Rekordowe zadłużenie Polski poza budżetem

Dług, którego nie widać

Dług, którego nie widać w budżetowych statystykach, mają przede wszystkim fundusze pozabudżetowe. Najpoważniejsze jest zadłużenie FPC-19, wynosi ponad 170 mld zł i wzrosło w czasie roku o prawie 22 mld zł. Dług wynikający z tarczy finansowej PFR nie zmienił się od dwóch lat – to prawie 74 mld zł. O ponad 17,9 mld zł wzrósł dług Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (do ok. 27,8 mld zł). Większy dług ma też Fundusz Pomocy – 13,4 mld zł, co oznacza wzrost w ciągu roku o 7,24 mld zł. Znacząco zwiększyło się zadłużenie sektora instytucji rządowych i samorządowych, m.in. BGK, BFG, KUKE, PFRON i PAN. Na koniec roku wyniosło 33,8 mld zł.

Co z długiem na przyszłość? Relacja PDP do PKB na koniec roku wyniosła 39,1 proc. Jest to nieznacznie mniej – o 0,3 pkt proc. w porównaniu z końcem 2022 r. Marcin Mrowiec, główny ekonomista Grant Thorntona, zwraca uwagę na relację EDP do PKB. Na koniec IV kwartału zeszłego roku wyniosła 49,8 proc. (o 0,5 pkt proc. więcej niż rok wcześniej), ale też więcej, niż zapisano jesienią w strategii zarządzania długiem. W strategii założono, że będzie to 49,3 mld zł. Zapisano też, że pod koniec 2027 r. EDP wyniesie 58,7 proc. – Liczbę tę zapisano przy założeniu, które nigdzie nie jest dyskutowane, że dokonana zostanie konsolidacja fiskalna w latach 2025–2027 o 1 proc. i dodatkowo nastąpią naturalne oszczędności na poziomie 1,1 proc. PKB.

– Konieczne więc będą do osiągnięcia tego wyniku oszczędności wydatków lub podniesienie podatków – dodaje ekonomista.

I uważa, że te zapisy powinny być poważnie przedyskutowane.

Jakub Borowski, główny ekonomista banku Credit Agricole, przypomina, że gdyby poprzedni rząd nie zamrażał płac w sferze budżetowej i zdecydował się na ich urealnienie w zeszłym roku, to na pewno EDP przekroczyłoby 50 proc. Obawia się, że nie był to ostatni rok z EDP poniżej 50 proc. Wynika to z kilku przyczyn: realizacji obietnic wyborczych czy konieczności zwiększenia wydatków zbrojeniowych. – Wydaje się, że scenariusz bazowy rządu będzie polegał na utrzymaniu długu nieco poniżej 60 proc. Jesteśmy krajem doganiającym kraje rozwinięte, dochód narodowy będzie wyraźnie rósł, a to spowoduje, że wzrost zadłużenia nie będzie traktowany jak ryzykowny przez agencje raitngowe – dodaje ekonomista.