Polacy zmarnują mniej żywności w święta? Tradycja w odwrocie

Aż 63 proc. z nas przyznaje, że kupuje więcej jedzenia, niż jest to potrzebne na trzy dni świąt. To może się jednak zmienić.

Publikacja: 08.12.2023 03:00

Polacy zmarnują mniej żywności w święta? Tradycja w odwrocie

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Najnowsze badania pokazują zmianę w podejściu do tradycji i planowania świątecznego budżetu. Na naszych świątecznych stołach może się pojawić mniej niż 12 potraw, możliwa jest rezygnacja z galarety wieprzowej i karpia, a także ograniczanie zakupów spożywczych.

Zmarnowane jedzenie odpowiada za 10 proc. emisji dwutlenku węgla każdego roku. Aby zrozumieć i pomóc rozwiązać ten problem w skali globalnej, Too Good To Go, firma wpływu społecznego działająca na rzecz niemarnowania jedzenia, przeprowadziła w 17 krajach cykl badań dotyczących marnowania żywności w okresie świąt Bożego Narodzenia. To w tym czasie wyrzucamy więcej jedzenia niż w pozostałych miesiącach. Przyjmuje się, że w Polsce to nawet… dwa–trzy razy więcej niż w innych częściach roku.

Tradycja w odwrocie

Choć ceny żywności nie rosną już tak szybko, według prognozy Komisji Europejskiej skumulowana inflacja w Polsce za ostatnie cztery lata na początku przyszłego roku sięgnie ok. 45 proc., co oznacza, że złoty w tym okresie straci prawie połowę wartości. To sprawia, że w porównaniu z poprzednimi, i tak skromnymi świętami, na jedzenie chcemy w tym roku przeznaczyć jeszcze mniej.

Czytaj więcej

Prezenty świąteczne będą, ale często na raty

Najczęściej planujemy wydać maksymalnie 300–500 złotych – potwierdza to jeden na trzech badanych. Jednocześnie ograniczymy zakupy spożywcze (34 proc.) i będziemy sięgać po przecenione produkty (26 proc.). Tylko 2 proc. z nas planuje kupić więcej jedzenia niż przed rokiem. Okazuje się, że ze względu na nowe podejście tradycyjne potrawy mogą „dostać kosza”. Połowa z nas nie przygotuje 12 potraw wigilijnych. Najchętniej zrezygnujemy z galarety wieprzowej (26 proc.), karpia (22 proc.), ryby po grecku (22 proc.), kompotu z suszu (22 proc.) oraz z pasztetu (22 proc.).

Badanie pokazuje, że wyrzucamy jedzenie, ponieważ przygotowujemy go za dużo. Ze wszystkich świątecznych potraw najczęściej marnujemy sałatkę jarzynową. Aż 68 proc. z nas przyznało, że nigdy nie przerabiało jej na nowe danie. Co jeszcze wyrzucamy? W kategorii produktów na pierwszym miejscu znajdują się dodatki do dań głównych, np. ziemniaki i makaron (54 proc.). Lekką ręką pozbywamy się także warzyw (40 proc.) i pieczywa (33 proc.). Najrzadziej w koszu lądują mięso (17 proc.) i słodycze (13 proc.).

Jak mniej marnować?

– Jeśli znamy przyczyny marnowania jedzenia w czasie świąt, to możemy sięgnąć po sprawdzone rozwiązania, które nie tylko pozwolą zaoszczędzić, ale także pomogą zmniejszyć skalę tego problemu. Przyda się zasada 4P: planuj, przechowuj, przetwarzaj, podziel się – podpowiada Too Good To Go.

I przekonuje, że nawet małe działania mają olbrzymi wpływ na zmniejszenie skali marnowanego jedzenia. – Dlatego nieustannie edukujemy, a jednocześnie zachęcamy do odpowiedniego planowania i kreatywnego wykorzystywania resztek, nie tylko w czasie świąt – mówi Anna Kurnatowska, country director Too Good To Go.

Podpowiada kilka kroków, które pomogą ograniczyć skalę marnotrawienia żywności i kwoty wydawane na jej zakup. 1. Przygotuj listę zakupów: kupuj tylko to, co niezbędne. 2. Efektywnie wykorzystuj zapasy: sprawdź składniki, które masz w domu. 3. Odpowiednie przechowywanie: wydłuż w ten sposób czas przydatności do spożycia. 4. Prawidłowo interpretuj daty przydatności do spożycia: wiele produktów spożywczych jest „często dobre dłużej”. Wykorzystaj swoje zmysły – popatrz, powąchaj i posmakuj, zanim wyrzucisz. 5. Kreatywnie wykorzystuj resztki: przygotowuj z nich nowe potrawy. 6. Kontroluj wielkość porcji: gotuj w ilościach dostosowanych do liczby gości. 7. Priorytet świeżych produktów: sięgaj w pierwszej kolejności po owoce i warzywa. 8. Zamrażanie: wiele potraw można zamrozić i cieszyć się nimi nawet trzy miesiące później. 9. Podziel się: z przyjaciółmi, rodziną, sąsiadami lub zanieś odpowiednio opisane jedzenie do jadłodzielni.

Wielki problem

Skala marnowania żywności jest ogromna. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) podaje, że na świecie co roku marnuje się 1,3 mld ton żywności nadającej się do spożycia. To aż 1/3 produkcji żywności na Ziemi. Wedle szacunków w Polsce marnuje się co roku blisko 5 mln ton żywności. Oznacza to, że w każdej sekundzie przez cały rok wyrzucanych do kosza jest blisko 153 kg żywności.

Przemysł spożywczy
Starbucks radykalnie zmienia zasady. Będzie nowy kodeks postępowania dla gości
Przemysł spożywczy
Do syndyka zgłosiło się już 400 wierzycieli Manufaktury. Będzie więcej
Przemysł spożywczy
Producenci mięsa pod presją kosztów. Szansą rynki zagraniczne
Przemysł spożywczy
Foie gras i łosoś zdominowały francuskie święta
Przemysł spożywczy
Piwo z Polski i innych krajów Unii Europejskiej wlewa się do Rosji