film
„Biały Lotos 3” już 17 lutego. Czy zagra ekscentryczna Jennifer Coolidge?
Materiał Promocyjny
Gospodarka natychmiastowości to wyzwanie i szansa
Film
Filmy o miłości. Konkurs Blaue Blume
Film
Rekomendacje filmowe: Trzy zaskoczenia, każde w innym stylu
Film
Oscary 2025: Film o zmianie płci wita Trumpa. Nominacja dla „Dziewczyny z igłą”
Materiał Promocyjny
Suzuki Vitara i S-Cross w specjalnie obniżonych cenach. Odbiór od ręki
Film
Oscary 2025: Są nominacje. Na liście „Dziewczyna z igłą”
Materiał Promocyjny
Wojażer daje spokój na stoku