Co dziewięć minut jedna osoba w UE próbuje popełnić samobójstwo. Rocznie liczba samobójstw przewyższa nawet liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. KE odpowiedziała na narastający problem zdrowia psychicznego już w 2005 r. Zieloną Księgą, w której zawarta została strategia zdrowia psychicznego dla krajów Wspólnoty. Czytamy w niej m.in., że brak poszanowania praw i godności ludzi chorych i niepełnosprawnych psychicznie kwestionuje wartości europejskie. W Polsce wciąż zmagamy się z tym problemem. Wskazują na to zarówno wyniki kontroli NIK, jak i raporty Rzecznika Praw Obywatelskich. Jest jednak nadzieja na poprawę tej sytuacji.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat NIK poświęciła lecznictwu psychiatrycznemu trzy duże, ogólnopolskie kontrole (1997 , 2007 i 2011 r.). Dodatkowo co roku w ramach kontroli budżetowej inspektorzy monitorują powoływanie rzeczników praw pacjentów szpitali psychiatrycznych. M.in. dzięki staraniom NIK ich liczba systematycznie wzrasta. Zgodnie z zamierzeniami autorów nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego funkcjonowanie rzeczników powinno przełożyć się na poprawę poszanowania praw i godności osób dotkniętych przez schorzenia psychiczne.
