Polska zależna od ajatollahów

Iran leży dosyć daleko, ale to nie znaczy, że nie wpłynie na los naszej ojczyzny. Już raz zresztą tak było, ale tym razem gra toczy się o jeszcze wyższą stawkę.

Aktualizacja: 27.09.2018 16:22 Publikacja: 26.09.2018 19:08

Polska zależna od ajatollahów

Foto: AFP

Bo teraz Zachód trzeszczy w szwach, a poprzednim razem, gdy kraj ajatollahów pojawił się jako ważny punkt odniesienia w polskiej polityce zagranicznej, sprawiał wrażenie trwałego, choć nie we wszystkim jednomyślnego. Było to ponad dekadę temu – Polskę powiązał z Iranem projekt amerykańskiej tarczy przeciwrakietowej. Wtedy w Teheranie prezydentem był Mahmud Ahmadineżad, krytykowany solidarnie przez cały Zachód (i krytykujący cały Zachód). Teraz rządzi Hasan Rouhani, z którym Zachód (wówczas jeszcze bez wątpienia cały) w 2015 r. wynegocjował porozumienie.

Czytaj także: Europa zamierza obejść amerykańskie sankcje wobec Iranu

Teraz, gdy się słucha Donalda Trumpa z jednej z strony i przywódców niemieckich oraz francuskich z drugiej, tych wszystkich opowieści, że Ameryka pierwsza i ponad wszystko oraz że Europa musi wziąć sprawy w swoje wartościowe ręce, można odnieść wrażenie, że Zachód zaraz się rozpadnie.

To na razie jest wciąż jeszcze kłótnia w rodzinie, Amerykę i starą Europę nadal dużo więcej łączy niż dzieli. Polska i reszta nowej Europy, która Zachodem jest od góra kilkunastu lat – region od Estonii po Rumunię – przygląda się z niepokojem, co z tej kłótni wyniknie.

Spektakl o rozchodzących się drogach Ameryki i Europy jednak się rozkręca. Rozgrywa się na różnych scenach, zwłaszcza podczas spotkań wielkich tego świata, na szczytach ważnych organizacji czy grup oznaczanych numerkami. Teraz na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, gdzie jako kość niezgody występuje Islamska Republika Iranu.

Dla Trumpa to największy wróg, którego trzeba zadusić – na początek przywróconymi sankcjami, a potem może i militarnie. Główni gracze starej Europy – Wielka Brytania, Francja i Niemcy – uważają, że porozumienie sprzed trzech lat: zniesienie sankcji za rezygnację przez Teheran z programu atomowego, było sukcesem. I chcą zrobić wszystko, by zminimalizować efekt odrzucenia porozumienia przez Trumpa. Przede wszystkim uniezależnić interesy robione z Irańczykami od Amerykanów, od kontrolowanych przez nich kanałów finansowych.

Dla Polski (i krajów naszego regionu) konieczność opowiedzenia się ostatecznie za Iranem lub przeciw niemu byłaby wyjątkowo niewygodna. Jej bezpieczeństwo militarne zależy od Ameryki, bezpieczeństwo socjalne od Europy Zachodniej, a bezpieczeństwo energetyczne w pewnym sensie od Iranu. Jeżeli na poważnie myślimy o dywersyfikacji, to powinno nas cieszyć, że kraj, który ma ponad jedną szóstą światowych zasobów gazu, nie jest objęty sankcjami i może surowiec sprzedawać, konkurując z zagrażającą nam Rosją.

Na razie nie ma konieczności ostatecznego opowiedzenia się. Ale naciski rosną z obu stron Atlantyku. Rola Islamskiej Republiki w historii Polski rośnie.

Bo teraz Zachód trzeszczy w szwach, a poprzednim razem, gdy kraj ajatollahów pojawił się jako ważny punkt odniesienia w polskiej polityce zagranicznej, sprawiał wrażenie trwałego, choć nie we wszystkim jednomyślnego. Było to ponad dekadę temu – Polskę powiązał z Iranem projekt amerykańskiej tarczy przeciwrakietowej. Wtedy w Teheranie prezydentem był Mahmud Ahmadineżad, krytykowany solidarnie przez cały Zachód (i krytykujący cały Zachód). Teraz rządzi Hasan Rouhani, z którym Zachód (wówczas jeszcze bez wątpienia cały) w 2015 r. wynegocjował porozumienie.

Publicystyka
Marek Migalski: Prawa mężczyzn zaważą na kampanii prezydenckiej?
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką
Publicystyka
Zuzanna Dąbrowska: Szary koń poszukiwany w kampanii prezydenckiej
Publicystyka
Marek Kutarba: Jak Polska chce patrolować Bałtyk bez patrolowców?
Publicystyka
Jacek Nizinkiewicz: Rafał Trzaskowski musi przestać być warszawski, żeby wygrać wybory
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Publicystyka
Rusłan Szoszyn: Gruzja w ślepym zaułku. Dlaczego nie mogło być inaczej?
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska