Jak polska branża modowa zamyka obieg tekstyliów

Obecnie znaczne ilości niepotrzebnej już odzieży są wyrzucane. Zarówno regulatorzy, jak i biznes chcą zmienić tę sytuację i racjonalnie wykorzystać zasoby zgodnie z zasadami gospodarki cyrkularnej.

Publikacja: 14.03.2024 09:00

Jak polska branża modowa zamyka obieg tekstyliów

Foto: materiały prasowe

Materiał powstał we współpracy z LPP

Konsumenci w UE wyrzucają rocznie ok. 11 kg tekstyliów na osobę. Selektywnej zbiórce podlega zaledwie 38 proc. odzieży i wyrobów tekstylnych wprowadzanych na rynek, a prawie dwie trzecie kończy na wysypiskach śmieci. Tak działa model gospodarki linearnej, opierającej się na założeniu: produkujemy–używamy–wyrzucamy.

Aby zmienić tę sytuację i rozsądniej wykorzystywać zasoby planety, niezbędne jest przejście na gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ). Tę konieczność i wyzwanie dostrzegają zarówno organy legislacyjne, które dążą do transformacji modelu gospodarczego, jak i biznes, dla którego wdrażane przez UE regulacje są wsparciem we właściwych działaniach.

Foto: rp.pl

W stronę zrównoważonej produkcji

Efekty podążania za potrzebnymi regulacjami już są. Oprócz obowiązującej wszystkie duże podmioty dyrektywy CSRD, standaryzującej zasady raportowania zrównoważonego rozwoju, pojawia się sporo wytycznych skierowanych do poszczególnych branż, takich jak unijna strategia na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym przyjęta w 2022 r. Jej założenia zmierzają do tego, by do 2030 r. większość wyrobów włókienniczych wprowadzanych na europejski rynek cechowała się trwałością, nadawała do recyklingu i pozostawała wolna od niebezpiecznych substancji, a produkcja odbywała się z poszanowaniem środowiska i w sposób etyczny.

Także w 2022 r. Komisja Europejska wydała rozporządzenie ESPR dotyczące ekoprojektowania. Obejmuje ono wymogi związane z trwałością produktu, możliwościami jego ponownego użycia i naprawy, efektywnością energetyczną i oszczędnością zasobów, określa zawartość materiałów z recyklingu, a także zapowiada wprowadzenie obowiązków informacyjnych, w tym tzw. cyfrowy paszport produktu. W 2023 r. dokument zaostrzono o bezpośredni zakaz niszczenia obuwia i odzieży.

Nowe przepisy obejmują także dyrektywę odpadową, która nakłada na producentów odpowiedzialność za zarządzanie odzieżą wprowadzoną przez nich na rynek. Dotyczy to m.in. kosztów związanych ze zbiórką i sortowaniem, transportem, przygotowaniem do ponownego użycia, recyklingu lub właściwej utylizacji. Dyrektywa musi zostać włączona do ustawodawstwa krajowego państw członkowskich, a jej przepisy mają zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2025 r.

Działania biznesu

Wśród firm, które rozumieją konieczność zmian na rzecz domykania obiegu zasobów w zakresie tekstyliów, jest LPP. Firma wraz z innymi przedstawicielami biznesu i ekspertami wzięła udział w spotkaniach Okrągłego Stołu Zespołu ds. Zrównoważonej Mody powołanego przez UN Global Compact Network Poland. Ich celem było wypracowanie konkretnych rozwiązań dotyczących rozwoju sektora odzieżowego w kierunku mody cyrkularnej.

– Ogłoszenie przez Komisję Europejską w marcu 2022 r. strategii dla cyrkularnych i zrównoważonych tekstyliów stało się impulsem dla podjęcia działań w celu dostosowania zasad funkcjonowania polskiego biznesu odzieżowego do międzynarodowych standardów. Jestem przekonana, że wdrożenie opracowanych w ramach okrągłego stołu wskazówek zapewni ochronę konsumentów, poprawę bezpieczeństwa i jakości produktów, ale też promowanie innowacji w naszej branży – mówi Ewa Janczukowicz-Cichosz, ekspertka ds. zrównoważonego rozwoju w LPP, przedstawicielka spółki w Zespole ds. Zrównoważonej Mody.

