Geja można wykluczyć z oddawania krwi

Stałe wykluczenie homoseksualnych mężczyzn z grona potencjalnych krwiodawców nie musi oznaczać ich dyskryminacji.

Aktualizacja: 29.04.2015 17:38 Publikacja: 29.04.2015 11:45

Geja można wykluczyć z oddawania krwi

Foto: 123RF

Tak wynika z dzisiejszego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-528/13.

Wyrok dotyczył francuskich przepisów, które trwale wykluczają z oddawania krwi mężczyzn mających stosunki seksualne z innymi mężczyznami. To na nie powołał się lekarz centrum krwiodawstwa w mieście Metz, gdy w 2009 r.  odmówił pobrania krwi od homoseksualisty G. Légera.

G. Léger zaskarżył decyzję lekarza do sądu administracyjnego w Strasburgu (tribunal administratif de Strasbourg), a ten zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy takie stałe wykluczenie homoseksualistów z krwiodawstwa  jest zgodne z unijna dyrektywą w sprawie wymagań technicznych dotyczących krwi i składników krwi. Zgodnie z jej przepisami osoby, których zachowanie seksualne naraża je na wysokie ryzyko nabycia ostrych chorób zakaźnych przenoszonych we krwi, są trwale wykluczone z oddawania krwi.

Trybunał Sprawiedliwości odpowiedział, że stałe wykluczenie homoseksualistów z oddawania krwi może być uzasadnione sytuacją panującą w danym państwie Unii.

- Należy jednak ustalić, czy wobec tych osób istnieje wysokie ryzyko nabycia ostrych chorób zakaźnych, jak na przykład HIV, oraz czy brak jest skutecznych technik wykrywania lub mniej restrykcyjnych metod zapewniających wysoki poziom ochrony zdrowia biorców – uznał TSUE.

Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że to zadanie dla sądu krajowego. W tej konkretnej sprawie sąd administracyjny w Strasburgu powinien uwzględnić sytuację epidemiologiczną we Francji, która - zdaniem rządu francuskiego i Komisji Europejskiej - jest szczególna. Jak bowiem wynika z danych, które zostały przedstawione także Trybunałowi, niemalże wszystkie przypadki zakażeń HIV w okresie od 2003 r. do 2008 r. były rezultatem stosunku seksualnego, a połowa nowych zakażań dotyczyła mężczyzn, którzy odbyli stosunki seksualne z innymi mężczyznami. W tym samym okresie stanowili oni grupę społeczną najbardziej narażoną na zakażenie HIV ze współczynnikiem zapadalności 200-krotnie wyższym niż współczynnik odnoszący się do francuskiej społeczności heteroseksualnej. Francja jest też na niechlubnym pierwszym miejscu wśród wszystkich państw Europy i Azji Środkowej pod względem poziomu zakażeń HIV wśród homoseksualnych mężczyzn. Jak wskazał Trybunał, francuski sąd musi ustalić, czy w świetle bieżącej wiedzy medycznej, naukowej oraz epidemiologicznej dane te są wiarygodne i nadal aktualne.

Trybunał podkreślił jednak, że nawet gdyby sąd administracyjny w Strasburgu stwierdził wysokie ryzyko nabycia chorób takich, jak HIV wśród homoseksualistów we Francji, to i tak trwałe wykluczenie gejów z oddania krwi może ich dyskryminować. Tymczasem dyskryminacja ze względu na orientację seksualną jest niezgodna z prawami podstawowymi Unii. Wszelkie zaś ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności uznanych w Karcie praw podstawowych UE mogą być wprowadzone wyłącznie wtedy, gdy są konieczne i rzeczywiście odpowiadają celom interesu ogólnego uznawanym przez Unię lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób.

- Jeśli jednak przepisy wykluczające homoseksualistów z grona krwiodawców przyczyniają się do zminimalizowania ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych na biorców, a tym do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego, to zasada proporcjonalności pomiędzy ciężarem dyskryminacji a interesem dyskryminującego nie musi być przestrzegana - uznał TSUE.

Zdaniem Trybunału nie można wykluczyć, że HIV może być obecnie wykryty za pomocą nowoczesnych i skutecznych technik, co zapewnia wysoki poziom ochrony zdrowia biorców. Sąd krajowy musi więc zbadać, czy takie techniki istnieją. Gdyby ich nie było, sąd musi zbadać, czy są metody mniej restrykcyjne niż stałe wykluczenie z oddawania krwi, które zapewniłyby wysoki poziom ochrony zdrowia biorców. Trybunał zasugerował, że ryzykowne zachowania seksualne mogą być zidentyfikowane za pomocą odpowiednio przygotowanego kwestionariusza dla potencjonalnego krwiodawcy i osobistej rozmowy przeprowadzanej przez wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia.

Sądy i trybunały
Czego brakuje w planie Adama Bodnara na neosędziów? Prawnicy oceniają reformę
Podatki
Pomysł z zespołu Brzoski: e-faktury mogłyby wyręczyć sądy w ściganiu dłużników
Matura i egzamin ósmoklasisty
Rozpoczęło się maturalne odliczanie. Absolwenci już otrzymali świadectwa
Sądy i trybunały
Piotr Schab: Nikt nie ma prawa łamać mojej kadencji
Materiał Promocyjny
Jak Meta dba o bezpieczeństwo wyborów w Polsce?
Prawo drogowe
Za jazdę na takim „rowerze" można zapłacić mandat i stracić prawo jazdy