Nie tylko Vermeer: Nowe hity w europejskich galeriach

Basquiat i Warhol spotkali się po raz pierwszy w 1982 roku. Przedstawił ich sobie wspólny marszand Bruno Bischofberger, który miał nadzieję, że spotkanie zaowocuje twórczą współpracą. Warhol sfotografował Basquiata ulubionym aparatem portretowym Polaroid. A Jean-Michel Basquiat wykonał kilka ujęć Andy Warhola. Artyści pożegnali się.

Po dwóch godzinach w Factory Warhola pojawił się asystent Basquiata z okazałym obrazem jeszcze mokrym od farb, przedstawiającym podwójny portret: Andy’ego opierającego głowę na dłoni i Jean-Michela z burzą potarganych włosów. Asystent musiał przebiec kilkanaście nowojorskich ulic na piechotę, bo płótno nie mieściło się w taksówce. Warhol zdumiony zawołał: „Jestem naprawdę zazdrosny - jest szybszy ode mnie”. I wkrótce wykonał sam kilka portretów Basquiata na wielkoformatowych płótnach.

Tak zaczęła się ich krótka intensywna współpraca, która nabrała rozpędu w 1983 i trwała do 1985 roku. Zaowocowała około 160 pracami. Na wystawie „Basquiat x Warhol. Painting 4 hands” w Fondation Louis Vuitton (czynnej do 28 sierpnia) można zobaczyć ponad 70 ich wspólnych prac. Według słów samego Warhola podczas tej współpracy dali z siebie wszystko.

Na cztery ręce

Ponad 50-letni Warhol był już kultową ikoną pop-artu i to on zwykle zaczynał pracę przy kolejnym obrazie. A 22-letni Basquiat - wchodzącą gwiazda, porywającą połączeniem ekspresji i graffiti - dodawał własne motywy. Podczas tej pracy Warhol wrócił o malowania ręcznego, a Basquiat, jak wyznawał, starał się zniszczyć tworzone przez niego rozpoznawalne popkulturowe znaki. Ale Warhol twierdził: „Myślę, że obrazy, które wspólnie malujemy, są lepsze, gdy nie wiadomo, kto co zrobił.”

Czytaj więcej

Malarstwo

Wystawy w 2023 roku. Przeboje gigantów sztuki i malarstwa

Prezentacje Vermeera, Picassa, Basquiata i Warhola, a także Boba Dylana to wydarzenia europejskic...

Wystawę otwiera seria portretów Basquiata pędzla Warhola i Warhola pędzla Basquiata. W jednej z następnych galerii możemy też zobaczyć portretową serię obu artystów, wykonaną przez fotografa Michaela Halsbanda na prośbę Basquiata w lipca 1985 roku. Przedstawia obu jako bokserów.

W rzeczywistości praca na cztery ręce była dla Basquiata i Warhola wzajemną inspiracją, o czym świadczą malarskie dzieła wypełnione zgodnie ulubionymi motywami jednego i drugiego: maskami, czaszkami, graffiti, odwołaniami do kultury afroamerykańskiej Basquiata oraz charakterystycznymi popartowymi wątkami Warhola.

Jedno z najbardziej monumentalnych ich wspólnych płócien to „Afrykańskie maski” o długości 10 metrów.

Na wystawie obejrzeć można także po raz pierwszy prezentowaną instalację rzeźbiarską Basquiata i Warhola „Dziesięć worków treningowych” („Ostatnia wieczerza”,1985). Na workach treningowych Warhol namalował twarz Chrystusa według reprodukcji „Ostatniej Wieczerzy” Leonarda da Vinci (która inspirowała go i we własnym stworzonym rok później dziele „Sixty Last Suppers”), a Basquiat, dodał słowo „SĘDZIA” z emblematyczną koroną.

Paryski pokaz dopełniają obrazy tworzone także przez innych twórców sceny nowojorskiej lat 80.

Warhol zmarł w 1987 roku, a Basquiat w następnym roku, mając zaledwie 27 lat - po przedawkowaniu narkotyków.