Polska ma kolejny rok na uzdrowienie sądownictwa

W sobotę minął rok od wydania przez ETPC wyroku ws. Wałęsa przeciw Polsce. W orzeczeniu tym Trybunał w Strasburgu dał Polsce właśnie rok na usunięcie systemowych problemów sądownictwa. W zeszłym tygodniu termin ten przedłużono o rok.

Publikacja: 26.11.2024 07:42

Polska ma kolejny rok na uzdrowienie sądownictwa

Foto: Adobe Stock

W rozstrzygnięciu ws. Wałęsa przeciw Polsce ETPC zwrócił uwagę na problemy systemowe dotyczące między innymi nieprawidłowości w powołaniach sędziowskich (chodzi przede wszystkim o tzw. neosędziów mianowanych przez Krajową Radę Sądownictwa po 2018 r.) i konstrukcji skargi nadzwyczajnej. Na usunięcie tych problemów polska dostała rok, ale termin ów został przedłużony o kolejny rok. Komitet Rady Ministrów Rady Europy poinformował polski rząd o wyznaczeniu nowego terminu. Decyzja zapadła na posiedzeniu we wrześniu, ale informacja o tym została doręczona w zeszłym tygodniu. Z tej okazji ORA Warszawa wraz z Fundacją Wolne Sądy zorganizowały konferencję z udziałem przedstawicieli organów państwa oraz organizacji pozarządowych, której celem było zastanowienie się, na jakim etapie wdrażania zmian jesteśmy jako kraj.

Czytaj więcej

Rok od wyroku Wałęsa vs Polska. "Kryzys praworządności się pogłębia"

Mikołaj Pietrzak, dziekan ORA Warszawa, wskazał w wystąpieniu otwierającym, że zmiany w KRS od 2018 r. spowodowały jedynie chaos i niepewność wyroków, podejrzenia o polityczność rozstrzygnięć karnych, a także przedłużenie postępowań (co jest związane zarówno z koniecznością przeprowadzania testów niezawisłości, jak i z unikaniem orzekania przez sędziów w sprawach które mogą rodzić zarzut upolitycznienia).

Małgorzata Szeroczyńska, prokurator ze stowarzyszenia Lex Super Omnia, wskazała zaś, że do czasu uchwalenia zmian ustawowych, pewną pomocą mogą być niedawne wytyczne prokuratora generalnego dla prokuratorów, gdyż pozwalają im uniknąć postępowań dyscyplinarnych za kwestionowanie statusu neosędziów. Jednak dotyczą one tylko występowania przed Sądem Najwyższym, a potrzebne są podobne wytyczne dla spraw w sądach powszechnych.

Profesor Marek Safian zwrócił zaś uwagę, że sprawa Wałęsa przeciw Polsce jest tylko jedną z wielu spraw dotyczącą praworządności w Polsce, a ich liczba wciąż rośnie. Zmiany są zaś blokowane przez prezydenta RP i Trybunał Konstytucyjny.

Z kolei Dariusz Mazur, wiceminister sprawiedliwości, wskazał, że obecnie w komisji kodyfikacyjnej trwają prace nad dwoma projektami, jednym dotyczącym ustroju sądów i statusu neosędziów, a drugim – o Sądzie Najwyższym. Dodał, że powinny być one gotowe na przełomie stycznia i lutego 2025 r. Trwają także prace nad ustawą o specjalnym trybie wykonywania wyroków ETPC.

W rozstrzygnięciu ws. Wałęsa przeciw Polsce ETPC zwrócił uwagę na problemy systemowe dotyczące między innymi nieprawidłowości w powołaniach sędziowskich (chodzi przede wszystkim o tzw. neosędziów mianowanych przez Krajową Radę Sądownictwa po 2018 r.) i konstrukcji skargi nadzwyczajnej. Na usunięcie tych problemów polska dostała rok, ale termin ów został przedłużony o kolejny rok. Komitet Rady Ministrów Rady Europy poinformował polski rząd o wyznaczeniu nowego terminu. Decyzja zapadła na posiedzeniu we wrześniu, ale informacja o tym została doręczona w zeszłym tygodniu. Z tej okazji ORA Warszawa wraz z Fundacją Wolne Sądy zorganizowały konferencję z udziałem przedstawicieli organów państwa oraz organizacji pozarządowych, której celem było zastanowienie się, na jakim etapie wdrażania zmian jesteśmy jako kraj.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Podatki
Rodzice spłacili kredyt za syna. Co z podatkiem od darowizn?
Prawo dla Ciebie
Na te podwyżki trzeba się szykować w 2025 r. Dla kogo będą najbardziej odczuwalne?
Podatki
Tu wzrośnie podatek od nieruchomości. Na liście sporo dużych miast
Materiał Promocyjny
Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi!
Praca, Emerytury i renty
Te zmiany czekają pracowników w 2025 roku. Nie tylko wzrost płacy minimalnej