Duże zmiany w rachunkach za wodę i ścieki. Jest projekt nowych przepisów

Ministerstwo Infrastruktury złożyło projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne. Jednym z jego celów jest przeniesienie kompetencji w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na poziom gminy.

Publikacja: 20.02.2025 11:19

Gminy będą miały większe uprawnienia w sprawie ustalania taryf za wodę i ścieki

Gminy będą miały większe uprawnienia w sprawie ustalania taryf za wodę i ścieki

Foto: Ludwik / Adobe Stock

Projekt powstał w odpowiedzi na postulat samorządów pilnej interwencji legislacyjnej dotyczącej uregulowania procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Problemem jest między innymi to, jak wyglądają aktualne przepisy dotyczące zatwierdzania taryf, a także sposób, w jaki Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie wywiązuje się ze swoich zobowiązań w tej kwestii. Głównymi zarzutami pod adresem Wód Polskich są: zbyt długi czas zatwierdzania taryf oraz arbitralne rozpatrywanie pilnych wniosków, w którym nie uwzględnia się potrzeb przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych na poziomie lokalnym. Wodom Polskim zarzuca się również zbyt małą elastyczność w prowadzeniu postępowań administracyjnych.

Jak podaje portal 300Gospodarka.pl, według informacji przekazanych przez Polskie Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, w latach 2022–2024 wydano 1313 decyzji niepozwalających na zmianę taryf na dostarczenie wody i ścieków. Według Departamentu Komunikacji i Edukacji Wodnej PGW Wody Polskie wiązało się to głównie z błędami merytorycznymi we wnioskach taryfowych opracowanych przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne. „Do najczęstszych powodów odmowy zatwierdzenia taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków przedłożonej do zatwierdzenia należało niewłaściwe ustalenie niezbędnych przychodów i brak uzasadnienia zmiany warunków ekonomicznych, prowadzące do zawyżenia cen i stawek opłat za dostarczanie wody i odbiór ścieków” – tłumaczy departament. Jak ma wyglądać kwestia zatwierdzania taryf według nowego projektu ministerstwa?

Zatwierdzanie taryf za wodę i ścieki. Dlaczego potrzebne są zmiany w przepisach?

Według projektu celem zmian jest decentralizacja zadań z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, która ma przyczynić się do sprawniejszego funkcjonowania państwa. Kompetencje powinny zostać przeniesione na poziom gminny, ponieważ to właśnie w obrębie lokalnych jednostek realizowana jest gospodarka wodno-ściekowa. Istotne jest również zapewnienie ochrony społeczności lokalnej przed wzrostem cen za wodę i ścieki, kiedy nie jest to uzasadnione. Taryfy powinny bowiem bazować na merytorycznych przesłankach.

Czytaj więcej

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie lepsza ochrona pracowników?

„Nowe taryfy powinny bazować na merytorycznych przesłankach ocenianych w ramach procesu zatwierdzania taryf. Konieczne jest zatem uwzględnienie w odpowiednim wymiarze dorobku prawnego w zakresie rozpatrywania merytorycznych przesłanek ocennych w ramach procesu zatwierdzania taryf” – czytamy.

Dzięki temu ceny wody i odprowadzania ścieków mogłyby znaleźć się na takim poziomie, który zostanie zaakceptowany przez społeczeństwo.

Ministerstwo chce wprowadzenia taryf progresywnych

Ministerstwo Infrastruktury zaznacza, że po analizie obowiązujących przepisów o dostępności wody dla gospodarstw domowych wysunięto wniosek, że możliwości stanowienia taryf powinno się rozszerzyć o taryfy progresywne – w zależności od tego, jak zadecydują samorządy. Dzięki temu zrealizowana zostałaby konstytucyjna zasada sprawiedliwości społecznej, a gospodarowanie wodą mogłoby stać się bardziej zrównoważone, a tym samym ekologiczne.

Ponadto celem zmian w przepisach jest zapewnienie dostępu do wody dla każdego w takich ilościach, które są niezbędne do godnego funkcjonowania. Chodzi tutaj przede wszystkim o odpowiednią ilość wody do spożycia. Gminy będą więc mogły opcjonalnie wprowadzić taryfy progresywne. W tym celu będą musiały wydać akty prawa miejscowego, po którego wejściu w życie przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne będzie musiało wystąpić z wnioskiem o zmianę lub zatwierdzenie nowej taryfy. Akt ten będzie określał poszczególne progi pobranej wody oraz różnice stawek w tych progach. Ponadto gmina będzie mogła wyznaczyć termin na składanie deklaracji dotyczących liczby osób w gospodarstwie domowym, gdyż progresywna stawka będzie najpewniej uwzględniać tę liczbę.

Czytaj więcej

L4 na nowych zasadach? Nowelizacja przepisów wprowadzi duże zmiany

Nowe kompetencje rady gminy

Jeżeli projekt wszedłby w życie, to kolejną zmianą będzie wspomniane już przypisanie nowych kompetencji radzie gminy. Byłaby ona jedynym podmiotem zatwierdzającym taryfy za wodę i ścieki, które rozumiane są jako zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Zatwierdzenie następowałoby w drodze uchwały – nie tylko taryf, lecz także warunków ich stosowania.

Ponadto nową kompetencją rady gminy ma być, wspomniana powyżej, możliwość wprowadzenia na terenie gminy taryf progresywnych.

Zmiany taryf pod lupą Wód Polskich

Jak po zmianach wyglądać będzie kwestia kompetencji Wód Polskich? Będą one ingerować w zatwierdzenie taryf w dwóch przypadkach:

  • obligatoryjnie – jeżeli zmiana wyniesie ponad 15 proc. planowanej taryfy względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu trzech lat dla danego przedsiębiorstwa; w tym przypadku wniosek o zatwierdzenie taryfy będzie ostatecznie zatwierdzany przez radę gminy;
  • fakultatywnie – opinia będzie wydawana, jeżeli zakładane zmiany wyniosą mniej niż 15 proc., a rada gminy uzna, że uzyskanie opinii jest potrzebne dla zapewnienia odpowiedniej ochrony społeczności lokalnej przed nadmiernymi zmianami cen.

Projekt powstał w odpowiedzi na postulat samorządów pilnej interwencji legislacyjnej dotyczącej uregulowania procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Problemem jest między innymi to, jak wyglądają aktualne przepisy dotyczące zatwierdzania taryf, a także sposób, w jaki Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie wywiązuje się ze swoich zobowiązań w tej kwestii. Głównymi zarzutami pod adresem Wód Polskich są: zbyt długi czas zatwierdzania taryf oraz arbitralne rozpatrywanie pilnych wniosków, w którym nie uwzględnia się potrzeb przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych na poziomie lokalnym. Wodom Polskim zarzuca się również zbyt małą elastyczność w prowadzeniu postępowań administracyjnych.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
Praca, Emerytury i renty
Dodatki do emerytur i rent od 1 marca 2025. Ile wyniosą po podwyżce?
W sądzie i w urzędzie
Ważny komunikat w sprawie mObywatela. Termin mija już 25 lutego
Prawo drogowe
Prawo jazdy mimo sądowego zakazu prowadzenia? Cwaniacy wykorzystują lukę
Sądy i trybunały
Prawnicy kojarzeni z poprzednią władzą jednoczą siły. Inicjatywa wyszła z TK
Konsumenci
Jest pierwszy „polski” wyrok dotyczący sankcji kredytu darmowego