Jak zatrudnić nianię w zgodzie z prawem

Przepisy o preferencyjnym zatrudnianiu opiekunek obowiązują już prawie cztery miesiące, ale rodzice wciąż mają wiele związanych z nimi pytań. Odpowiadamy na te najczęściej zadawane.

Publikacja: 25.01.2012 07:36

Czy wynagrodzenie niani może być niższe od pensji minimalnej?

Tak

Zgodnie z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech niania zatrudniana jest na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Tymczasem minimalne wynagrodzenie za pracę dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Przepisy o ustalaniu minimalnej pensji nie odnoszą się więc do niani. Mają jednak znaczenie podczas ustalania kwoty, od której ZUS będzie opłacał składki na ubezpieczenia społeczne za opiekunkę. Zgodnie bowiem z art. 51 tzw. ustawy żłobkowej składki za nianię na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenia zdrowotne opłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych od wynagrodzenia nie wyższego niż minimalna pensja. Od nadwyżki składki będzie finansował rodzic i niania. Zatem opiekunka może otrzymywać wynagrodzenie niższe niż 1,5 tys. zł brutto i będzie miała opłacane przez ZUS składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość wynagrodzenia niani może być ustalana dowolnie, zgodnie z zasadą swobody umów. Nie może jednak naruszać zasad współżycia społecznego. Niania nie musi być też zatrudniona na osiem godzin dziennie. Może pracować w niepełnym wymiarze czasu.

Niania mojego dziecka chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu. Czy ZUS opłaci za nią składki?

Nie

Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje w całości niania bez względu na to, czy jej wynagrodzenie przekracza kwotę minimalnej pensji, czy nie. Składki te są odprowadzane do ZUS przez płatnika, czyli rodzica.

W zeszłym tygodniu straciłam pracę. Czy mogę nadal zatrudniać piastunkę?

Tak

W razie utraty zatrudnienia przez rodzica, zaprzestania świadczenia usług lub działalności, ZUS opłaca składki za nianię jeszcze przez trzy miesiące. W tym okresie rodzic ma czas na poszukiwanie nowej pracy.

Jestem emerytem. Czy mogę pracować jako niania?

Tak

Emeryci mogą podjąć pracę w charakterze niani. Podlegają wtedy obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osiągnięcie przez emerytów, którzy nie ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, jaką jest m.in. zatrudnienie w charakterze niani, może jednak spowodować zmniejszenie lub zawieszenie prawa do świadczenia. Emerytura ulega zawieszeniu w razie osiągnięcia przychodu w kwocie wyższej niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (obecnie 4440,80 zł). W razie osiągnięcia przychodu w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy (2391,20 zł), nie wyżej jednak niż 130 proc. tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu.

Czy niania może być na wychowawczym?

Tak

Osoby, które przebywają na urlopie wychowawczym i jednocześnie pracują jako nianie, obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy uaktywniającej. Składki nie są wtedy odprowadzane z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Za nianię budżet płaci mniej. Od początku roku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na wychowawczym stanowi 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.


ZUS
Sądy i trybunały
Adam Bodnar ogłosił, co dalej z neosędziami. Reforma już w październiku?
Prawo dla Ciebie
Oświadczenia pacjentów to nie wiedza medyczna. Sąd o leczeniu boreliozy
Prawo drogowe
Trybunał zdecydował w sprawie dożywotniego zakazu prowadzenia aut
Zawody prawnicze
Ranking firm doradztwa podatkowego: Wróciły dobre czasy. Oto najsilniejsi
Prawo rodzinne
Zmuszony do ojcostwa chce pozwać klinikę in vitro. Pierwsza sprawa w Polsce