80. rocznica wyzwolenia Auschwitz: Netanjahu obawia się aresztowania

Żydzi stanowili zdecydowaną większość ofiar największego obozu koncentracyjnego III Rzeszy. Ale wiele wskazuje na to, że na najbliższej, okrągłej rocznicy jego wyzwolenia z udziałem byłych więźniów, Izrael będzie reprezentować tylko szef dyplomacji Gideon Saar.

Aktualizacja: 20.12.2024 06:23 Publikacja: 20.12.2024 04:30

Beniamin Netanjahu

Beniamin Netanjahu

Foto: Stoyan Nenov / POOL / AFP

– Jesteśmy zobowiązani do respektowania postanowień Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w Hadze – mówi „Rzeczpospolitej” wiceminister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski, który jest odpowiedzialny za koordynację ceremonii 27 stycznia z udziałem kilkudziesięciu przywódców świata. 

Z naszych informacji wynika, że władze Izraela nawet nie wystąpiły o udział premiera Netanjahu w ceremonii. Wiedziały, jaka będzie odpowiedź Warszawy. Inaczej niż w przypadku 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, w której wziął udział prezydent Reuwen Riwlin, tym razem do Polski raczej nie przyjedzie też jego następca Icchak Herzog. 

Proszące o zachowanie anonimowości polskie źródła dyplomatyczne tłumaczą: „Mamy nadzieję, że przed MTK w końcu stanie Władimir Putin. Dlatego musimy przestrzegać postanowień Trybunału”.

Czytaj więcej

Netanjahu jak Putin? Konsekwencje decyzji Międzynarodowego Trybunału Karnego

21 listopada Trybunał w Hadze wydał nakaz aresztowania Netanjahu. Chodzi o oskarżenia o pacyfikację ludności Strefy Gazy. Choć jednak wszystkie kraje UE są stronami MTK, sprawa tego, czy należy wypełniać zalecenia haskich sędziów, dzieli Unię.

Co prawda wśród przywódców „27” jedynie Viktor Orbán nie tylko od razu powiedział, że nie spełni zaleceń Trybunału, ale i zaprosił izraelskiego premiera do Budapesztu. Teraz jednak także rząd Francji, gdzie żyje największa mniejszość żydowska w Europie, uznał, że skoro Izrael nie jest stroną MTK, to Netanjahu będzie objęty immunitetem, jeśli pojawi się nad Sekwaną. Z kolei szef włoskiej dyplomacji Antonio Tajani uznał, że „aresztowanie Netanjahu jest niewykonalne”. Rozdarte między zobowiązaniami wobec MTK a historyczną odpowiedzialnością wobec Izraela są władze Niemiec.

Emmanuel Macron i Filip VI już potwierdzili udział w uroczystości

Z drugiej strony Hiszpania, Holandia, Belgia, Irlandia, Litwa i Słowenia jasno zasygnalizowały, że zatrzymają premiera Izraela, jeśli pojawi się na ich terytorium. – Nie możemy stosować podwójnych standardów – uznał odchodzący belgijski premier Alexander De Croo. Stanowisko Polski jest jednak szczególnie znaczące z uwagi na tysiącletnią obecność Żydów nad Wisłą i tragedię Holokaustu.

Hiszpańscy monarchowie byli gotowi pozostać dłużej w Polsce, aby odbyć pierwszą od wielu lat dwustronną wizytę państwową w naszym kraju

Stosunkowo niska ranga izraelskiej delegacji pozostaje w kontraście do wysokiej rangi przedstawicieli, jakich zamierza wysłać wiele państw.

Z naszych informacji wynika, że w Auschwitz pojawi się prezydent Francji Emmanuel Macron, który z uwagi na głęboki kryzys polityczny w kraju lubi podkreślać swoją rolę na scenie międzynarodowej. Udział w obchodach potwierdził król Hiszpanii Filip VI i jego małżonka – królowa Letycja.