Efektem niemal dwóch lat wymiany wiedzy i doświadczeń jest stanowisko zespołu wobec regulacji UE oraz dziesięć rekomendacji dotyczących polskiego sektora mody. Obejmują one cztery obszary kluczowe dla efektywnej transformacji sektora i wdrażania rozwiązań zapewniających poszanowanie zasad zrównoważonego rozwoju. Dotyczą kwestii związanych m.in. ze standaryzacją polskich i międzynarodowych przepisów o zamykaniu obiegu odzieży, ze wsparciem oraz promowaniem technologii i modeli biznesowych opartych na idei cyrkularności mody, a także z informowaniem i edukacją konsumentów w tym zakresie oraz zapewnieniem równych warunków do konkurencji dla branży lokalnej z podmiotami spoza UE.

Konsekwentnie wdrażane przez LPP projekty z zakresu gospodarki cyrkularnej pozwalają spółce już dziś odpowiadać na wymogi wynikające z nowych standardów. I tak LPP realizuje zbiórkę używanej odzieży dowolnych marek już od 2018 roku. W ubiegłym roku inicjatywa objęła całą sieć sprzedaży stacjonarnej firmy w Polsce. Dzięki współpracy z Towarzystwem Pomocy im. św. Brata Alberta odzież w dobrym stanie trafia do drugiego obiegu i przekazywana jest osobom w kryzysie bezdomności. Pozostałe ubrania są segregowane w celu finalnego przetworzenia.

Od lutego tego roku LPP rozwija zbiórkę także na rynkach zagranicznych, prowadząc ją w sklepach w Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. W następnych etapach zbiórka obejmie kolejne kraje, gdzie działają salony marek należących do Grupy.

Pozyskaną w ten sposób odzież LPP wykorzystuje m.in. jako zasób do technologii rozwijanej od 2022 roku ze start-upem Use Waste, który na zlecenie spółki opracowuje innowacyjną metodę produkcji przędzy z poliestrowych odpadów tekstylnych. Tylko w 2023 r. LPP przeznaczyło na ten cel 1 mln zł. Współpraca z Use Waste jest spójna z założeniami dyrektywy UE nt. odpadów, która wskazuje na konieczność finansowania przez branżę rozwoju nowych technologii recyklingu i sortowania.

Tak więc w obliczu wyzwań klimatycznych rola biznesu nie kończy się na dostarczaniu klientom odzieży. Ważne jest, by producenci wzięli odpowiedzialność za swój łańcuch wartości, a tym samym odpowiedzieli na oczekiwania rynku, klientów i legislacji.

Jednak, aby było to możliwe i efektywne, regulacje powinny być zharmonizowane i obowiązywać wszystkie podmioty sprzedające produkty na rynku europejskim, zapewniając równe warunki działania. Tymczasem obecnie na rynek europejski trafiają duże ilości produktów z azjatyckich platform sprzedażowych, które są w niższych cenach, ale nie wpisują się w unijne regulacje. Tworzy to nierówną konkurencję i spowalnia proces zmian nawyków konsumenckich, który jest ważnym czynnikiem w drodze do zamknięcia obiegu zasobów.

Materiał powstał we współpracy z LPP

Materiał powstał we współpracy z LPP

Konsumenci w UE wyrzucają rocznie ok. 11 kg tekstyliów na osobę. Selektywnej zbiórce podlega zaledwie 38 proc. odzieży i wyrobów tekstylnych wprowadzanych na rynek, a prawie dwie trzecie kończy na wysypiskach śmieci. Tak działa model gospodarki linearnej, opierającej się na założeniu: produkujemy–używamy–wyrzucamy.

Pozostało 94% artykułu
Biznes odpowiedzialny w Polsce
Biznes ma szansę zbudować kapitalizm interesariuszy
Biznes odpowiedzialny w Polsce
Odpowiedzialne firmy szybko odpowiedziały na nowe wyzwania
Biznes odpowiedzialny w Polsce
Wspólny nacisk regulatorów, liderów i konsumentów
Biznes odpowiedzialny w Polsce
Raportowanie niefinansowe przepustką do rozwoju
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Biznes odpowiedzialny w Polsce
Brak raportowania przestanie się opłacać