Laureaci 15. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy

Zwycięzcą w kategorii proza został Andrzej Stasiuk za nową powieść „Przewóz”, opublikowana przez Wydawnictwo Czarne. To ponowne wyróżnienie Nagrodą Literacką Stasiuka (w 2015 został laureatem za książkę „Wschód”).

„Przewóz” to opowieść o brutalności wojny, rozgrywająca się podczas II wojny światowej we wschodniej Polsce.

Autor odbierając nagrodę mówił o uniwersalności tematu, odnosząc się także do czasów współczesnych : - Napisałem powieść wojenną. Ta wojna trwa cały czas. Zapominamy o niej. A tam naprawdę giną ludzie, walczą moi przyjaciele. Chciałbym, abyśmy o tym nie zapomnieli, bo to przyjdzie tutaj, jak zapomnimy. – ostrzegał, stojąc pod ukraińską flagą.

W kategorii poezja laureatem został Tomasz Bąk, za tom „O, tu jestem”, który ukazał się nakładem Wydawnictwa WBPiCAK. Za przedstawienie świata „rzeczywistości algorytmicznych determinizmów, który nie pozostawia ani trochę swobody”, jak i pielęgnowanie wiary, że „pod pewnymi warunkami zdarza się coś, co naprawdę się nie zdarza”, a co bywa skutkiem błędu, pozwalającego na krótką chwilę powiedzieć „O, tu jestem”.

W kategorii literatura dziecięca (tekst i ilustracje) bezkonkurencyjna okazała się „Tkaczka chmur” Katarzyny Jackowskiej-Enemuo (tekst) i Marianny Sztymy (ilustracje; wydawnictwo Albus). Książka podejmuje trudny temat śmierci i żałoby po utracie bliskiej osoby, pozwalając czytelnikowi zmierzyć się z rozpaczą i przynosząc ukojenie. Jej autorka jest antropolożką kultury i serii podcastów radiowej Dwójki „Między światem a zaświatem”. Marianna Sztyma za swoje ilustracje była kilkukrotnie nagradzana w konkursie Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY i konkursie Najpiękniejsze Książki Roku organizowanym przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek.

Za najlepszą publikacją 2021 roku w kategorii książka o tematyce warszawskiej jury uznało książkę „Wstecz. Historia Warszawy do początku” Błażeja Brzostka, wydaną przez Muzeum Warszawy. Autor jest badaczem historii społecznej i dziejów miast. Opowiadając o dziejach stolicy prowadzi czytelnika od najnowszych wydarzeń do najdawniejszych wzmianek na temat Warszawy. - Pod jego piórem narracja meandruje: od perspektywy ogólnej po jednostkową, gdy oglądamy miasto oczami żyjących ongiś bohaterów; od klasycznego wykładu popularnonaukowego po reportaż, teatralny dramat i komedię, od poważnej narracji po anegdotę. Jest to więc opowieść historyczna, a przecież ze wszech miar literacka.– mówił w laudacji Jarosław Klejnocki, dyrektor Muzeum Literatury.

Po raz pierwszy przyznano także nagrodę w kategorii komiks i powieść graficzna. Zwyciężyła w niej książka „Twarz, brzuch, głowa” Wandy Hagedorn z ilustracjami Oli Szmida (dla której jest to komiksowy pełnometrażowy debiut), wydana przez Kulturę Gniewu. Jury doceniło książkę za śmiałość, bezkompromisowość, radykalizm treści i formy, za wykorzystanie komiksu jako elastycznego medium do podjęcia tematu współczesnego postrzegania ciała kobiety.

Warszawski Twórca

Laureatem Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za całokształt twórczości został Piotr Sommer - poeta, eseista i tłumacz współczesnej poezji anglosaskiej, redaktor naczelny miesięcznika „Literatura na Świecie”.

Piotr Sommer otrzymał tytuł Warszawskiego Twórcy i 100 tys. zł . Podobny tytuł wcześniej zyskali m.in. Tadeusz Konwicki, Józef Hen, Kazimierz Orłoś, Hanna Krall, Ernest Bryll, Wiesław Myśliwski, Jakub Żulczyk. To wyróżnienie z założenia przyznawane jest twórcom związanym z Warszawą. O tegorocznym wyborze laureata Justyna Sobolewska, przewodnicząca jury, mówiła w laudacji: - Twórca warszawski może nam pokazać to miasto od zupełnie innej strony. Tak jak Piotr Sommer, poeta, eseista i tłumacz, który urodził się w Wałbrzychu, studiował w Warszawie, mieszkał w Otwocku i w Sulejówku, czyli pod Warszawą..

I podkreślała, że w jego przypadku : - Podwarszawskość jest kluczowa, bo nie ma warszawskości bez podwarszawskości. Warszawa wsiada w kolejkę i jedzie linią otwocką, jak u Białoszewskiego. Warszawa rozpycha się, pochłania kolejne stacje i miejscowości. A one mają swoje historie. (...) Podwarszawskość jest przelotowa, wychylona ku pociągowi, skupiona na czasie, przyspiesza, idzie dziarsko – tak jak wiersze Sommera.

Organizatorem konkursu i fundatorem nagród jest Miasto Stołeczne Warszawa. Pozostali laureaci otrzymali nagrody pieniężne po 30 tysięcy złotych, a nominowani – po 5 tysięcy złotych