Marcin Romanowski nie straci uposażenia bez zmiany ustawy. Ekspert: to i tak niekonstytucyjne

Prezydium Sejmu podjęło uchwałę w sprawie wyrażenia opinii na temat wystąpienia przez posła Marcina Romanowskiego z wnioskiem o ochronę międzynarodową na Węgrzech. Wyraża w niej stanowisko, że poseł Marcin Romanowski, w związku z wystąpieniem o objęcie go ochroną międzynarodową przez Węgry, zadeklarował publicznie zamiar trwałego uchylania się od podstawowego obowiązku posła, jakim jest, zgodnie z art. 3 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, obecność na posiedzeniach Sejmu. Prezydium jednoznacznie potępia ww. zachowanie posła Romanowskiego i wzywa wszystkie właściwe organy Sejmu oraz szefa Kancelarii Sejmu do podjęcia działań mających na celu wyciągnięcie wobec posła Marcina Romanowskiego wszelkich prawnych i finansowych konsekwencji.

Czytaj więcej

Prawo karne

Węgry nie oddadzą Romanowskiego? Nota Interpolu czy ENA mogą być nieskuteczne

Trudno się spodziewać, by Węgry, udzielając ochrony międzynarodowej Marcinowi Romanowskiemu, zastosowały się do nakazu zatrzymania i wydania posła, który uciekł przed polskim wymiarem sprawiedliwości.

Marcin Romanowski na Węgrzech. Rzecz bez precedensu

– Stała się rzecz absolutnie bez precedensu. Polski poseł, były wiceminister sprawiedliwości, uciekł przed wymiarem sprawiedliwości na Węgry. Poprosił o azyl polityczny, w ten sposób zdradzając własne państwo. Patrząc na to od strony Marszałka Sejmu, widzę w tym jasną decyzję o trwałym uchylaniu się od wypełniania swojego poselskiego mandatu – mówił w piątek Marszałek Sejmu Szymon Hołownia.

– Skoro nie chce wypełniać swojego mandatu poselskiego, to oznacza, że nie powinien pobierać za to uposażenia, bo niby dlaczego mielibyśmy mu za to płacić? – dodał Hołownia, tłumacząc, że uchwała ma stanowić kierunek i podstawę dla służb sejmowych, by w najbliższych dniach wynagrodzenie poselskie przestało być wypłacane.

W styczniu natomiast pojawi się projekt zmiany ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, który tę sytuację ustawowo doprecyzuje. Chodzi o zmianę brzmienia art. 5a tej ustawy poprzez nadanie mu brzmienia: „Poseł lub senator w czasie pozbawienia wolności, albo względem którego wydano postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, nie wykonuje praw i obowiązków wynikających z niniejszej ustawy”.

Co z wypłatą posła Marcina Romanowskiego?

Pytanie brzmi, czy będzie można pozbawić Marcina Romanowskiego uposażenia poselskiego bez zmiany ustawy. Zdaniem prof. Jacka Zaleśnego, konstytucjonalisty z Uniwersytetu Warszawskiego, jest to możliwe tylko w ograniczonym zakresie.

Czytaj więcej

Prawo karne

Ekspert: ochrona Węgier dla Marcina Romanowskiego narusza prawo UE

Objęcie Marcina Romanowskiego ochroną międzynarodową na Węgrzech to naruszenie prawa UE. Prokuratura już nic nie zdziała, ale rząd ma możliwość wniesienia skargi do TSUE. Póki co poseł może leżeć nad Balatonem – uważa prof. Marcin Górski z Uniwersytetu Łódzkiego.

– Ani w Konstytucji, ani w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora, ani w Regulaminie Sejmu nie ma przepisu, na podstawie którego można byłoby w tym przypadku pozbawić posła uposażenia. Na podstawie art. 7 Regulaminu Sejmu można ograniczyć mu jego wysokość z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności na posiedzeniach Sejmu i jego organów, do udziału w których jest zobowiązany – tłumaczy prof. Zaleśny.

Marszałek Sejmu zwracał jednak uwagę, że oprócz uczestniczenia w posiedzeniach plenarnych czy pracach w komisji, poseł swoje obowiązki wykonuje również w swoim okręgu wyborczym, który przecież nie znajduje się w Budapeszcie, tak więc trudno oczekiwać, by Romanowski je wypełniał. Jednak jak zwraca uwagę prof. Zaleśny, swoje relacje z wyborcami poseł realizuje w ramach mandatu przedstawicielskiego i czyni to samodzielnie.

