Kontrowersje wokół zmiany czasu. Co mówią badania naukowe?

Mniejsza ilość światła dziennego to dla naszego organizmu poważne wyzwanie. Wyniki badań naukowców są jednoznaczne. Zmiana czasu przynosi negatywne skutki dla naszego zdrowia.

Wpływ zmiany czasu na nasz organizm

Każda zmiana czasu przynosi inne skutki. Przestawianie wskazówek o godzinę raz w jedną, raz w drugą stronę powoduje rozregulowanie naszego zegara biologicznego. Ilość światła słonecznego naturalnie zmienia się w ciągu roku, ale proces ten następuje powoli i stopniowo. Nasz organizm ma czas, by się do tego przyzwyczaić. Natomiast wymuszona zmiana czasu dwa razy w roku zaburza nasz rytm dobowy związany z ilością światła dziennego w określonych porach dnia. Może to prowadzić do szeregu różnych dolegliwości. Najgorszy jest pierwszy tydzień po zmianie czasu, kiedy nasz organizm musi zaadaptować się nowego rytmu dnia. 

Zmiana czasu na zimowy. Co się dzieje z naszym organizmem?

Cofnięcie zegarków w ostatni weekend października sprawia, że w niedzielny poranek możemy spać o godzinę dłużej. Przez to jednak już około godziny 16 robi się ciemno. Krótkie dni i długie wieczory u wielu osób powodują przygnębienie i obniżenie nastroju. Mogą nawet prowadzić do depresji. Duńscy naukowcy z Uniwersytetu w Aarhus na podstawie trwających kilkanaście lat badań z udziałem 185 tys. osób wykazali, że w ciągu pierwszego miesiąca po zmianie czasu na zimowy liczba przypadków depresji wzrasta o 8-11 procent.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Zmiana czasu na zimowy 2024 już dziś. O której przestawiamy zegarki?

W ten weekend oficjalnie wchodzimy w czas zimowy. Oznacza to, że kładąc się dziś do łóżka możemy pospać godzinę dłużej. Nowy czas będzie obowiązywał przez kolejnych pięć miesięcy, aż do ostatniego weekendu marca. O której trzeba przestawić zegarki?

Zmiana czasu przyczynia się również do zaburzeń snu. Może wywoływać skutki podobne do efektu „jet lag” występującego w przypadku nagłej zmiany stref czasowych (w czasie podróży ze wschodu na zachód lub z zachodu na wschód). Objawia się m.in. zmęczeniem lub bezsennością, osłabieniem koncentracji czy rozdrażnieniem.

Jak się okazuje, przejście z czasu letniego na zimowy przyczynia się także do zwiększenia liczby wypadków drogowych. Dane szwajcarskiego ubezpieczyciela Zurich Insurance potwierdzają, że w listopadzie, gdy o godzinę wcześniej robi się ciemno, kierowcy między godziną 16 a 19 powodują o 10-15 proc. więcej kolizji.

Zmiana czasu na letni. Jak oddziałuje na nasze zdrowie?

Zmiana czasu na letni także nie służy naszemu zdrowiu. Konieczność wstawania o godzinę wcześniej często powoduje stres, zmęczenie i problemy z koncentracją. Może to zwiększać ryzyko problemów z sercem i udarów.

Zespół badaczy z Michigan w badaniach opublikowanych w American Journal of Cardiology wykazał wzrost liczby zawałów serca pierwszego dnia po zmianie czasu na letni. Potwierdza to wcześniejsze wyniki badań szwedzkich naukowców.

Jak podaje Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne z danych szpitali w stanie Michigan wynika, że w poniedziałek po wiosennej zmianie czasu odnotowuje się nawet 24-procentowy wzrost liczby przyjęć z powodu ataku serca. Natomiast badania przeprowadzone w Finlandii wykazały, że wskaźnik udarów niedokrwiennych był o 8 proc. wyższy w ciągu dwóch pierwszych dni po przejściu na czas letni.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Zmiana czasu na zimowy w pracy. Komu należy się specjalny dodatek do pensji?

W związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy przestawiamy zegarki o godzinę do tytułu. W efekcie osoby wykonujące pracę w porze nocnej pracują o godzinę dłużej. Czy należą im się za to specjalne dodatki do wynagrodzenia?

Badania naukowców z Uniwersytetu Kolorado potwierdzają również, że zmiana czasu na letni zwiększa liczbę wypadków samochodowych o 6 proc. w godzinach porannych.

Jak zmniejszyć skutki zmiany czasu?

Eksperci podpowiadają, jak poradzić sobie ze skutkami zmiany czasu. Dzięki tym wskazówkom łatwiej będzie przyzwyczaić się do nowego rytmu dnia.

Po zmianie czasu na zimowy często ulegamy wrażeniu, że możemy pójść spać później. Jednak mimo, że zegarek wskazuje dopiero godzinę 22, faktycznie jest już 23. Rano prawdopodobnie i tak z przyzwyczajenia obudzimy się o stałej porze. To może nam zabrać godzinę snu. Najlepiej więc, przynajmniej przez pierwszy tydzień, starać się chodzić spać według „starego czasu”.

Warto również pamiętać, że wstając nieco wcześniej dostarczymy organizmowi więcej światła słonecznego, ponieważ po zmianie czasu o poranku szybciej robi się widno.

Z kolei do zmiany czasu na letni najlepiej zacząć się przygotowywać z wyprzedzeniem. Ponieważ wiąże się ona z pobudką o godzinę wcześniej, można stopniowo przyzwyczajać do tego organizm i już na kilka dni przed zmianą czasu kłaść się spać nieco wcześniej niż zwykle i trochę wcześniej wstawać.    

Strefy czasowe w Europie

Foto: PAP

Zmiana czasu na świecie. Gdzie obowiązuje, a gdzie z niej zrezygnowano?

Z badań CBOS-u wynika, że większość Polaków chciałaby zrezygnować ze zmiany czasu i pozostać na stałe w czasie letnim. W większości przeciwni zmianie czasu są również mieszkańcy innych krajów Unii Europejskiej. Na razie jednak na forum unijnym nie zapadły żadne decyzje w tej sprawie i co najmniej do końca 2026 roku będziemy nadal dwa razy w roku przestawiać zegarki.