Przekazanie majątku warto zaplanować
Do pierwszej grupy można zaliczyć wymóg związany z obywatelstwem, ewentualnie miejscem zamieszkania (art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Kolejne dotyczą stanu posiadania, bo żeby skorzystać z ulgi, podatnik nie może być właścicielem czy najemcą innego lokum. Ten warunek można jednak spełnić, rozwiązując umowę najmu w ciągu sześciu miesięcy, a własność przenosząc na rzecz zstępnych (dzieci, wnuków itd.), państwa lub gminy analogicznie w terminie sześciu miesięcy od złożenia zeznania albo zawarcia notarialnej umowy darowizny.
Druga grupa warunków ma związek z czasem. Co do zasady, żeby utrzymać ulgę, podatnik musi mieszkać w nowym lokum przez pięć lat. Przy czym w tym czasie musi być tam zameldowany na pobyt stały i nie może lokalu zbyć, np. sprzedać. Termin liczy się od dnia złożenia zeznania podatkowego lub notarialnej umowy darowizny, jeżeli nabywca już mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym mieszkaniu czy domu. Jeśli dopiero tam zamieszka i się zamelduje w ciągu roku od rozliczenia podatkowego czy sporządzenia umowy notarialnej darowizny, termin liczy się od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem.
Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, gdy wcześniejsze zbycie lokum nie pociąga za sobą konieczności rozliczenia się z fiskusem. Utraty prawa do ulgi nie powoduje zbycie udziału w nieruchomości na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych. Nie stracą jej też osoby, u których zbycie – zarówno przed zamieszkaniem w lokalu, jak i potem – było uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania.
Do zachowania ulgi przy sprzedaży niezbędne jest przeznaczenie pieniędzy na wskazany cel mieszkaniowy oraz dotrzymanie kolejnych terminów dla zamieszkania i zameldowania.