Darowizna na zakup mieszkania pozbawi zasiłku stałego

Prezydent Miasta, działając przez upoważnionego Kierownika Pracy Socjalnej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, przyznał kobiecie prawo do zasiłku stałego dla osoby samotnie gospodarującej, począwszy od października 2012 do marca 2014 roku. Jednak już w lutym bieżącego roku postanowił wszcząć postępowanie w sprawie zmiany decyzji przyznającej zasiłek , z uwagi na zmianę sytuacji dochodowej świadczeniobiorcy. Prezydent stwierdził, że kobieta w październiku 2013 roku uzyskała dochód w postaci darowizny od rodziców. Przez chwilę mogła cieszyć się kwotą pięćdziesięciu dziewięciu tysięcy złotych z przeznaczeniem na zakup mieszkania.

Zdaniem urzędnika dochód ten, przez okres dwunastu miesięcy, będzie w jednej dwunastej części wliczany do jej dochodu, tym samym spowoduje przekroczenie o pięciokrotność kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Prezydent postanowił zmienić własną decyzję, odmawiając kobiecie przyznania pomocy w formie zasiłku stałego, a decyzji nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Uprawniona złożyła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Wyjaśniła, że kierując się chęcią polepszenia warunków mieszkaniowych swojego syna i jego rodziny, podarowała mu własne mieszkanie a w zamian za to jej rodzice ofiarowali jej pieniądze z przeznaczeniem na to, aby mogła nabyć dla siebie inny lokal mieszkalny o mniejszej powierzchni.

Obie umowy zostały zawarte tego samego dnia, u tego samego notariusza. Były trójstronnym porozumieniem pomiędzy nią, jej synem oraz rodzicami. Kobieta wyjaśniła, że nie uzyskała przychodu do swojego majątku, ale tak naprawdę pomniejszyła jego wysokość o kwotę trzydziestu jeden tysięcy złotych, stanowiących różnicę pomiędzy ceną mieszkania podarowanego i zakupionego. Jej zdaniem, uzyskanej kwoty od rodziców nie można uznać zatem za dochód i brak jest tym samym podstaw do cofnięcia prawa do zasiłku stałego.

SKO stwierdziło, że stan faktyczny sprawy nie budzi wątpliwości. Darowizna poczyniona na rzecz strony przez jej rodziców pozwoliła na poprawę warunków mieszkaniowych, zarówno strony jak też rodziny jej syna, w wyniku uzgodnień między członkami rodziny. Natomiast uzyskanie dochodu w postaci darowizny ma wpływ na uzyskanie prawa do świadczeń z pomocy społecznej.

Kolegium było zdania, iż kwestia wzajemnych porozumień i uzgodnień między członkami rodziny pozostaje poza oceną organów administracji publicznej. Poza taką oceną pozostają też motywy, jakimi kierowała się uprawniona, dokonując darowizny swojego majątku na rzecz syna. Natomiast ustalone okoliczności są oceniane wyłącznie w kontekście skutków wynikających z przepisów ustawy o pomocy społecznej.

SKO wskazało również, że przepisy ustanawiają zamknięty katalog świadczeń, których nie wlicza się do dochodu. W katalogu tym nie wymieniono jednak darowizny. Jest ona więc dochodem strony. Natomiast prawo nie przewiduje możliwości odliczenia od dochodu kwoty stanowiącej równowartość mieszkania, które kobieta darowała swojemu synowi. Spośród świadczeń na rzecz osób trzecich, od dochodu odliczana jest wyłącznie kwota alimentów.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie. Kobieta w skardze powołała się na definicję przychodu, używaną do celów podatkowych, zgodnie z którą przychodem jest przysporzenie majątku, wzrost aktywów lub zmniejszenie pasywów. Przychód po odjęciu kosztów uzyskania stanowi dochód.

Zdaniem skarżącej, nie można mówić o przychodzie, ani dochodzie z tytułu otrzymanej od rodziców kwoty, gdyż majątek zmniejszył się na skutek faktycznej zamiany mieszkań. Nazwanie przekazania pieniędzy i mieszkania umowami darowizny określiło jedynie formę przekazania nieruchomości. Kobieta stwierdziła, że gdyby formalnie doszło do zamiany obu mieszkań nie byłoby podstaw do uznania, że po jej stronie nastąpił dochód.

WSA 18 września 2014 roku nie uznał jej argumentacji i oddalił skargę. Zdaniem sądu darowizna środków pieniężnych mieści się w kategorii dochodu, gdyż w przepisach ustawy o pomocy społecznej nie wymienia się darowizny, jako podlegającej wyłączeniu przy ustalaniu dochodu osoby korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej lub wnioskującej o taką pomoc.

Darowizna zatem podlega wliczeniu do dochodu również przy ustalaniu prawa do zasiłku stałego, będącego jednym ze świadczeń z pomocy społecznej, nawet jeśli pieniądze na dłuższy czas nie postaną w dyspozycji obdarowanego