Co trzeci Polak nigdy nie skorzystał z badań profilaktycznych pod kątem nowotworów

Trudności w dostępie do lekarzy, zbyt wysoki koszt badań poza NFZ, brak potrzeby i poczucie bycia zdrowym to główne powody, które powstrzymują Polaków przed profilaktyką onkologiczną – wynika z najnowszych badań.

Publikacja: 04.02.2025 17:06

37 proc. Polaków nigdy robiło badań profilaktycznych pod kątem nowotworów, a regularne bada się jedy

37 proc. Polaków nigdy robiło badań profilaktycznych pod kątem nowotworów, a regularne bada się jedynie co czwarty respondent.

Foto: Adobe Stock

dmp

37 proc. Polaków nigdy robiło badań profilaktycznych pod kątem nowotworów, a regularne bada się jedynie co czwarty respondent – wynika z ankiety przeprowadzonej na zlecenie Institute for Health przy współpracy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. Jej rezultaty poznaliśmy podczas konferencji „Profilaktyka, wczesna diagnostyka i nowoczesne leczenie nowotworów – od świadomości do działania”, zorganizowanej przez Narodowy Instytut Onkologii (NIO) w Warszawie. 4 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem.

Czytaj więcej

Światowy Dzień Walki z Rakiem. „Mamy nieakceptowalnie niską zgłaszalność na badania”

Dlaczego Polacy unikają profilaktyki onkologicznej?

Trzy na dziesięć ankietowanych osób wskazuje, że nie korzysta z programów profilaktycznych pod kątem raka, bo koszt takich badań poza NFZ jest zbyt wysoki. 30 proc. uzasadnia brak badań trudnościami w dostępie do lekarzy, zaś jedna czwarta nie odczuwa potrzeby udziału w badaniach profilaktycznych. Tyle samo respondentów powołuje się na argument, że „są zdrowi”. Pozostałe powody to m.in. brak czasu i strach przed diagnozą.

Z ankiety wynika, że najrzadziej wykonywanym badaniem jest kolonoskopia, w której udział zadeklarowało 18 proc. kobiet i 20 proc. mężczyzn. Najczęściej Polacy badają za to krew (78 proc. respondentów).

Największym autorytetem, który może przekonać respondentów do profilaktyki jest lekarz specjalista (39 proc.) i lekarz pierwszego kontaktu (37 proc.). Istotną rolę odgrywa też najbliższe otoczenie badanego, w tym rodzina (32 proc.) i znajomi (20 proc.). Na autorytet kampanii społecznych wskazało 19 proc. ankietowanych, a 39 proc. przyznało, że takie kampanie mogą pozytywnie wpłynąć na poziom świadomości społecznej w obszarze profilaktyki onkologicznej.

Jednocześnie, aż 81 proc. Polaków zgadza się ze stwierdzeniem, że nowotwory we wczesnym stadium są w większości przypadków uleczalne.

Czytaj więcej

Test HPV HR zamiast cytologii. Projekt przepisów na razie bez self-samplingu

Szerszy dostęp do dietetyka i zniżki na siłownię

Zdaniem ankietowanych największy wpływ na poprawę stylu życia miałby szerszy dostęp do porad dietetyka i zaleceń związanych z aktywnością fizyczną (26 proc.). 22 proc. wskazało na rozmowę z lekarzem specjalistą i taki sam odsetek - na zniżki na usługi związane ze zdrowiem (np. siłownie, fitness, zajęcia jogi). Co ciekawe, respondenci skoncentrowali się na diecie i aktywności fizycznej, pomijając rolę unikania używek.

Tymczasem za ok. 75 proc. zgonów nowotworowych w Polsce odpowiada narażenie na dym tytoniowy – wskazał podczas konferencji prof. Paweł Koczkodaj z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów NIO-PIB.

Najczęściej występującym nowotworem w Polsce jest rak płuca. Prof. Koczkodaj zwrócił uwagę, że na przestrzeni lat w Polsce obserwowany jest spadek zgonów nowotworowych spowodowanych rakiem płuca wśród mężczyzn, ale w przypadku kobiet liczba takich zgonów rośnie. W tym kontekście znaczenia nabiera profilaktyka pierwotna, czyli działania, które mają zapobiec wystąpieniu choroby – w tym przypadku reedukacja używania tytoniu.

Czytaj więcej

Onkolog: Chorzy na raka mogą już żyć latami

Potrzeba więcej pieniędzy na profilaktykę

Nakłady na profilaktykę w Polsce to ok. 400 mln złotych, przy blisko 200 mld zł budżetu na zdrowie w ubiegłym roku.

- Skuteczna profilaktyka zmniejsza liczbę osób, które wymagają później drogiego leczenia onkologicznego – podkreślił podczas konferencji prof. Michał F. Kamiński z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej NIO-PIB, nawołując do zwiększenia nakładów finansowych na profilaktykę.

Prof. Kamiński zwrócił też uwagę na negatywne konsekwencje wycofania się z wysyłki zaproszeń papierowych na badania profilaktyczne w 2016 roku. Spowodowało to spadek poziomu zgłaszalności na takie badania.

37 proc. Polaków nigdy robiło badań profilaktycznych pod kątem nowotworów, a regularne bada się jedynie co czwarty respondent – wynika z ankiety przeprowadzonej na zlecenie Institute for Health przy współpracy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. Jej rezultaty poznaliśmy podczas konferencji „Profilaktyka, wczesna diagnostyka i nowoczesne leczenie nowotworów – od świadomości do działania”, zorganizowanej przez Narodowy Instytut Onkologii (NIO) w Warszawie. 4 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem.

Dlaczego Polacy unikają profilaktyki onkologicznej?

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Profilaktyka
Naukowe ostrzeżenia przed e-papierosami
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Profilaktyka
FDA dopuściła do obrotu saszetki nikotynowe
Profilaktyka
Przetworzone, czerwone mięso a ryzyko demencji. Nowe wyniki badań
Profilaktyka
Szklanka tego popularnego napoju może zmniejszyć ryzyko raka. Naukowcy potwierdzają
Profilaktyka
Jak napoje słodzone wpływają na zdrowie? Najnowsze badanie potwierdza groźny trend