Rozmowa z Tadeuszem Majdą, turkologiem, o stosunkach polsko-tureckich na przestrzeni wieków

W Stambule Salomeę Halpirową zaliczano do najważniejszych lekarzy. Z jej porad korzystali cudzoziemcy i dwór, zapewniała też opiekę lekarską kobietom z sułtańskiego haremu. Takie osoby jak Halpirowa miały znakomity wpływ na postrzeganie Polski w Turcji - mówi "Rzeczpospolitej" Tadeusz Majda, turkolog

Aktualizacja: 04.01.2015 15:57 Publikacja: 04.01.2015 00:00

Namiot wezyra – jeden z wielu „łupów wiedeńskich”, wystawiany na Wawelu

Namiot wezyra – jeden z wielu „łupów wiedeńskich”, wystawiany na Wawelu

Foto: EAST NEWS/Jan Graczyński

Polskę i Turcję łączą ciekawe więzy. W minionym roku minęło 600 lat od nawiązania stosunków dyplomatycznych, handlowych i kulturalnych. Nasze kraje toczyły też liczne wojny. Wpływy tureckie widać wyraźnie w polskiej kulturze, języku, obyczajach. Czy były duże, jeśli porównać je z takimi krajami, jak Francja, Niemcy czy Włochy?

Europa oddziaływała na Polskę o wiele wcześniej niż Turcja. Ale Turcja przez co najmniej trzy stulecia, od wieku XVI po XVIII, odgrywała niemal równorzędną rolę. Przez ten długi okres jej wpływy były naprawdę duże. Przy tym były to wpływy całego Bliskiego Wschodu, również Persji i krajów arabskich. Wszystko, co stamtąd przejmowaliśmy, docierało przez Turcję.

Czy kontaktów między Polakami i Turkami nie utrudniały różnice wiary?


Raczej nie, mimo ogólnie negatywnego stosunku do islamu. W XVII wieku w Polsce zrodziła się literatura polemiczna dyskredytująca islam, Koran i Mahometa. Reprezentowali tę literaturę, zwaną turcicami, tacy znani pisarze jak Stanisław Orzechowski. Była to odpowiedź na zdobycze świata islamu w Europie i wyraz lęku wobec zagrożenia.

Za to polscy wysłannicy czy podróżni o Turcji i Turkach pisali z uznaniem.


W opisach i relacjach uczestników polskich poselstw widać z reguły zaciekawienie Turkami i ich kulturą. Wiele jest celnych spostrzeżeń formułowanych z pozycji ludzi z zewnątrz, zainteresowanych inną kulturą i na ogół bardzo życzliwych Turkom. O charakterze Turków wszyscy wyrażają się pozytywnie, chwaląc zwłaszcza ich gościnność i uczciwość. Nigdy nie skarżą się na Turków polscy pielgrzymi podróżujący do Ziemi Świętej. Nie zdarza się, by traktowano ich wrogo dlatego tylko, że są chrześcijanami.

Pozostało jeszcze 90% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Plus Minus
Skok rozwojowy Niemiec rodzi pytania. Polityka wobec Rosji budziła zastrzeżenia
Plus Minus
Oksana Zabużko: Bezpieczeństwo Ukrainy? Jestem za koncepcją Mazepy. Od Waregów po Greków
Plus Minus
Socjolog wskazuje wiek kluczowej grupy wyborców. Który kandydat do niej dotrze?
Plus Minus
Michał Szułdrzyński: Dlaczego nauczanie Franciszka dla wszystkich było niewygodne?
Plus Minus
Jakim kanclerzem będzie Friedrich Merz? Angela Merkel do końca kopała pod nim dołki