Phishing zza wschodniej granicy łowi w Polsce

To, że przestępczość cudzoziemców w naszym kraju stała się dużym problemem, przyznał miesiąc temu minister Tomasz Siemoniak. Ujawnił, że według policyjnych statystyk za ubiegły rok wśród wszystkich podejrzanych o przestępstwa w Polsce 5 proc. to obcokrajowcy. – Ta liczba jest dostatecznie duża, żeby zajmować się tym w sposób szczególny – stwierdził szef MSWiA.

Ukraińcy królują w niechlubnych statystykach

To efekt publikacji „Rzeczpospolitej”, która ujawniła, że do Polski przeniosły się gangi, głównie z Gruzji, które dokonują aktów terroru, z jakimi mieliśmy do czynienia ostatnio w latach 90. ubiegłego wieku – brutalnych napadów na kantory, jubilerów, a także domy wytypowane jako bogate. MSWiA podkreśla, że wzrost przestępczości, za którą stoją obcokrajowcy, to efekt „napływu migrantów różnych narodowości do Polski”, i że „naturalnym zjawiskiem jest wzrost udziału cudzoziemców w ogólnej liczbie popełnianych czynów zabronionych”. Okazuje się, że tak jak gruzińscy gangsterzy parają się napadami z bronią w ręku (dwa lata temu stanowili także największą grupę narodowościową w przestępstwach seksualnych w usługach przewozowych na aplikację), tak obywatele Ukrainy relatywnie są liderami cyberprzestępstw bankowych – wyłudzeń środków z konta na BLIK za pomocą fałszywych linków (phishing, czyli podszywanie się pod istniejącą stronę internetową celem uzyskania danych w sposób nieuprawniony). Tak wynika z danych Komendy Głównej Policji zebranych dla „Rzeczpospolitej”.

Czytaj więcej

Dane osobowe

Sztuczna inteligencja pomoże oszustom? Będzie więcej wyłudzeń

Przez pierwsze trzy kwartały udaremniono 9,7 tys. wyłudzeń, czyli tyle, ile przez cały rok 2023....

To właśnie ta grupa przestępstw bankowych (zakwalifikowanych do przestępstw komputerowych – art. 287 kodeksu karnego), by wyłudzić gotówkę z konta, od kilku lat drastycznie rośnie w statystykach. Według danych NBP (opisał je „PB”) w pierwszych trzech kwartałach ub.r. banki odnotowały aż 32 tys. przypadków takich oszustw, w tym tzw. scamy finansowe z wykorzystaniem technik manipulacyjnych. Ofiarą scamerów padło ok. 50 tys. osób.

Dlaczego Ukraińcy wyspecjalizowali się właśnie w phishingu?

Z danych KGP dla „Rz” wynika, że w 2023 r. w związku z przestępstwami bankowymi postawiono zarzuty 1068 osobom, rok później – 973 osobom. W grupie e-przestępców najwięcej było Polaków (w 2024 r. – 153, rok wcześniej – 131 osób), jednak na drugim miejscu są obywatele Ukrainy (odpowiednio: 62 i 61 podejrzanych). Biorąc pod uwagę liczbę Ukraińców w naszym kraju (1,5 mln według danych MSWiA) w stosunku do liczby Polaków, jest to przewaga miażdżąca. Innych cudzoziemców podejrzanych o te przestępstwa praktycznie nie ma: zaledwie sześciu Rosjan, pięciu Białorusinów, po jednym Rumunie, Kazachu, Uzbeku oraz Mołdawianinie – podaje KGP.

Dlaczego Ukraińcy wyspecjalizowali się w takiej formie przestępczości w naszym kraju? – Z dwóch powodów: zaufania do nich, jakie mamy, bo od lat tu pracują, żyją koło nas, wynajmują mieszkania, pracują w wielu sektorach; i drugi powód – dobra znajomość języka polskiego – wyjaśnia Tomasz Safjański, były wiceszef Biura Wywiadu Kryminalnego KGP, specjalista od przestępczości cudzoziemców, prof. Akademii WSB.

Jak podkreśla, dane KGP są mocno zaniżone, a problem jest o wiele większy. – Policja nie odnotowuje prób tego rodzaju przestępstw. Gdyby to robiła, a ludzie je zgłaszali, to statystyki mielibyśmy nawet 15 razy wyższe – szacuje Safjański. 

Oszustwa e-bankowe to prawdziwa plaga. Będzie ich więcej – twierdzi ekspert

Trzech Ukraińców stało za wyłudzeniem „na pracownika banku” 60 tys. zł od kobiety z Lublina. Na początku lutego zatrzymali ich policjanci z Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości. Przez telefon zaalarmowali ją, że jej pieniądze zgromadzone na koncie są zagrożone i kobieta musi przelać je na inne konta. W ten sam sposób okradziono panią Katarzynę K. z Warszawy, bohaterkę publikacji „Rz”, którą, w grudniu ubiegłego roku, wykorzystując rozmaite techniki manipulacji, zmuszono do wzięcia 70 tys. zł kredytu i wykonania dwóch przelewów na ukraińskie rachunki. Jak mówiła pani Katarzyna, mężczyźni, z którymi rozmawiała przez telefon, mieli wschodni akcent. Twierdzili, że współpracują z policją, Narodowym Bankiem Polskim oraz bankami w celu zidentyfikowania grupy przestępczej, ale nie wzbudziło to jej podejrzeń, bo „przecież w Polsce pracuje wielu Ukraińców czy Białorusinów”. 

Do sądu trafił właśnie akt oskarżenia przeciwko innym sześciu Ukraińcom, którzy od listopada 2022 r. do marca 2023 r. w ramach phishingu wysyłali linki do fałszywych stron banku, na których pokrzywdzeni, logując się, udostępniali dane przestępcom. Grupa w ten sposób ukradła z kont 32 osób blisko pół miliona złotych – wykazało śledztwo katowickiej prokuratury i Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC). Wypłacano je potem w bankomatach lub transferowano pomiędzy różnymi rachunkami bankowymi, aż trafiały na rachunki kryptowalutowe.

Przestępcy najczęściej podszywają się pod pracowników banków lub funkcjonariuszy różnych służb: ABW, KAS, CBŚP. Ofiarą takiej grupy padł nawet jeden z posłów (stracił 150 tys. zł). Rzekomy policjant przekonał go, żeby przelał oszczędności na wskazany rachunek, by ochronić je przed hakerami.