Kto stanął w kolejce do nowego władcy Syrii? Nowe rozdanie na Bliskim Wschodzie

Ahmad asz-Szara, nowy – oficjalnie tymczasowy – władca Syrii, przyjmuje gości w Damaszku w cywilnym ubraniu: w garniturze, białej koszuli z krawatem w ciemnych kolorach. Do niedawna ten lider islamistycznego ugrupowania Hajat Tahrir asz-Szam (HTS) nosił się po wojskowemu i był znany pod wojennym pseudonimem Abu Mohamed al-Dżawlani. 

Jak bardzo inna? Zgodnie z zapowiedziami szanująca prawa różnych grup etnicznych i religijnych. W co nie wszyscy wierzą. 

Turcja naciska na likwidację kurdyjskiej autonomii i rozwiązanie oddziałów YPG

Pogromcy Asada wyjątkowo szybko stworzyli tymczasowy rząd i zaczęli prowadzić politykę zagraniczną. Do Ahmada asz-Szary ruszyli wysocy rangą wysłannicy z krajów muzułmańskich oraz nieco niżsi ze Stanów Zjednoczonych (Amerykanie przy okazji wycofali nagrodę 10 mln za pomoc w schwytaniu szefa HTS, potwierdzając, że nie jest już dżihadystą). 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Syria bez Baszara Asada. Droga w nieznane

Ledwie 12 dni trwał marsz rebeliantów na Damaszek. Nieoczekiwanie syryjska dyktatura upadła prawie bez walki. Co się stało z dyktatorem?

Od razu widać, kto chce najbardziej skorzystać na nowej sytuacji na Bliskim Wschodzie po upadku reżimu wspieranego przez Iran i Rosję. I, jeszcze bardziej, kto może.

Chce i może zwłaszcza Turcja, która w mniej lub bardziej otwarty sposób wspierała HTS i inne ugrupowania, które przez lata wojny domowej w Syrii kontrolowały jej północno-zachodnie tereny. Nic dziwnego, że pierwszym przyjętym przez nowego władcę zagranicznym ministrem był szef tureckiej dyplomacji Hakan Fidan. Dla niego, jak wynika z oficjalnych wypowiedzi w czasie wizyty 22 grudnia, najważniejsza było kwestia syryjskich Kurdów, którzy kontrolują północno-wschodnią część kraju, w praktyce mają tam region autonomiczny. Stojąc obok Ahmada asz-Szary, mówił, że ma nadzieję, iż nowe władze „zapewnią integralność terytorialną Syrii” i rozwiążą kurdyjskie oddziały YPG. Przewodzą one Syryjskim Siłom Demokratycznym (SDF) zasłużonym w walce z ISIS i wspieranym przez USA. Dla Ankary YPG to terroryści współpracujący z działającą w Turcji kurdyjską PKK. Zalążki kurdyjskiej państwowości Turcja uważa za „wieczne zagrożenie” dla siebie. 

Czytaj więcej

Kościół

Prof. Jean-Franҫois Colosimo: Syryjscy chrześcijanie nie będą w dobrej sytuacji

Islamiści, którzy mają największe zasługi w obaleniu Asada, to nie talibowie czy ISIS. Ale nie ma umiarkowanych islamistów – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Jean-Franҫois Colosimo, francuski ekspert ds. chrześcijan na Bliskim Wschodzie.

Dwa dni później Asz-Szara stwierdził, że różne rebelianckie oddziały zgodziły się rozwiązać i przejść pod kontrolę nowego Ministerstwa Obrony. Ale w spotkaniu, na którym zawarto porozumienie, nie uczestniczyli przedstawiciele SDF. 

Pomysły na odbudowę Syrii. Turcja odgrzewa projekt Kolei Hidżaskiej z czasów imperium osmańskiego

Turcja bierze też udział w wyścigu chętnych do odbudowy Syrii, mając rywali znad Zatoki Perskiej, bogatszych, ale stojących na gorszej pozycji – bo półtora roku temu wpuścili na salony Baszara Asada, uznając, że jednak wygrał wojnę domową. 

Tureckie władze zapowiedziały odbudowę brakujących fragmentów linii kolejowej do Damaszku, używając przy okazji historycznej nazwy Kolej Hidżaska. Projekt powstał w czasach imperium osmańskiego i przewidywał połączenie Stambułu z Hidżazem, regionem w dzisiejszej Arabii Saudyjskiej (leżą w nim święte miasta Mekka i Medyna, a także portowo-gospodarcza metropolia Dżudda). Przed upadkiem imperium uruchomiono odcinek między Damaszkiem a Medyną. Teraz, wciąż pod nazwą z osmańskich czasów, Turcy chcą mieć połączenie kolejowe ze stolicą Syrii.

Zaraz po tureckim ministrze pojawił się w Damaszku szef dyplomacji sąsiedniej Jordanii Ajman Safadi. Oprócz obietnicy pomocy w odbudowie zapowiedział wspólną walkę z przemytem syntetycznych narkotyków, na którym wzbogacał się reżim Asada.