Kierunek zeroemisyjność 2050. Czy Polska zdąży ze zmianami

Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii (RED II) zobowiązuje kraje Unii do osiągnięcia do roku 2050 neutralności klimatycznej, czyli równowagi pomiędzy emitowaniem oraz pochłanianiem gazów cieplarnianych. Aby to zamierzenie osiągnąć nie można już dłużej pytać „czy?” – należy konstruktywnie wskazać „jak?”. Procedowany aktualnie przez Rządowe Centrum Legislacji pod numerem UC99 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: „nowelizacja ustawy OZE”), ma być środkiem do osiągnięcia tego celu.

Biometan

Pierwszym zagadnieniem, na który zwraca uwagę projektodawca, jest sektor biogazu i biometanu.  Potencjał wytwarzania biogazu i biometanu w Polsce w oparciu o krajowe surowce jest relatywnie duży. Jak wskazuje Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030, potencjał energetyczny samego sektora rolno-spożywczego w zakresie produkcji biogazu rolniczego szacuje się na ponad 7,8 mld m³ rocznie. Aktualne regulacje prawne nie odpowiadają faktycznym potrzebom w dziedzinie funkcjonowania instalacji wytwarzania biometanu.

Wyrazem dostrzeżenia przez projektodawcę potrzeby uruchomienia rynku biometanu jest m.in. wskazanie w projekcie ustawy zarówno możliwości wprowadzenia energii do sieci gazowych, jak i (zyskujący popularność) transport środkami transportu innymi niż sieci gazowe lub wykorzystanie do tankowania pojazdów silnikowych w sposób bezpośredni – tj. bez konieczności transportu biometanu z miejsca jego wytworzenia. Nowelizacja ustawy OZE doprecyzowuje także samą definicję biogazu rolniczego.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Coraz bliżej prosumenta lokatorskiego. Co to oznacza dla właścicieli mieszkań

Sejm przyjął nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii, która wprowadza m.in. instytucję...

Biometan, jako odnawialny substytut gazu ziemnego, jest niezbędny do pełnej niezależności energetycznej RP i dywersyfikacji źródeł energii odnawialnej. Konieczne są szersze i głębsze zmiany w prawie nakierowane na usunięcie wszelkich barier. Przepisy wdrażające dyrektywę RED II, w szczególności dotyczące kryteriów zrównoważonego rozwoju dla biomasy, a także dotyczące sektora transportowego, procedowane będą w ramach projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw – nr UC110 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Klastry energii

Kolejnym istotnym przedmiotem nowelizacji ustawy OZE są propozycje zmian mających na celu stworzenie atrakcyjnych warunków prawnych dla rozwoju energetyki rozproszonej w Polsce – klastrów energii. W zakresie definicji klastra zmiany mają charakter zarówno merytoryczny, jak i redakcyjny.

Zakres przedmiotowy działalności klastra został uzupełniony o magazynowanie energii. W dotychczasowej definicji klastra energii zmianie uległ m.in. warunek terytorialności. Zgodnie z treścią projektu, działalność w ramach klastra energii może być prowadzona na obszarze jednego powiatu lub pięciu sąsiadujących ze sobą gmin. Projektodawca wskazuje, że jest to uzasadnione ryzykiem ewentualnego podejmowania prób tworzenia klastrów energii na terenach gmin znacznie oddalonych od siebie, co byłoby sprzeczne z zasadą lokalnego działania klastra energii. Zgodnie z aktualnie proponowanym zapisem, zrzeszenie miasta na prawach powiatu i powiatu wokół tego miasta implikuje konieczność powstania dwóch klastrów. Należy rozważyć zasadność uwzględnienia w obszarze działania klastra energii dwóch sąsiadujących powiatów celem umożliwienia objęcia obszarem klastra właśnie miasta na prawach powiatu i powiatu z nim sąsiadującego, co w obecnym brzmieniu projektowanego przepisu nie będzie możliwe.