– W tym zakresie poseł nie jest zobowiązany do jakichkolwiek form aktywności, w których byłby na forum Sejmu rozliczany. Może być rozliczany tylko z czynnej pracy w Sejmie i jego organach. Jeżeli wolą Marszałka Sejmu jest pozbawienie uposażenia osoby, która faktycznie mandatu nie wykonuje, to niezbędna byłaby zmiana ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora – dodaje prof. Zaleśny.

Marcin Romanowski i jego więź z wyborcami. Azyl nie przeszkadza w jej utrzymywaniu?

Kolejne pytanie brzmi, czy zaproponowana zmiana jest ku temu wystarczająca. I tu pojawia się problem. Bo jak tłumaczy prof. Zaleśny, przebywający za granicą poseł nie przestaje być posłem, w tym – nie traci prawa wykonywania licznych praw poselskich, jak interpelowanie czy też występowanie do organów władzy publicznej o informację.

Czytaj więcej

Prawo karne

Ziobro o azylu dla Romanowskiego. "Ważne dla sytuacji tysięcy Polaków"

Swym protestem Marcin Romanowski walczy o przywrócenie elementarnego porządku prawnego ważnego dla sytuacji tysięcy Polaków - tak Zbigniew Ziobro skomentował informację o przyznaniu azylu politycznego na Węgrzech swojemu byłemu zastępcy.

– Wykorzystując środki komunikacji elektronicznej, na odległość może także utrzymywać więź z wyborcami. Może podejmować interwencje w organach władzy publicznej itd. Nie ma też przeszkód prawnych, aby pod nieobecność posła działało jego biuro poselskie. W tym kontekście pozbawienie posła uposażenia tylko z tego powodu, że uzyskał azyl polityczny, może być interpretowane jako forma ograniczania praw opozycji parlamentarnej, co w państwie demokratycznym nie może mieć miejsca i co można byłoby rozpatrywać łącznie z przesłankami udzielania azylu, tj. ucieczką przed prześladowaniem lub poważnymi zagrożeniami w swoim kraju – uważa prof. Jacek Zaleśny.

Pozbawienie Marcina Romanowskiego uposażenia poselskiego jest niedopuszczalne

Z kolei zdaniem prof. Ryszarda Piotrowskiego, pozbawienie całego uposażenia posła Romanowskiego, nawet po ewentualnej zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, jest na gruncie konstytucji niedopuszczalne.

– Po pierwsze, proponowana zmiana art. 5a musiałaby działać na przyszłość, zgodnie z zasadą niedziałania prawa wstecz. Po drugie, już w obecnym brzmieniu tego przepisu jego zgodność z konstytucją budzi wątpliwości, co jest zresztą sygnalizowane w doktrynie. Konstytucja nie zna bowiem takiej konstrukcji jak niewykonywanie praw i obowiązków wynikających z ustawy, bo poseł ma status, który wynika z wyboru. Konstrukcja przewidziana w art. 5a prowadzi do tego, że ktoś jest posłem i równocześnie nie jest posłem, de facto pozbawia mandatu, zawieszając jego wykonywanie na podstawie ustawy, bez decyzji sądu. Ustawa nie może wprowadzać konstrukcji, której konstytucja nie przewiduje, czyli mandatu zawieszonego – tłumaczy prof. Piotrowski, który dodaje, że w świetle konstytucji poseł korzystający z prawa do azylu jest nadal posłem.

O wygaśnięciu mandatu stanowi konstytucja w art. 99 ust. 3, który mówi o tym, że wybraną do Sejmu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego.

Czytaj więcej

Prawo karne

Romanowski z azylem na Węgrzech. Prokurator krajowy zapowiada nowy wniosek

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar stwierdził w piątek, że udzielenie azylu politycznego Marcinowi Romanowskiemu jest sytuacją absolutnie bezprecedensową. Prokurator krajowy Dariusz Korneluk zapowiedział, że prokuratura chce postawić politykowi PiS kolejne siedem zarzutów popełnienia poważnych przestępstw związanych z wydatkowaniem środków z Funduszu Sprawiedliwości.