Czytaj więcej

Ronald Lauder: Nieobecność Putina w Auschwitz jest zrozumiała

Hiszpańscy monarchowie byli gotowi pozostać dłużej w Polsce, aby odbyć pierwszą od wielu lat dwustronną wizytę państwową w naszym kraju. Jak dowiaduje się „Rzeczpospolita”, sprawą nie były jednak zainteresowane polskie władze: wolą, aby taka wizyta odbyła się już wtedy, gdy jej gospodarzem przestanie być Andrzej Duda. 

Głos w rocznicę wyzwolenia obozu ma zabrać Marian Turski, który wygłosił przemówienie „Auschwitz nie spadło z nieba”

Na obecnym etapie wydaje się, że inaczej niż pięć lat temu (kiedy u władzy był PiS) do Auschwitz nie przyjedzie Viktor Orbán, choć ok. 40 proc. ofiar obozu stanowili węgierscy Żydzi. Ma go zastąpić prezydent Tamás Sulyok. W obchodach weźmie udział prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Nie pojawi się kanclerz Olaf Scholz, choć na obchodach 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej byli zarówno prezydent, jak i kanclerz (Angela Merkel). 

Zaproszenie zostało wystosowane do Donalda Trumpa, jednak póki co nie ma potwierdzenia, że prezydent USA, który tydzień wcześniej zostanie zaprzysiężony, je przyjmie. Bardziej prawdopodobne jest, że Amerykę będzie reprezentował wiceprezydent J.D. Vance albo sekretarz stanu Marco Rubio. Żadne zaproszenie nie zostało wysłane do władz zbrodniczego reżimu rosyjskiego (to żołnierze Armii Czerwonej wyzwolili KL Auschwitz). Nie wiadomo natomiast, czy w obchodach będzie mógł wziąć udział Wołodymyr Zełenski (był w Auschwitz pięć lat temu). 

Inaczej niż w 2000 r., gdy występował m.in. Andrzej Duda, tym razem jedyne przemówienia wygłoszą byli więźniowie Auschwitz. – Mamy nadzieję, że będzie mógł zabrać głos 98-letni Marian Turski – mówią nasi rozmówcy. Pięć lat temu były więzień i historyk wygłosił niezwykle poruszające przemówienie o tym, że „Auschwitz nie spadło z nieba”. Ostrzegał, że to, czego dopuścili się Niemcy w czasie II wojny światowej, może zdarzyć się wszędzie, jeśli ludzie nie będą reagowali na nawet, zdawałoby się, początkowo niewinne przypadki dyskryminacji ludzi z powodu ich pochodzenia, poglądów czy religii. 

– Jesteśmy zobowiązani do respektowania postanowień Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w Hadze – mówi „Rzeczpospolitej” wiceminister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski, który jest odpowiedzialny za koordynację ceremonii 27 stycznia z udziałem kilkudziesięciu przywódców świata. 

Z naszych informacji wynika, że władze Izraela nawet nie wystąpiły o udział premiera Netanjahu w ceremonii. Wiedziały, jaka będzie odpowiedź Warszawy. Inaczej niż w przypadku 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, w której wziął udział prezydent Reuwen Riwlin, tym razem do Polski raczej nie przyjedzie też jego następca Icchak Herzog. 

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
USA zagrożone paraliżem. Kongres odrzucił prowizorium budżetowe wspierane przez Trumpa
Polityka
Orbán pytany o sprawę Romanowskiego. "O co wam chodzi?"
Polityka
Unia Europejska przygotowuje się na rządy Donalda Trumpa
Polityka
Władimir Putin: Mam lepszą rakietę, wygrywam wojny
Polityka
Wielka konferencja Putina. Prezydent Rosji chwali się gospodarką, nie mówi, kiedy Rosja odzyska cały obwód kurski
Materiał Promocyjny
Nest Lease wkracza na rynek leasingowy i celuje w TOP10