Będzie przełom w sprawie akwareli Kandinskiego? Niemcy przekazali akta śledztwa

3 stycznia warszawska prokuratura otrzymała od strony niemieckiej kopię całości akt postępowania prowadzonego przez prokuraturę w Berlinie w głośnej sprawie próby sprzedaży w domu aukcyjnym Griesebach akwareli Wassilego Kandinskiego „Kompozycja” z 1928 roku. 14 czerwca 1984 roku dzieło to zostało skradzione z Muzeum Narodowego w Warszawie i przemycone na Zachód.

Pomimo protestów polskich dyplomatów oraz Ministerstwa Kultury akwarela została wystawiona 1 grudnia 2022 r. na sprzedaż i wylicytowana na kwotę 387,5 tys. euro. Chociaż pierwotnie rzeczoznawcy wskazywali, że jest warta 100–150 tys. euro.

Skradziony obraz został zwrócony posiadaczce

– Z materiałów uzyskanych w toku postępowania wynika, iż sprzedaż akwareli Wassilego Kandinskiego została unieważniona przez dom aukcyjny Grisebach na skutek działań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a obraz został zwrócony jego posiadaczce - informuje „Rzeczpospolitą” Piotr A. Skiba, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie.  

Czytaj więcej

Malarstwo

Akwarela Kandinskiego. Dom aukcyjny wstrzymuje sprzedaż do wyjaśnienia

Dom aukcyjny Grisebach zapowiada wstrzymanie sprzedaży skradzionej w Polsce akwareli Wassily'ego Kandinskiego do czasu sądowego wyjaśnienia sprawy. Wcześniej zignorował protesty z Polski i prośby o wstrzymanie aukcji.

Przekazanie materiałów do Polski to efekt śledztwa, które rozpoczęło się na początku 2023 r. po zawiadomieniu złożonym przez Ministerstwo Kultury. Dotyczy ono „udzielenia 1 grudnia 2022 roku w Berlinie pomocy do zbycia rzeczy uzyskanej uprzednio za pomocą czynu zabronionego w postaci skradzionego w dniu 14 czerwca 1984 roku z siedziby Muzeum Narodowego w Warszawie dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury”. Co istotne, nawet sam dom aukcyjny informował w opisie aukcji, że akwarela znajdowała się w polskich zbiorach publicznych.

Jak nas informuje prokurator Skiba, śledztwo zostało zakończone 12 września 2024 r. „wydaniem postanowienia o zawieszeniu śledztwa w związku z koniecznością skierowania Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego do władz Niemiec”. Teraz trwa analiza przesłanych materiałów, ale śledczy wskazuje, że europejski nakaz dochodzeniowy nie został jeszcze w całości zrealizowany przez stronę niemiecką.

Czekamy na protokoły przesłuchań pracowników domu aukcyjnego w Berlinie

Polska prokuratura czeka jeszcze na przekazanie dokumentacji (w tym korespondencji elektronicznej) z domu aukcyjnego Grisebach dotyczącej umieszczenia akwareli Kandinskiego na aukcji 1 grudnia 2022 roku; protokołów przesłuchania pracowników tego domu aukcyjnego w sprawie sprzedaży akwareli oraz przesłuchania w charakterze świadka Inge Maren Otto, która wystawiła obraz na sprzedaż.

Kradzież i przemyt dzieła Kandinskiego

Z informacji, które otrzymaliśmy z Muzeum Narodowego w Warszawie, wynikało, że placówka kupiła to dzieło 15 lipca 1982 roku w domu aukcyjnym Desa, a 14 czerwca 1984 r. zostało ono skradzione z wystawy „Koncepcje przestrzeni w sztuce współczesnej”. Kradzież miała miejsce w godzinach 12.30–13.00, kiedy opiekunowie ekspozycji zmieniali się na stanowiskach. Wtedy odcięte zostały dwa metalowe druciki, na których zawieszona była akwarela. Jeszcze tego samego dnia zawiadomiono organy ścigania. W grudniu tego samego roku rysunek odnalazł się za zachodnią granicą Polski. Skradziona akwarela została wystawiona na sprzedaż w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie, następnie wywieziona do USA.

Czytaj więcej

Komentarze

Marek Kozubal: Niemiec zabrał, ale czy odda?

Od lat jako państwo mamy problem ze zwrotami dzieł sztuki, które zostały wywiezione z Polski do Niemiec po wcześniejszym rabunku. Jakie są drogi wyjścia z klinczu?

Z naszych informacji wynika, że co najmniej od 1988 roku znajdowała się ona w monachijskim domu aukcyjnym Thomas, a co najmniej od 2008 r. eksponowana była w ogólnodostępnym katalogu tej placówki.