Wyróżnienie mogą otrzymać osoby lub instytucje kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, które cechuje bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz pogłębianie dialogu między narodami Europy Środkowo-Wschodniej.
Gala, którą poprowadził Bogusław Chrabota, odbyła się w odrestaurowanym Pałacu Rzeczypospolitej w Bibliotece Narodowej na placu Krasińskich w Warszawie. Tradycyjnie otworzył ją wiersz Agnieszki Osieckiej „Przywilejem polityka jest…”, który zinterpretowała wybitna aktorka Maja Komorowska.
Maja Komorowska
Foto: Cezary Piwowarski
Jak poinformowała Hanna Wawrowska, sekretarz kapituły, do nagrody nominowani byli także: Bartosz Cichocki, były ambasador Polski w Kijowie, który w najtrudniejszym okresie po agresji Rosji na Ukrainę koordynował pomoc wojenną i humanitarną dla Ukrainy; Konrad R. Fijołek, prezydent Rzeszowa, od wybuchu wojny w Ukrainie zaangażowany w pomoc dla uchodźców; dr Wiera Meniok, prezes Fundacji Festiwal Brunona Schulza w Drohobyczu, a także dyrektor Polonistycznego Centrum Naukowo-Informacyjnego im. Igora Menioka Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu; Alvydas Nikžentaitis, litewski historyk, jeden z najaktywniejszych rzeczników porozumienia polsko-litewskiego, m.in. prezes Forum Litwa–Polska im. Jerzego Giedroycia; Ewa Ośniecka-Tamecka, prorektor Kolegium Europejskiego w Natolinie, m.in. polska negocjatorka w procesie przygotowywania traktatu lizbońskiego; Iwona i Adam Reichardt, którzy stworzyli pismo anglojęzyczne propagujące polską myśl polityczną na Wschodzie z uwzględnieniem tradycji kultury, polskiej myśli sowietologicznej i prometeizmu – „New Eastern Europe”; Rasa Rimickaitė, która w tym roku zakończyła misję dyplomatyczną jako attaché ds. kultury w ambasadzie Republiki Litewskiej w Polsce, kulturoznawczyni, teatrolożka, tłumaczka, działaczka na rzecz kultury, wykładowczyni literatury i kultury litewskiej; Marek Skulimowski, prezes Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, który pochodząc z Lubaczowa, stara się łączyć świat polski, żydowski i ukraiński. Po wybuchu wojny w Ukrainie przez dwa miesiące pracował na granicy z Ukrainą razem z Fundacją Folkowisko, sprowadzał amerykańskich polityków, biznesmenów i filantropów na granicę i namawiał ich do pomocy politycznej i finansowej dla napadniętej Ukrainy.
Dotychczasowi laureaci Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia
Pierwszym laureatem nagrody był prof. Jerzy Kłoczowski, twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie. Nagrodzeni zostali też: Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta (2002), Andrzej Przewoźnik (2003), Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich (2004), Natalia Gorbaniewska (2005), Jerzy Pomianowski (2006), Bohdan Osadczuk (2007), Krzysztof Czyżewski (2008), Zygmunt Berdychowski (2009), Agnieszka Romaszewska-Guzy (2010), Tomasz Pietrasiewicz (2011), Andrzej Nowak oraz Timothy Snyder (2012), Jan Malicki (2013), Paweł Kowal (2014), Tomas Venclova i Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego (2015), Bogumiła Berdychowska i Myroslav Marynovych (2016), Andrzej Sulima Kamiński i Leon Tarasewicz (2017), Adolf Juzwenko (2018), prof. Jacek Majchrowski oraz Mykoła Kniażycki (2019), Andrej Chadanowicz (2020), Andżelika Borys i Andrzej Poczobut (2021), Ołena i Wołodymyr Zełenscy (2022), Igor Cependa i Stanisław Stępień (2023).
Kapituła Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia
Kapitułę nagrody tworzą: Anna Bernhardt, Bogumiła Berdychowska, Zygmunt Berdychowski, Czesław Bielecki, ks. Adam Boniecki, Andżelika Borys, Igor Cependa, Andrej Chadanowycz, Bogusław Chrabota, Krzysztof Czyżewski, Grzegorz Gauden, Zbigniew Gluza, Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego, Adolf Juzwenko, Andrzej Sulima Kamiński, Mykoła Kniażycki, Wojciech Konończuk, Paweł Kowal, Irena Lasota, Jacek Majchrowski, Tomasz Makowski, Jan Malicki, Myrosław Marynowycz, Andrzej Nowak, Krzysztof Piesiewicz, Tomasz Pietrasiewicz, Andrzej Poczobut, Agnieszka Romaszewska-Guzy, Radosław Sikorski, Timothy Snyder, Stanisław Stępień, Michał Szułdrzyński (przewodniczący kapituły), Leon Tarasewicz, Tomas Venclova, Hanna Wawrowska (sekretarz kapituły), Ołena i Wołodymyr Zełenscy.