Testament ustny musi spełnić te wymogi, inaczej będzie nieważny

Testament ustny jest szczególnym rodzajem testamentu. Może zostać sporządzony przede wszystkim wówczas, kiedy spadkodawca obawia się rychłej śmierci. Aby testament ustny był ważny, musi spełniać konkretne wymogi.

Publikacja: 25.11.2024 06:32

Testament ustny: Te wymogi musi spełnić, aby był ważny

Testament ustny: Te wymogi musi spełnić, aby był ważny

Foto: FotoPush/peopleimages.com/Adobe Stock

W polskim prawie wyróżnia się kilka rodzajów testamentu w zależności od sposobu ich sporządzenia. Dzielą się one na testamenty zwykłe i szczególne. Testamenty zwykłe można sporządzić w każdym czasie, bez spełnienia dodatkowych warunków. Natomiast testamenty szczególne można sporządzić tylko w ściśle określonych okolicznościach.

Testamenty zwykłe i specjalne

Wśród testamentów zwykłych wyróżnia się:

  • testament odręczny (holograficzny) – spisany przez spadkodawcę w całości odręcznie i przez niego podpisany oraz opatrzony datą;
  • testament notarialny – spisany w formie aktu notarialnego przez notariusza;
  • testament allograficzny – sporządzony jako ustne oświadczenie ostatniej woli przez spadkodawcę w obecności urzędnika (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego) oraz dwóch świadków, a następnie spisany w protokole z datą jego sporządzenia i podpisany przez spadkodawcę, urzędnika i świadków.

Czytaj więcej

Jak spisać testament, aby był ważny? Ile kosztuje testament notarialny?

Do testamentów szczególnych zalicza się:

  • testament ustny – oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy wypowiedziane przez niego w obecności co najmniej trzech świadków, w sytuacji, gdy zachodzi obawa rychłej śmierci spadkodawcy;
  • testament podróżny – sporządzony w czasie podróży polskim statkiem morskim lub powietrznym przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecności dwóch świadków, a następnie spisany przez dowódcę statku lub jego zastępcę z podaniem daty oraz podpisany przez niego, spadkodawcę i świadków;
  • testament wojskowy – sporządzony przez żołnierza lub osobę powiązaną z Siłami Zbrojnymi, w razie mobilizacji, wojny oraz w czasie przebywania w niewoli.

Testament ustny: Jakie wymogi musi spełnić, aby był ważny?

Zasady dotyczące testamentu ustnego reguluje art. 952 Kodeksu cywilnego. Testament ustny może zostać sporządzony w sytuacji, w której zachodzi obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Ponadto można go sporządzić wtedy, gdy ze względu na szczególne okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu (odręczny, notarialny lub allograficzny) jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

Czytaj więcej

Podatek od spadku od rodziny. Jeśli nie chcesz płacić, tego terminu musisz bezwarunkowo przestrzegać

Aby testament ustny był ważny, ostatnia wola spadkodawcy musi zostać przez niego wypowiedziana przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Ponadto treść testamentu musi zostać stwierdzona na jeden z dwóch sposobów.

Oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia może być spisane przez jednego ze świadków lub osobę trzecią. Pismo takie musi zawierać miejsce i datę złożenia oświadczenia przez spadkodawcę, a także miejsce i datę sporządzenia samego pisma. Następnie pismo takie musi zostać podpisane przez spadkodawcę oraz dwóch lub wszystkich świadków.

W przypadku braku spisania oświadczenia spadkodawcy, treść testamentu może zostać stwierdzona w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy, przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. W tym wypadku wystarczą zgodne zeznania dwóch świadków, jeśli przesłuchanie trzeciego jest niemożliwe lub wyjątkowo utrudnione.

Zgodnie z art. 955 Kodeksu cywilnego testament szczególny, do którego zalicza się testament ustny „[…] traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego”.

Czytaj więcej

Zachowek dla pominiętych w testamencie. Ile wynosi i jak go podwyższyć?

Jeżeli testament ustny został sporządzony przy zachowaniu wszystkich wymaganych zasad, jest tak samo ważny, jak każdy inny rodzaj testamentu. Testament ten może nawet uchylić postanowienia wcześniejszego testamentu, w tym nawet testamentu notarialnego.

Testament ustny: Kto nie może być świadkiem?

Świadkowie obecni przy sporządzaniu testamentu ustnego muszą spełniać pewne warunki. Nie mogą to być osoby, dla których w testamencie przewidziana została jakakolwiek korzyść. Ponadto świadkami nie może być małżonek spadkodawcy, krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia, a także osoby, które pozostają z nim w stosunku przysposobienia.

Zgodnie z art. 957 par. 2, jeśli świadkiem testamentu była jedna z wyżej wymienionych osób, „[…] nieważne jest tylko postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. Jednakże gdy z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu danej treści, nieważny jest cały testament”.

Świadkiem przy sporządzaniu testamentu ustnego nie może być również osoba, która :

  • nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych;
  • jest niewidoma, głucha lub niema;
  • nie może czytać i pisać;
  • nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament;
  • jest skazana prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

W polskim prawie wyróżnia się kilka rodzajów testamentu w zależności od sposobu ich sporządzenia. Dzielą się one na testamenty zwykłe i szczególne. Testamenty zwykłe można sporządzić w każdym czasie, bez spełnienia dodatkowych warunków. Natomiast testamenty szczególne można sporządzić tylko w ściśle określonych okolicznościach.

Testamenty zwykłe i specjalne

Pozostało 93% artykułu
Edukacja i wychowanie
Zostało tylko kilka dni na złożenie wniosku. Można dostać 300 zł
Zdrowie
Będą zmiany w wystawianiu recept z kodami „S” i „DZ”? Ułatwienia dla pacjentów
Prawo dla Ciebie
Na te podwyżki trzeba się szykować w 2025 r. Dla kogo będą najbardziej odczuwalne?
Sądy i trybunały
Po co psuć świeżą krew, czyli ostatni tegoroczni absolwenci KSSiP wciąż na lodzie
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Nieruchomości
Uchwała wspólnoty musi mieć poparcie większości. Ważne rozstrzygnięcie SN