Gontarski: Rosyjskie rakiety nad Polską sprawdzianem dla Unii Europejskiej

W przypadku gdy jakiekolwiek państwo członkowskie stanie się ofiarą zbrojnej agresji na jego terytorium, pozostałe państwa członkowskie mają w stosunku do niego obowiązek udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostępnych im środków – tak stanowi początkowa część art. 42 ust. 7 zdanie 1 Traktatu o Unii Europejskiej.

Publikacja: 15.11.2022 23:11

Gontarski: Rosyjskie rakiety nad Polską sprawdzianem dla Unii Europejskiej

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Nie jest konieczne nawet odpowiednie oświadczenie Polski, iż stanie się ofiarą zbrojnej agresji. Inne państwa mają obowiązek samodzielnie dokonać oceny, czy zachodzą dwie przesłanki, tzn. 1) czy Polska stanie się (co istotne, jest to stan niedokonany) ofiarą zbrojnej agresji: 2) na terytorium polskim. W przypadku odpowiedzi pozytywnej na te dwa pytania, wsparcie i pomoc mają być udzielone automatycznie. Nie jest też konieczne, aby Polska informowała stolice państw unijnych o swoich potrzebach.

Co prawda przykładowo Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości definiuje agresję jako „najpoważniejszą formę użycia siły” (Nicaragua v. US), § 191. Jednak z treści art. 42 ust. 7 zdanie 1 TUE wynika, że agresja nie musi dokonać się. Wystarczy uprawdopodobnić, że napaść zbrojna będzie mieć miejsce. Słowem, wystarczy stan zagrożenia. Agresję omawiany przepis traktatowy ujmuje jako zdarzenie, które może stać się w przyszłości – co wyprowadzić można ewentualnie z faktu pierwszych rosyjskich rakiet, które spadłyby na terytorium Polski. Tym różni się art. 42 ust. 7 zdanie 1 od słynnego art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego, gdzie zwrot „zbrojna napaść” wyrażona została w czasie dokonanym. Natomiast sam stan zagrożenia powinien prowadzić do uruchomienia art. 4 tego aktu prawnego, czyli do wspólnych konsultacji.

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Opinie Prawne
Maria Ejchart: Niezależni prawnicy są fundamentem państwa prawa
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Łaska Narodu na pstrym koniu jeździ. Ale logika nie
Opinie Prawne
Piotr Szymaniak: Adam Bodnar w butach Zbigniewa Ziobry
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Chcesz pokoju, szykuj się do wojny... ale mądrze
Opinie Prawne
Mariusz Ulman: Co zrobić z neosędziami, czyli jednak muchomorki, słoneczka i żabki