Mimo że klaster energii nie jest bezpośrednim wdrożeniem dyrektywy RED II, to wpisuje się w lokalny wymiar działania społeczności energetycznych, jaki dyrektywa ta podkreśla.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Będziemy produkować energię z OZE lokalnie

Niemal po roku od skierowania do konsultacji projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach e...

Gwarancje pochodzenia

Wdrożenie dyrektywy RED II wymaga dokonania zmian funkcjonującego już na rynku polskim mechanizmu gwarancji pochodzenia. Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy OZE gwarancja pochodzenia jest dokumentem poświadczającym wartości środowiskowe wynikające z unikniętej emisji gazów cieplarnianych oraz, że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej została wytworzona z OZE w instalacjach odnawialnego źródła energii. Projekt nowelizacji ustawy OZE rozszerza katalog nośników energii, dla których gwarancje mogą one zostać wydane i włącza do niego biometan, ciepło lub chłód, wodór odnawialny, biogaz lub biogaz rolniczy. Powyższe jest wyrazem dostosowania rynku polskiego do standardów europejskich i ma na celu umożliwienie obrotu gwarancjami pochodzenia w obszarze rynku lokalnego i transgranicznego.

Wprowadzenie gwarancji pochodzenia dla wodoru odnawialnego jest częścią pakietu zmian legislacyjnych w strategicznym dokumencie pn. „Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 (PSW)”.

Prosument lokatorski

Analizując projekt nowelizacji ustawy o OZE, warto zwrócić uwagę na pojęcie „prosumenta lokatorskiego”. Zmiana ta ma na celu rozwiązanie problemów z wykorzystaniem OZE na szerszą skalę w budynkach wielolokalowych i obejmować ma wprowadzenie fakultatywnej możliwości zmiany wynagrodzenia za energię dla prosumenta energii odnawialnej produkującego energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (tzw. prosument lokatorski). Dedykowana będzie prosumentom energii odnawialnej wytwarzającym energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (np. wspólnotom mieszkaniowym, spółdzielniom mieszkaniowym).

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Kolejna nowela ustawy OZE. Krok ku lepszemu, ale wciąż mało

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o OZE. Ma większyć udział źródeł odnawial...

Sprzedaż energii i rozliczenie salda ujemnego

Obecne regulacje zakładają, że wytwórcy posiadający instalację OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 500 kW w ramach systemu aukcyjnego mogą sprzedawać energię elektryczną wyłącznie do sprzedawcy zobowiązanego. Proponowana jest możliwość dokonywania przez wytwórcę w instalacji OZE o mocy do 500 kW wyboru sprzedaży energii do sprzedawcy zobowiązanego albo do dowolnego podmiotu (w tym drugim przypadku wraz z prawem do rozliczania ujemnego salda). Będzie to korzystne dla wytwórców i umożliwi im uczestnictwo w konkurencyjnym rynku sprzedaży energii. Projekt ustawy zawiera propozycję sposobu rozliczania salda ujemnego energii. Zwycięzcy aukcji przysługiwać będzie prawo do pokrycia ujemnego salda przez rok, licząc od pierwszego dnia kolejnego roku kalendarzowego rozpoczynającego się po zamknięciu sesji aukcji.

***

Nie można nowocześnie patrzeć w przyszłość energetyczną Polski i Europy z pominięciem Odnawialnych Źródeł Energii. Procedowana nowelizacja ustawy OZE jest wyrazem obrania przez ustawodawcę słusznego kierunku zmian. Część z nich już teraz należy ocenić pozytywnie. Trzeba jednak pamiętać, że projekt o numerze UC99 jest na etapie prac legislacyjnych, a niektóre jego zapisy wymagają dalszych konsultacji.

Barbara Mikłaszewicz jest radcą prawnym w kancelarii prawnej Budnik, Posnow i Partnerzy we Wrocławiu.