Sąd: dyscyplinarki adwokata to informacja publiczna, ocena ze studiów nie

Kanwą orzeczenia był wniosek obywatela do Okręgowej Rady Adwokackiej we Wrocławiu o udostępnienie informacji publicznej na temat adwokata M. O. Zawierał on kilkanaście pytań. Obywatel chciał wiedzieć m.in., na jakiej uczelni studiował adwokat, z jaką oceną mecenas ukończył studia, kiedy odbywał aplikację, z jakim wynikiem złożył egzamin adwokacki, czy toczyły się lub toczą wobec niego postępowania dyscyplinarne, a także czy wymierzono mu kary dyscyplinarne.

Palestra: działania te nie są realizowane w trosce o dobro publiczne

Dziekan ORA odmówił udostępnienia żądanych informacji, wskazując, że nie stanowią one informacji publicznej. Powołał się na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 maja 2017 r. (sygn. akt I OSK 2777/16), wywodząc, że informacją publiczną jest informacja odnosząca się do sprawy publicznej, czyli uzyskiwana dla dobra ogółu, istotna z punktu widzenia poprawności funkcjonowania organów państwa, umożliwiająca społeczną ich kontrolę. Takiego charakteru nie ma informacja pozyskiwana z pobudek osobistych, czy w celu zakłócania funkcjonowania podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej.

Dalej, powołując się na zasady doświadczenia życiowego, wskazano na kierowanie przez obywatela i członków jego rodziny do różnych rad adwokackich tożsamych co do treści wniosków o udostępnienie informacji publicznej odnoszącej się do przypadkowo wybranych adwokatów. „Okoliczność ta dowodzi, że działania te nie są realizowane w trosce o dobro publiczne lecz z pobudek osobistych” - podkreślono. Dodano, że nie da się rzeczowo uzasadnić, że takie działania podejmowane są na rzecz ogółu społeczeństwa, ale ich celem jest osiągnięcie osobistej korzyści majątkowej poprzez wygenerowanie kolejnych spraw odnoszących się do tych samych zagadnień, a dotyczących różnych adwokatów.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Sąd: adwokat nie jest osobą prywatną, adwokatura nie ukryje informacji o nim

Informacje ogólne dotyczące adwokata, odnoszące się do jego wykształcenia, tytułu naukowego, miejsca i formy prowadzonej działalności, ewentualnych postępowań dyscyplinarnych są informacją publiczną - uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Klienci powierzają swój los w ręce nieznanej osoby

W skardze obywatel, odwołując się do orzecznictwa sądów administracyjnych, wywodził, że informacje ogólne dotyczące wykonywania zawodu przez konkretnego adwokata, jego wykształcenia, tytułu naukowego, miejsca i formy prowadzonej działalności, ewentualnych postępowań dyscyplinarnych będą stanowić informację publiczną. Jak podkreślono w skardze, adwokat wykonując zawód zaufania publicznego musi liczyć się z zainteresowaniem społecznym swoją osobą, a obywatele mają prawo poznać osobę adwokata przez wiedzę o jego osiągnięciach, zdobytym wykształceniu, ocenach z egzaminu zawodowego, ewentualnych postępowaniach dyscyplinarnych, aktywności w samorządzie zawodowym. Dzięki temu można podjąć decyzję, czy powierzyć swoją sprawę danemu adwokatowi - argumentował skarżący.

Podniósł również, że specyfika pracy adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej osobom, które, co do zasady, nie mają specjalistycznej wiedzy w tym zakresie, które powierzają swój los w ręce nieznanej osoby. Jak zaznaczono, są to częstokroć sprawy drobne, czasem bardziej poważne, a niekiedy bardzo istotne. „Wspólnym kwantyfikatorem tych spraw jest ich doniosłość dla tej konkretnej osoby, która udaje się po pomoc prawną do adwokata. Faktami notoryjnymi jest to, że nie każdy student kończy studia z oceną 5.0 na dyplomie oraz to, że nie każdy aplikant adwokacki kończy aplikację z najwyższą lokatą. Również nie każdy adwokat miał lub ma w toku postępowania dyscyplinarne" - podkreślił skarżący.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Dane o dyscyplinarkach adwokatów ściśle chronione

Klient adwokata nie ma prawa uzyskać od samorządu zawodowego informacji o tym, czy jego mecenas miał problemy dyscyplinarne - twierdzi palestra.

Ocena, z jaką adwokat ukończył studia nie ma waloru informacji publicznej

Rozpatrujący skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu również odwołał się do orzecznictwa, a dokładnie do wyrażanego w nim poglądu, że „zawód adwokata z racji przyznanych mu kompetencji i roli jaką odgrywa we współczesnym obrocie prawnym stanowi zawód zaufania publicznego”. Jak wyjaśniono, jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego adwokat jest osobą pełniącą funkcję publiczną, albowiem istota jego działalności polega na zapewnieniu obywatelom fachowej pomocy prawnej i zastępstwa procesowego, co kwalifikuje się jako pełnienie funkcji publicznej. Konsekwencją tej kwalifikacji jest brak możliwości skorzystania przez adwokata z ograniczenia dostępu do informacji publicznych, które go dotyczą, z powołaniem się na prywatność osoby fizycznej.

Sąd zaznaczył jednak, iż nie oznacza to, że wszystkie informacje dotyczące adwokata są związane z wykonywaniem zadań władzy publicznej. „Takimi informacjami nie są przykładowo informacje dotyczące aktywności zawodowej adwokata i aplikanta adwokackiego w sprawach konkretnych podmiotów. Natomiast informacje ogólne, dotyczące wykonywania zawodu przez konkretnego adwokata, odnoszące się do jego wykształcenia, tytułu naukowego, okresu wykonywania zawodu, miejsca i formy prowadzonej działalności, ewentualnych postępowań dyscyplinarnych, działalności w samorządzie adwokackim, będą stanowić informację publiczną" - wskazano.

Odnosząc się do konkretnych pytań zawartych we wniosku WSA stwierdził, że żądane informacje, w tym co do spełnienia warunków umożliwiających wpis na listę adwokatów, ewentualnej odpowiedzialności dyscyplinarnej i udzielonych upomnieniach, możliwości kontaktu z adwokatem przez klientów oraz działalności w samorządzie adwokackim, stanowi informację publiczną

Sąd uznał natomiast, że waloru informacji publicznej nie ma natomiast pytanie o ocenę, z jaką adwokat ukończył studia. Jak bowiem wyjaśniono, uzyskana ocena z ukończenia studiów pozostaje bez wpływu na spełnienie warunków z art. 65 ustawy Prawo o adwokaturze. W związku z tym jako niezwiązana z wykonywaniem zawodu adwokata nie stanowi informacji publicznej i nie podlega udostępnieniu w trybie u.i.d.p.