Przypadający 14 listopada Światowy Dzień Cukrzycy co roku staje się okazją do rozmowy na temat tej choroby, stanowiącej jedno z największych wyzwań zdrowotnych na świecie. Przed erą Covid-19 o pandemii słyszało się właśnie w kontekście cukrzycy.
Leczenie i zapobieganie cukrzycy to jedno z największych wyzwań stojących nie tylko przed medycyną, ale także rządami i samorządami większości krajów świata. Według różnych szacunków zmaga się z nią nawet 430 mln ludzi na świecie, a w ciągu kolejnego ćwierćwiecza liczba chorych zwiększy się nawet o 300 mln. Dlatego na całym świecie podejmowane są kroki w kierunku zmniejszenia zapadalności na tę chorobę. Jedną z nich jest globalna inicjatywa „Cities Changing Diabetes” (Miasta zmieniają cukrzycę, CCD), której ideą jest podejmowanie interwencji w obszarze zdrowia publicznego, mających zahamować tsunami cukrzycy, obserwowane we wszystkich krajach wysokorozwiniętych.
Jakie są dziś największe wyzwania w związku z zahamowaniem wzrostu zachorowań na cukrzycę?
Jednym z największych problemów jest zminimalizowanie ryzyka cukrzycy u dzieci poprzez wykształcenie w nich prawidłowych nawyków żywieniowych, by uniknąć rozwoju tej choroby w życiu dorosłym. Według polskich danych aż 22 proc. dzieci w wieku 9–18 lat zmaga się z otyłością, której najczęstszym powikłaniem jest cukrzyca. Dlatego uważamy, że jednym z najważniejszych działań w kierunku zahamowania epidemii jest edukacja zdrowotna i wczesna profilaktyka na poziomie szkolnym. W gronie ekspertów Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego oraz przedstawicieli środowiska klinicznego przeprowadziliśmy badania ankietowe wśród nauczycieli warszawskich i krakowskich szkół, których celem była ocena wiedzy na temat tego problemu zdrowotnego w środowisku nauczycieli. To oni spędzają z naszymi dziećmi najwięcej czasu. Chcieliśmy wiedzieć, na ile dogłębna, rozwinięta jest wiedza na temat cukrzycy wśród samej kadry nauczycielskiej szkół podstawowych i średnich, czy mają świadomość problemu, tego, jakie są jego przyczyny, czym się objawia i jak należy się zachowywać, gdy osoba chora na cukrzycę potrzebuje pomocy. Uznaliśmy, że odpowiedź na te pytania byłaby próbą zaprojektowania interwencji, które mogłyby angażować środowisko szkoły. Postawiliśmy tezę, że w procesie budowania aktywnego, wysoce kompetentnego – jeśli chodzi o dbanie o swoje zdrowie – społeczeństwa środowisko szkoły powinno odkrywać istotną rolę. To przecież w murach szkoły spotykają się na co dzień uczniowie z nauczycielami. Świadomie używamy określenia „nauczyciele”, a nie „nauczyciele określonych przedmiotów”, bo głęboko wierzymy, że to każdy nauczyciel w relacji z naszym dzieckiem może być ambasadorem zdrowego stylu życia. Ale żeby się tak stało, to sami nauczyciele muszą mieć odpowiednie kompetencje zdrowotne.
