Proste reguły bez wyjątków

UNESCO szacuje, że esperanto włada dziś ok.10 mln osób na całym świecie – więcej niż niektórymi językami narodowymi. Esperanto jednak to nie tylko możliwość komunikowania się w prostym, logicznym języku bez wyjątków i skomplikowanych reguł. Przez 121 lat istnienia tej mowy wykształciła się swoista kultura esperanto, której symbolem jest pięcioramienna zielona gwiazda i biało-zielona flaga. Zjednoczeni pod nią ludzie korespondują na internetowych forach, serwisach społecznościowych, słuchają esperanckiej muzyki, czytają przekłady literatury z każdego zakątka globu, bezpłatnie przyjmują pod swój dach turystów z całego świata, pod warunkiem że ci także władają esperanto i umówią się na specjalnym forum.

W Polsce esperanto najpopularniejsze jest wśród osób, które uczyły się go w latach 60. i 70. oraz... wśród studentów. Można się go uczyć na lektoratach i kursach (również eksternistycznych i e-learningowych) w ośrodkach akademickich i przy towarzystwach esperanckich w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Bydgoszczy, Lublinie czy Białymstoku oraz przez Internet.

O ożywienie polskich tradycji esperanckich i o pamięć o jego twórcy szczególnie dba ostatnio jego rodzinne miasto – Białystok. Białostockie Towarzystwo Esperantystów organizuje tu w tym roku Światowy Kongres Esperantystów i planuje otwarcie Centrum Esperanto, którego zasoby mają być udostępniane także drogą elektroniczną. Dziś jednak w mieście Zamenhofa esperanto zna kilkadziesiąt osób. Nie na każdej z polskich uczelni prowadzony jest też lektorat z esperanto, czasem brak zainteresowanych, a kiedy indziej wykwalifikowanej kadry. Ale może warto poszukać już dziś kursu w okolicy lub nauczyć się tego języka przez Internet? Wystarczy pół roku intensywnej pracy. A jak brzmi esperanto, można się przekonać, zaglądając na esperancką stronę internetową.

[ramka][b]Gdzie się uczyć[/b]

- Kursy organizuje Białostockie Towarzystwo Esperantystów. Szczegóły [link=http://www.espero.bialystok.pl]www.espero.bialystok.pl[/link] Na stronie także program zbliżających się grudniowych IX Białostockich Dni Zamenhofa oraz trasa turystyczna śladami twórcy esperanto

- Akademickie Centrum Językowe przy Fundacji Rozwoju KUL, Lublin [link=http://www.kul.lublin.pl/1200.html]www.kul.lublin.pl/1200.html[/link]

- Certyfikacja znajomości języka, dla zaawansowanych Podyplomowe Studium Interlingwistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – trzyletnie interlingwistyczne studium skupione na esperanto [link=http://www.staff.amu.edu.pl/~interl/polaj/enkonduko_pola.html]www.staff.amu.edu.pl/~interl/polaj/enkonduko_pola.html[/link]

- Jagiellońskie Centrum Językowe (przy UJ) [link=http://www.uj.edu.pl/SDJNA/]www.uj.edu.pl/SDJNA/[/link]

[b]Bezpłatne kursy językowe na stronach:[/b]

[link=http://www.kurso.com.br]www.kurso.com.br[/link] lub [link=http://www.cursodeesperanto.com.br]www.cursodeesperanto.com.br[/link]

[link=http://www.lernu.net]www.lernu.net[/link]

[link=http://www.interkulturo.net/]www.interkulturo.net/[/link] – serwis korespondencyjny i do nauki esperanto

Strony towarzystw esperantystów poświęcone esperanto, fora, z których dowiedzieć się można, jak brzmi esperanto, jak czytać:

[link=http://www.esperantowolsztynie.pl.tl/]www.esperantowolsztynie.pl.tl/[/link]

[link=http://www.esperanto.pl]www.esperanto.pl[/link]

[link=http://forum.esperanto.org.pl/]http://forum.esperanto.org.pl/[/link]

[link=http://www.ipernity.com/home/esperantino]www.ipernity.com/home/esperantino[/link]

[link=http://kastoraklubo.w.interia.pl/]kastoraklubo.w.interia.pl/[/link]

[link=http://www.mondakalendaro.org]www.mondakalendaro.org[/link] – kalendarz imprez esperanckich

[link=http://www.esperanto.net/veb]www.esperanto.net/veb[/link] – wirtualna bezpłatna biblioteka

[link=http://www.musicexpress.com.br]www.musicexpress.com.br[/link] – serwis o muzyce esperanckiej, pliki do ściągnięcia

[link=http://www.osiek.org/aera/]www.osiek.org/aera/[/link] – programy radiowe, m.in. esperanto

[link=http://www.itvc.pl]www.itvc.pl[/link], zakładka TV esperanto – programy przygotowane dla białostockiej telewizji internetowej ITVC

W Białymstoku powstaje Centrum EsperantoNowoczesna, multimedialna ekspozycja o historii Białegostoku w czasach Zamenhofa, esperanckie pamiątki, informacja o Zamenhofie i najsłynniejszym białostockim esperantyście Jakubie Szapiro, punkt przetwarzania danych na elektroniczne, sala konferencyjna, a w przyszłości Centrum Badań nad Problemami Komunikacji Językowej – wszystko to pomieścić się ma na 300 mkw. w budowanym właśnie Centrum Esperanto w Białymstoku.

Placówka powstanie w remontowanej i modernizowanej kamienicy przy ul. Warszawskiej. Prace już się rozpoczęły i potrwają do czerwca 2009 roku. Potem białostoccy esperantyści będą mieli około miesiąca na przygotowania Centrum – 25 lipca rozpocznie się w Białymstoku 94. Światowy Kongres Esperantystów. Impreza odbędzie się w 150. rocznicę urodzin twórcy tego języka. Budowę Centrum sfinansowało miasto, kosztować ma 6,2 miliona złotych, a esperantyści starają się o dotacje unijne na wyposażenie placówki.

Kongresowi goście będą mieli do dyspozycji specjalny namiot kongresowy (w którym pomieści się kilka tysięcy osób) oraz przestrzenne sale Politechniki Białostockiej.

[i]—mdv [/i][/ramka]

[ramka][b]Ludwik Łazarz Zamenhof Doktor Esperanto[/b]

Twórca uniwersalnego języka urodził się 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku w wielodzietnej rodzinie żydowskiej. Historycy potwierdzają, że w domu ( przy ul. Zielonej, obecnie Zamenhofa, dziś nieistniejącym) mówiło się w jidysz, spierają się natomiast, czy drugim językiem twórcy esperanto był rosyjski czy polski. Nie kwestionują natomiast, że już w dzieciństwie Zamenhof mógł swobodnie rozwijać swój talent lingwistyczny: ojciec uczył niemieckiego i francuskiego w szkole dla żydowskich dziewcząt, a ulice ówczesnego wieloetnicznego Białegostoku rozbrzmiewały rosyjskim, niemieckim, polskim, jidysz, białoruskim, przyjeżdżali tu Litwini i Tatarzy. Dziesięcioletni Zamenhof napisał nawet dramat „Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach”. Już wtedy widać uważał, że główną przyczyną nieporozumień i sporów między ludźmi jest bariera językowa.

W 1873 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Ludwik stworzył w 1878 roku pierwszą, prymitywną wersję swojego języka lingwe uniwersala. Nie został jednak językoznawcą, lecz okulistą (studia w Moskwie, Warszawie, Wiedniu), choć bardziej niż praktyka lekarska pociągały go języki obce. W 1885 roku ukończył projekt opartej (w przeciwieństwie do większości tworzonych do tej pory, całkowicie sztucznych) na językach narodowych mowy. Na ogłoszenie drukiem swoich idei musiał jednak czekać dwa lata: 26 lipca 1887 roku pod pseudonimem Doktoro Esperanto (mający nadzieję) wydał w końcu po rosyjsku „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny”, a niedługo potem ukazały się polskie, francuskie, niemieckie i angielskie wydania. Esperanto stopniowo zyskiwało sobie zwolenników – pierwszy klub esperancki powstał w Norymberdze, pierwszy Światowy Kongres Esperanto odbył się w 1905 roku w Boulogne-sur-Mer. Zamenhofa entuzjastycznie podejmowano we Francji, w Anglii, w Ameryce, otrzymywał odznaczenia państwowe. Rozwijała się literatura esperancka – jeszcze przed pierwszą wojną ukazał się przekład „Pana Tadeusza” (jedyny, w którym epopeja zachowała trzynastozgłoskowy wiersz), sam Zamenhof przetłumaczył Stary Testament. W 1913 roku był kandydatem do Nagrody Nobla. Zmarł 14 kwietnia 1917 roku, pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.

Na całym świecie dziś imię Zamenhofa noszą place, ulice, szkoły, Zamenhof i Esperanto – to nazwy dwóch planetoid pomiędzy Jowiszem a Marsem. Powstają także upamiętniające go tzw. ZEO (Zamenhof – esperanto - objekto) – medale, monety, znaczki pocztowe. 15 grudnia obchodzony jest Dzień Zamenhofa, nie zanikła też tradycja światowych kongresów esperanckich.

[i]–mdv[/i][/ramka]

Edukacja