Prof. Krzysztof Urbaniak: PiS raczej szybko pieniędzy z dotacji nie zobaczy

Enigmatyczna dla wielu uchwała PKW, w której komisja przyjęła sprawozdanie wyborcze komitetu PiS, od ponad tygodnia czeka na wykonanie przez ministra finansów. Ten jednak zwleka z decyzją. Jak pan odczytuje tę uchwałę i brak działania ministra?

Uchwała PKW wpisuje się w chaos prawny, który funkcjonuje w Polsce już od dłuższego czasu. Mowa o kwestii braku uregulowania statusu tzw. neosędziów i Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w Sądzie Najwyższym. PKW podjęła uchwałę ezopową, składającą się z dwóch punktów, będących w pewnej sprzeczności ze sobą. Przypomina ona w jakimś sensie uchwałę warunkową, a takiej polskie prawo nie przewiduje. W konsekwencji minister finansów nie wie, co z nią zrobić. I wcale się temu nie dziwię, ponieważ PKW w tej samej uchwale przyjmuje sprawozdanie i podważa niejako jego przyjęcie.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Co dalej z pieniędzmi dla PiS? Minister finansów w prawnym potrzasku

Minister finansów został postawiony w trudnej sytuacji. Jeśli nie wypłaci PiS pełnej dotacji, narazi się na odpowiedzialność karną i cywilną. Wypłata pieniędzy też może wiązać się z przykrymi konsekwencjami.

Co powinien w tej sytuacji zrobić minister Andrzej Domański? Wypłacać czy nie wypłacać środków PiS-owi?

Uważam, że minister nie weźmie na siebie odpowiedzialności i nie dokona szybkiego rozstrzygnięcia w którąś z tych dwóch stron. Oznacza to, że PiS raczej szybko pieniędzy z dotacji nie zobaczy. Szef resortu finansów podejmując decyzję musi mieć pewność, że uchwała PKW zapadła na podstawie orzeczenia wydanego przez sąd, a teraz takiej pewności nie ma. Nie widzę też w przepisach uprawnień ministra do samodzielnego rozstrzygania tej kwestii. Rozwiązania jednak może szukać zwracając się o opinie prawne. A do tego zadania ma szereg instytucji z Rządowym Centrum Legislacji na czele.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Zbigniew Kmieciak: Uchwała PKW to przykład wyjątkowej nieudolności

Nietrudno było przewidzieć, że uchwała PKW w przyjętym kształcie pogłębi chaos prawny i utrudni rozwiązanie sporu co do legitymacji orzeczniczej tzw. neosędziów - pisze prof. Zbigniew Kmieciak z Uniwersytetu Łódzkiego, sędzia NSA w stanie spoczynku.

Niektórzy prawnicy wskazują, że minister powinien zwrócić się do PKW o wykładnię tej uchwały i wskazanie, w jaki sposób ją interpretować. Co pan o tym sądzi?

Co ważne, uchwała PKW powinna zostać wykonana w całości. Jeżeli zatem minister ma problem z jej interpretacją i wykonaniem, to może się zwrócić do PKW. Jest to jedno z wyjść z tej sytuacji. Uważam jednak, że nie będzie ono skuteczne, ponieważ komisja uchyli się od wykładni własnej uchwały.

Czy PiS ma możliwość prawnego działania, które skłoni ministra do wypłacenia pieniędzy tej partii?

W grę wchodzi droga administracyjnoprawna. W sytuacji, w której minister finansów nie podejmuje działań niezwłocznie po otrzymaniu uchwały PKW, to zainteresowany podmiot, w tym wypadku komitet wyborczy PiS, może złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność. Nie wróżę jednak temu sukcesu, chociażby dlatego, że nie jestem przekonany, czy sąd administracyjny przyjmie tę sprawę i da się wciągnąć w spór o charakterze politycznym.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Prof. Romanowski: Minister finansów nie jest w potrzasku w sprawie uchwały PKW

Minister Andrzej Domański nie może wykonać czegoś, co jest niewykonalne. Nie ma też podstawy, aby - jak podpowiada mu rzecznik praw obywatelskich - wydawać w tej sprawie decyzję administracyjną, bo nie jest to sprawa administracyjna - pisze prof. Michał Romanowski.

Jakie argumenty ma PiS? Czym może uzasadniać tę skargę?

Zgodnie z przepisami kodeksu wyborczego jeśli sąd uzna skargę PiS, to PKW musi niezwłocznie postanowić o przyjęciu sprawozdania wyborczego, czego konsekwencją jest niezwłoczna wypłata należnych środków. A do tej wypłaty nie dochodzi od ponad tygodnia. Czy to jest wystarczający czas do spełnienia przesłanki niedziałania ministra? Niekoniecznie. Termin „niezwłocznie” nie oznacza „natychmiast”. Sądy w tej sprawie wypowiadają się niejednoznacznie. W wielu wyrokach mówi się o obowiązku podjęcia działań bez zbędnej zwłoki. W tej sytuacji rodzi się jednak pytanie, czy minister, próbując rozszyfrować tę niejasną uchwałę zwracając się np. do PKW o wykładnię nie będzie w zwłoce. Uważam, że takie działanie może niwelować przesłankę bezczynności, ponieważ organ-minister próbowałby ustalić stan prawy i podjąć na tej podstawie działania. Dotychczas minister jednak tego nie czyni, dlatego po upływie dwóch, trzech tygodni pełnomocnik komitetu PiS może formułować skargę

Czytaj więcej:

Prawo dla profesjonalistów

Prof. Ewa Łętowska: Zagrożenia wokół wyborów prezydenckich to histeria

Czy tegoroczne wybory prezydenckie są zagrożone?

Pro

Czy PiS może zrobić coś jeszcze żeby skuteczne domagać się wypłaty środków z dotacji?

Według mnie to jedyny dostępny sposób, który ma jakiekolwiek szanse powodzenia. Należy jednak pamiętać, że złożenie przez PiS takiej skargi do sądu administracyjnego spowoduje znaczne wydłużenie procesu, który ma się zakończyć wypłatą pieniędzy. Zakładając optymistycznie, że skarga zostanie przez sąd przyjęta, to postępowanie dwuinstancyjne może trwać długie miesiące. A PiS nadal będzie bez pełnej dotacji.

Partia może też próbować uruchomić drogę karną i cywilną. Jednak ani jednej, ani drugiej nie wróżę sukcesów. Zarówno złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa raczej nie będzie skuteczne, bo prokuratura prawdopodobnie nie podejmie takiej sprawy w sytuacji, kiedy uchwała PKW jest tak niejednoznaczna (PiS we wtorek poinformował o złożeniu stosownego zawiadomienia - red.). Z kolei złożenie pozwu cywilnego też ma małe szanse na powodzenie, bo minister działa jako organ, a nie jako osoba fizyczna. Przyjmując jednak, że taka próba będzie podjęta, to wystąpienie z pozwem cywilnym przeciwko Skarbowi Państwa warunkowane jest stwierdzeniem zaniechania wydania decyzji stanowiącej źródło szkody. Nie wykluczam jednak że PiS będzie próbowało uruchomić te ścieżki i potraktuje je jako element nacisku politycznego.