Prawo medyczne w 2020 roku

Rok 2020 zostanie zapamiętany jako rok pandemii koronawirusa. Fakt ten ukształtował na nowo pewne regulacje z zakresu prawa medycznego.

Publikacja: 09.01.2021 10:35

Szpitale prywatne przekażą 1046 łóżek do walki z COVID-19.

Szpitale prywatne przekażą 1046 łóżek do walki z COVID-19.

Foto: Adobe Stock

Lekarze znaleźli się w swoim życiu zawodowym wobec sytuacji zupełnie nowej, dotychczas nieznanej, wobec której nie można było zachować się według dotychczas obowiązujących standardów. Pewne rozwiązania zostały im narzucone, inne miały pozwolić na w miarę bezpieczne znalezienie się w nowej sytuacji.

Pierwsze, to możliwość przymusowego skierowania do pracy. Możliwość taką przewidywała ustawa o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi z 2008 roku w art. 47. Przepis ten został uzupełniony i uszczegółowiony w okresie trwania epidemii Covid-19. Dotychczas była to tylko możliwość, z której nie korzystano. Pandemia stwarzająca rzeczywiste zagrożenie dla zdrowia i życia wielu ludzi, spowodowała skonkretyzowanie tego prawa. Wobec braków personelu medycznego, odczuwanych w Polsce już wcześniej, a pogłębionych chorobami i kwarantanną czynnych zawodowo lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych, powstała konieczność kierowania ludzi do pracy przy bezpośrednim zwalczaniu epidemii. Uprawnienie to realizuje wojewoda. Art. 47 ustawy został uzupełniony o wiele dodatkowych, dotychczas nieprzewidywanych wyłączeń. Wydaje się, że ich zakres odzwierciedla rzeczywistą skalę zagrożenia dla personelu medycznego. Wyłączono osoby samotnie wychowujące dziecko do lat 18, osoby wychowujące dziecko do lat 14, osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. W przypadku, gdy dziecko w wieku do lat 18 jest wychowywane przez dwoje osób, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich. Możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii rozszerzono następnie na lekarzy w trakcie specjalizacji oraz lekarzy stażystów. Jednocześnie zapewniono im specjalne warunki wynagradzania w czasie wykonywania zadań przy zwalczaniu epidemii.

Czytaj także:

Prawo karne w pandemii - "konieczne nowelizacje" 2020 roku

Pandemiczny obraz postępowania cywilnego w 2020 roku

Zmiany w prawie pomocy społecznej w 2020 roku

Epidemia strachu a intersubiektywne zwalczanie praw i wolności

Prawa człowieka w 2020 roku

Po drugie, w związku z kierowaniem lekarzy do pracy z wysoko specjalistycznym sprzętem, którego obsługa w normalnych czasach wymaga specjalnego i długiego przygotowania, podjęto także starania by zapewnić personelowi medycznemu bezpieczeństwo prawne. W tym celu wprowadzono (w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 – art. 24) następującą klauzulę: Nie popełnia przestępstwa, o którym mowa w art. 155, art. 156 par.2, art. 157 par. 3 lub art. 160 par. 3 ustawy z dnia 6 czerwca1997r – Kodeks karny (...), ten, kto w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, udzielając świadczeń zdrowotnych (...) w ramach rozpoznawania lub leczenia COVD 19 i działając w szczególnych okolicznościach, dopuścił się czynu zabronionego, chyba że spowodowany skutek był wynikiem rażącego niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. Klauzula ta, nazywana klauzulą Dobrego Samarytanina, ma zapewnić względne bezpieczeństwo prawne osobom, które z konieczności (braku doświadczonych pracowników) wykonują zadania, do których nie są dostatecznie przygotowani. Zabezpieczenie przed odpowiedzialnością karną jest względne, bo nowy przepis zawiera liczne sformułowania ocenne - uznaniowe, jak: „w szczególnych okolicznościach", „był wynikiem rażącego niezachowania ostrożności". Nie sposób dziś przewidzieć, jak te zwroty będą w praktyce interpretowane. Państwo też nie przejęło odpowiedzialności cywilnej za takie niepożądane skutki, licząc na obowiązkowe ubezpieczenie lekarzy od odpowiedzialności cywilnej.

Powstały szpitale jednoimienne, przyjmujące tylko pacjentów zarażonych koronawirusem i nastawione na leczenie tej choroby.

Pierwszy kontakt z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej ma obecnie charakter teleporady, na co przed pandemia lekarze nie mogli się zdecydować. To lekarz, po telefonicznej rozmowie z pacjentem, podejmuje decyzję, czy potrzebne jest jego osobiste badanie. To pożyteczna nowość w czasie epidemii pewnie pozostanie na dłużej. Daje z pewnością lekarzowi większą ochronę przed zakażeniem, chociaż dla wielu pacjentów nie jest sytuacją komfortową. Pandemia jednak w wielu sferach życia pozbawiła nas komfortu.

Lekarze znaleźli się w swoim życiu zawodowym wobec sytuacji zupełnie nowej, dotychczas nieznanej, wobec której nie można było zachować się według dotychczas obowiązujących standardów. Pewne rozwiązania zostały im narzucone, inne miały pozwolić na w miarę bezpieczne znalezienie się w nowej sytuacji.

Pierwsze, to możliwość przymusowego skierowania do pracy. Możliwość taką przewidywała ustawa o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi z 2008 roku w art. 47. Przepis ten został uzupełniony i uszczegółowiony w okresie trwania epidemii Covid-19. Dotychczas była to tylko możliwość, z której nie korzystano. Pandemia stwarzająca rzeczywiste zagrożenie dla zdrowia i życia wielu ludzi, spowodowała skonkretyzowanie tego prawa. Wobec braków personelu medycznego, odczuwanych w Polsce już wcześniej, a pogłębionych chorobami i kwarantanną czynnych zawodowo lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych, powstała konieczność kierowania ludzi do pracy przy bezpośrednim zwalczaniu epidemii. Uprawnienie to realizuje wojewoda. Art. 47 ustawy został uzupełniony o wiele dodatkowych, dotychczas nieprzewidywanych wyłączeń. Wydaje się, że ich zakres odzwierciedla rzeczywistą skalę zagrożenia dla personelu medycznego. Wyłączono osoby samotnie wychowujące dziecko do lat 18, osoby wychowujące dziecko do lat 14, osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. W przypadku, gdy dziecko w wieku do lat 18 jest wychowywane przez dwoje osób, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich. Możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii rozszerzono następnie na lekarzy w trakcie specjalizacji oraz lekarzy stażystów. Jednocześnie zapewniono im specjalne warunki wynagradzania w czasie wykonywania zadań przy zwalczaniu epidemii.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Edukacja i wychowanie
Jedna lekcja religii w szkołach, dwie w przedszkolach i grupy międzyszkolne. Jest projekt zmian
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw